Kolejny krok w kierunku ksenotransplantacji narządów
Ksenotransplantacja narządów polega na uzyskaniu narządu do przeszczepu, np. serca lub wątroby, od osobnika innego gatunku. Jednakże próby uzyskania odpowiednio zmodyfikowanych genetycznie świń i nowych terapii immunosupresyjnych zakończyły się niepowodzeniem. Niezgodności molekularne między gatunkami są przyczyną silnej reakcji odpornościowej na przeszczepiony narząd i spontanicznej koagulacji krwi. Niedawno pojawiła się nadzieja na zmianę tej sytuacji, ponieważ uczeni udowodnili możliwość wyhodowania zwierząt będących chimerami międzygatunkowymi, np. chimer mysz-szczur, w procesie międzygatunkowej komplementacji zarodka. Proces ten polega na edycji genomu zygoty, po czym wstrzykiwane są do zarodka zdolne do tworzenia chimer pluripotencjalne komórki macierzyste (PSC). W tym przypadku edytowano genom myszy i wstrzykiwano do ich zarodków PSC szczura. Chimeryzm to stan, w którym jeden organizm zawiera tkanki z genami innego organizmu. W ramach projektu INTEREXT (Interspecies endotheliarization for organ xenotransplantation) naukowcy przedstawili przełomowy dowód na możliwość uzyskania chimer mysz-szczur. Początkowo uzyskali wysokiej jakości zdolne do tworzenia chimer linie komórek szczura, izolując 11 linii embrionalnych komórek macierzystych (ES) szczura i trzy indukowane PSC. Zostały one wstrzyknięte do zarodka myszy. Badacze z powodzeniem uzyskali 8 międzygatunkowych chimer mysz-szczur. Żadna z tych myszy nie miała układu naczyniowego w pełni zbudowanego z komórek szczura. Przyszłość ksenotransplantacji narządów zależy od możliwości uzyskania chimer międzygatunkowych, u których chimeryzm ograniczałby się do określonego typu tkanek, np. do układu naczyniowego. Jeśli uda się to osiągnąć, naukowcy mogliby hodować narządy człowieka w modelach dużych zwierząt, np. świń. W ten sposób można byłoby leczyć takie choroby, jak kardiomiopatia przerostowa lub cukrzyca, w sposób spersonalizowany. Badanie INTEREXT przenosi nas o krok bliżej do urzeczywistnienia tego projektu.
Słowa kluczowe
Ksenotransplantacja narządów, chimera międzygatunkowa, międzygatunkowa komplementacja zarodka, PSC, INTEREXT
