Szczepionka na malarię łożyskową
Malaria, wywoływana przez pierwotniaka pasożytniczego Plasmodium falciparum, przenoszona jest na ludzi przez zarażone samice komarów. W krajach o wysokiej częstotliwości zarażeń zainfekowane erytrocyty przedostają się do łożyska i wywołują malarię u jednej na cztery kobiety w ciąży. W ramach ostatnich badań zidentyfikowano określone białko 1 membrany erytrocytu pierwotniaka pasożytniczego P. falciparum (PfEMP1), VAR2CSA, jako białko odpowiedzialne za wiązanie zainfekowanych erytrocytów z łożyskiem. Naturalnie wytworzone ochronne antyciała blokują wiązanie pomiędzy zainfekowanymi czerwonymi krwinkami i receptorami na śródbłonku naczyniowym. To jasno wskazuje, że szczepionka mogłaby zapobiec przenoszeniu i działać jako zabezpieczenie poprzez zwiększenie ilości immunoglobulin hamujących. Naukowcy z finansowanego ze środków UE projektu PLACMALVAC zaoferowali opracowanie szczepionki opartej na VAR2CSA przeciwko malarii łożyskowej od etapu produkcyjnego, aż do testów klinicznych. Ich strategia oparta była na wiązaniu VAR2CSA z siarczanem chondroityny A (CSA) w ludzkim łożysku. Odkryto, że mała podjednostka antygenu VAR2CSA wiąże się z CSA i pobudza antyciała, które blokują interakcję z tkanką łożyska. Wyniki testu fazy I wskazały, że szczepionka jest bezpieczna i dobrze tolerowana przez organizmy zdrowych ochotników, którzy zostali zarażeni malarią. Co ważne antyciała wzbudzone przeciwko temu antygenowi uniemożliwiły przylegnięcie zainfekowanych erytrocytów P. falciparum do CSA. Aby sprostać problemom związanym z niską immunogennością, typowym dla szczepionek zawierających adiuwanty, konsorcjum opracowało również własną platformę dla cząsteczek wirusopodobnych (VLP), aby ukazać antygeny. Takie podejście usprawnia zarówno reakcje podstawowych antyciał, jak również pamięciowe reakcje odpornościowe. Technologia VLP redukuje również dawkę szczepionki i liczbę szczepień i może być skuteczna również w walce z innymi chorobami niezakaźnymi, takimi jak nowotwory. Ogólnie w wyniku projektu PLACMALVAC znaleziono odpowiedź na pilne globalne wyzwanie zdrowotne, które obecnie jest leczone za pomocą leków na malarię. Szczepionka VAR2CSA jest pierwszą szczepionką, która za cel obiera sobie patologiczne przyleganie komórkowe pasożyta i ma być podawana wraz z innymi szczepionkami w okresie dzieciństwa, aby zapewnić całkowitą odporność na malarię.
Słowa kluczowe
Malaria łożyskowa, szczepionka, VAR2CSA, PLACMALVAC, technologia VLP
