Wgląd w infekcyjność retrowirusów
Zadaniem białka Nef obecnego w atakujących ssaki z rzędu naczelnych lentiwirusach, takich jak HIV-1, jest utrzymanie procesu namnażania się wirusa w organizmie gospodarza oraz zachowanie jego infekcyjności. Ponadto Nef zdaje się zwiększać odporność wirusów na skierowane przeciwko nim przeciwciała, wykorzystując w tym celu niezidentyfikowany dotąd mechanizm. Naukowcy biorący udział w finansowanym ze środków UE projekcie NEF-FACTORS (Understanding molecular mechanisms and pathogenic functions of Nef-like retrovirus infectivity factors) podjęli wyzwanie dogłębnego zbadania mechanizmu działania białka Nef i wyjaśnienia, w jaki sposób chroni ono cząsteczki wirusa przed reakcją odpornościową. W tym celu badacze wykorzystali różne linie komórkowe pochodzące z układu krwiotwórczego i zidentyfikowali nieznany inhibitor wirusa HIV, któremu przeciwdziała Nef. W drodze analizy ekspresji genów konsorcjum wskazało cząsteczki potencjalnie odpowiedzialne za fenotyp warunkujący charakter inhibicyjny. Za silnego inhibitora retrowirusów uznano w szczególności białko transbłonowe o nazwie SERINC5. SERINC5 skutecznie wnikało do cząsteczek retrowirusów i obniżało ich potencjał w zakresie infekowania komórek docelowych, ingerując w ich zdolność do dostarczania materiału wirusowego do cytoplazmy. Dodatkowo kształtowało ono podatność wirusa HIV na skierowane przeciwko niemu przeciwciała. Zespół badawczy odkrył, że Nef oraz glikozylowane białko Gag mogą doprowadzić do usunięcia SERINC5, co pozwala na wytwarzanie wysoce zakaźnych cząsteczek wirusa. Wszystko wskazuje na to, że wirus niedokrwistości zakaźnej koni ewoluował, wykształcając czynnik o działaniu antagonistycznym wobec SERINC5 (S2), co podkreśla rolę tego białka w oddziaływaniach pomiędzy szeregiem wirusów a organizmem gospodarza. SERINC5 jest pod względem ewolucyjnym niezmienne i wykazuje działanie inhibicyjne wobec infekcyjności retrowirusów u wszystkich gatunków zwierząt. Co więcej, naukowcy odkryli, że białka SERINC stymulują ekspresję szeregu sekrecyjnych genów przeciwdrobnoustrojowych, co oznacza, że pełnią znacznie większą rolę w odpowiedzi przeciwdrobnoustrojowej. Reasumując, wyniki przeprowadzonych badań dostarczają przekonujących dowodów potwierdzających rolę białka Nef w utrzymywaniu infekcyjności retrowirusów. Biorąc pod uwagę fakt, że na całym świecie wirusem HIV zarażone są miliony osób, badacze oczekują, iż wiedza dotycząca przeciwwirusowego działania białek typu SERINC doprowadzi do opracowania nowych strategii zwalczania drobnoustrojów.
Słowa kluczowe
Retrowirus, Nef, HIV, NEF-FACTORS, SERINC