Szczegółowa analiza wpływu ideologii neoliberalnej na zarządzanie i gospodarowanie obszarami chronionymi
Celem finansowanego ze środków UE projektu PAENCE(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (Protected areas and the expansion of neoliberal capitalism in Europe) było zidentyfikowanie i dokładne poznanie działań rządowych oraz układu sił stojących za zmianami i transformacjami w zakresie ochrony przyrody. Zbadano również rozwój ideologii neoliberalnej i jej wpływ na zarządzanie obszarami chronionymi w krajach europejskich, a w szczególności w Irlandii i Hiszpanii, po kryzysie. W tych dwóch krajach partnerzy projektu przeprowadzili studia przypadku analizujące zmieniające się relacje pomiędzy państwem, środowiskiem naturalnym i społeczeństwem. Przestudiowali też zmieniającą się rolę państwa w sferze ochrony przyrody, skupiając się na praktykach oraz dyskusjach prowadzonych przez różne podmioty odpowiedzialne za ochronę przyrody. Analizą objęto rozległą sieć osób indywidualnych i instytucji kierujących i zarządzających obszarami chronionymi w Irlandii oraz Hiszpanii. Przeprowadzono szereg wywiadów z wieloma zaangażowanymi stronami z sektora publicznego i prywatnego. Badacze wyciągnęli dwa główne wnioski. Po pierwsze, kryzys ekonomiczny w krajach takich jak Irlandia i Hiszpania prowadzi do trudnej sytuacji gospodarczej, która sprawia, że państwo rezygnuje z inwestycji w niektóre dziedziny polityki publicznej, w tym w ochronę przyrody. W wyniku takiej sytuacji funkcjonariusze publiczni oraz instytucje nadzorujące zarządzeniem obszarami chronionymi muszą szukać alternatywnych sposobów działania, m.in. nawiązywać współpracę z inwestorami prywatnymi oraz zakładać partnerstwa publiczno-prywatne. Funkcjonariusze publiczni angażują się w neoliberalne strategie ochrony przyrody nie tylko z myślą o ułatwieniu akumulacji kapitału w oparciu o gospodarkę ekologiczną, ale również w celu zachowania rządowej kontroli nad terenami, zasobami oraz grupami społecznymi objętymi polityką ochrony środowiska naturalnego. Po drugie, wysiłki funkcjonariuszy publicznych prowadzą do określenia na nowo relacji pomiędzy państwem, środowiskiem naturalnym i społeczeństwem, co charakteryzuje się zmianą podejścia z protekcjonistycznego na pasywne. W takim układzie przyrodę uważa się za przedsiębiorstwo. Obecnie globalny dyskurs dotyczący różnorodności biologicznej pokrywa się z globalnym dyskursem neoliberalnym. Projekt PAENCE dostarczył cennych informacji na temat układów sił, procesów społecznych i działań rządowych w zakresie przekształcania obszarów chronionych.
