Jak mózg postrzega świat
Ludzki mózg przetwarza tak dużo danych sensorycznych ze świata zewnętrznego, że musi części z nich nadawać wyższy priorytet, aby nie ulec przeciążeniu. Dlatego odsiewa nieistotne informacje, informując nas o tym, co uznaje za ważne, na przykład o przedmiotach czy twarzach. Zjawisko to określane jest mianem uwagi. To, jak mózg to robi, jest przedmiotem intensywnej dyskusji wśród neurobiologów i psychologów. Niektóre z proponowanych teorii oparte są na podejściu oddolnym, zgodnie z którym oko zbiera informacje wzrokowe, które mózg zestawia ze sobą w celu stworzenia całego obrazu. Z kolei zgodnie z podejściem odgórnym mózg wykorzystuje wcześniejsze wspomnienia i informacje do budowy obrazu, a następnie pozyskuje potwierdzające go szczegóły. W projekcie PREPARING TO SEE (Neural mechanisms of top-down preparation and their influence on visual awareness of real-world objects) finansowanym ze środków UE, użyto najnowszych technik psychofizycznych, aby ustalić, czy uwaga, a tym samym odgórne przetwarzanie informacji, jest potrzebna do postrzegania naturalnych obiektów. Uczeni wykazali w pierwszej kolejności, że posiadając wcześniejsze informacje o obiekcie, zanim ten zostanie zaprezentowany jako bodziec wzrokowy, mamy większą świadomość na temat tego obiektu Dowodzi to, że uprzednie przygotowanie może przekształcać nieuporządkowane bodźce w skupioną świadomość. W oparciu o to ustalenie, naukowcy zbadali wpływ odgórnych oczekiwań na to, jak ludzie postrzegają świadomie obiekty na zdjęciach naturalnych scenerii. Tak jak w poprzednim przypadku, wcześniejsze informacje o kategoriach (na przykład zwierzęta lub pojazdy) powodowały rozpoznawanie obiektów w nieuporządkowanych sceneriach naturalnych. Uczeni wykazali, że nawet gdy mózg przetwarza informacje zawarte w oddolnych sygnałach czuciowych, wykorzystuje podejście odgórne, aby nadać im sens. Kiedy uczestnicy badania zostali poproszeni o wypatrywanie twarzy lub domów na zdjęciach zawierających całkowicie nieuporządkowane informacje, ich mózgi przetwarzały je w taki sposób, jakby zawierały rzeczywiste bodźce odpowiadające tym obiektom. Dowodzi to, że nasze oczekiwania mogą mieć bardzo istotny wpływ nie tylko na to, co widzimy, ale też na to, czy to widzimy. Omawiane prace wskazują, że świadoma percepcja pozostaje pod silnym wpływem naszych wewnętrznych założeń czy oczekiwań, a nie tylko właściwości świata zewnętrznego.
