Napięcia związane z rybołówstwem na Morzu Południowochińskim
Morze Południowochińskie jest regionem sporu terytorialnego między Chinami, Wietnamem i innymi państwami azjatyckimi. Terytorialne nieporozumienia wywołują dalsze konflikty dotyczące zasobów morskich, w tym łowisk. W ramach finansowanego ze środków UE projektu MARENCLOSURES (Maritime enclosures. Fishing communities facing the effects of the South China Sea dispute) przeanalizowano skutki takich konfliktów z perspektywy lokalnej. Zespół zidentyfikował kluczowe chińskie i wietnamskie tereny strategiczne na Morzu Południowochińskim. Uczeni ustalili, że spory mają istotny wpływ na społeczności żyjące na tych terenach. Państwa organizują tam złożone z rybaków zbrojne oddziały morskie i kontrolują działalność połowową. Naukowcy opracowali innowacyjną metodologię, wykorzystującą między innymi triangulację danych historycznych i materiałów z prac terenowych prowadzonych na poziomie mikro. Uzupełnieniem nowych metod były etnograficzne badania terenowe, dzięki czemu przeanalizowano, w jaki sposób omawiane społeczności roszczą sobie prawa do łowisk. Wyniki badania wskazują, że morze jest źródłem konfliktów, ale jednocześnie także szans. Nowe inicjatywy prawne ze strony Chin i Wietnamu wydają się wspierać integrację poprzez handel morski. Handel taki, choć trudny do regulowania, stanowi ważne źródło dochodu dla rybaków i powiązanych podmiotów zaangażowanych w transgraniczną wymianę handlową. W kilku opublikowanych w ramach projektu artykułach podkreślono wpływ konfliktów na poziomie państwowym na łowiska. Zespół zwrócił szczególną uwagę na degradację środowiska i grodzenie wspólnych łowisk. Grodzenie takie odbiera głos lokalnym rybakom i utrudnia im walkę o własne interesy. Ustalono również, że rybacy nie zawsze są ofiarami, ale czasami także prowodyrami konfliktów. W innych opublikowanych artykułach omówiono różne poziomy konfliktu między społecznościami rybackimi na tle religijnym. Przynależność wyznaniowa może, ale nie musi mieć charakteru wykluczającego. W jednym z artykułów opisano historyczne, kulturowe i etniczne powiązania na obszarze Morza Południowochińskiego. Projekt MARENCLOSURES umożliwił zbadanie części przyczyn i skutków konfliktów na badanym obszarze. Prace te mogą przyczynić się do dokładniejszego zrozumienia także innych podobnych sporów.
Słowa kluczowe
Morze Południowochińskie, rybołówstwo, zasoby morskie, MARENCLOSURES, grodzenie obszarów morskich
