Języki Jedwabnego Szlaku
Niya prakrit, znany również pod nazwą niya gandhari, był językiem należącym do rodziny języków indyjskich używanym w III i IV wieku n.e. Wywodzący się z Pakistanu język tworzył ramy administracyjne Shanshan – leżącego na Jedwabnym Szlaku królestwa na obrzeżach Chin. Okazuje się jednak, że mieszkańcy królestwa Shanshan najwidoczniej posługiwali się również własnym językiem, który mógł oddziaływać na używany przez nich niya prakrit. Wpływ ten był przedmiotem badań przeprowadzonych w ramach projektu NIYA TOCHARIAN (Niya Tocharian: Language contact and prehistory on the Silk Road) finansowanego ze środków UE. Niya prakrit, którym posługiwali się mieszkańcy Shanshan, zawierał nie tylko szereg błędów, lecz także słowa i nazwy pochodzenia obcego. Zespół badawczy sprawdził słuszność wysuniętej w 1935 roku hipotezy, która zakładała, że lokalnym językiem wpływającym na sposób posługiwania się niya prakrit była jedna z odmian języka tocharskiego. Używano jej na zachód wzdłuż Jedwabnego Szlaku, jednak wciąż na terenie należącym do Shanshan w V wieku n.e. Znane są dwie odmiany języka tocharskiego. Uczeni potwierdzili, że wspomniana teoria może być słuszna, jednak nie udało im się udzielić ostatecznej odpowiedzi ze względu na powierzchowny charakter badania z 1935 roku. Członkowie zespołu zbadali pochodzenie wyrazów obcych, które trafiły do języka niya prakrit używanego przez mieszkańców królestwa Shanshan. Wyniki badania potwierdziły ewidentną obecność naleciałości tocharskich, jednak nie w ilości, która mogłaby potwierdzić słuszność hipotezy z 1935 roku. Dodatkowo zidentyfikowano też elementy pochodzenia irańskiego. Porównanie ze spokrewnionym wariantem języka niya prakrit – językiem khotańskim – pozwoliło badaczom wykluczyć go jako źródło zapożyczeń w języku, którym posługiwali się mieszkańcy Shanshan. Przeprowadzone badania pozwoliły dokonać rekonstrukcji historii języków Azji Środkowej.
Słowa kluczowe
Języki, Jedwabny Szlak, Shanshan, niya prakrit, NIYA TOCHARIAN, prehistoria
