Interpretacja i przypisywanie ekstremalnych zjawisk pogodowych
Właściwe przypisanie zdarzeń pogodowych wymaga dużych modeli klimatu pozwalających wiarygodnie symulować warunki klimatyczne prowadzące do występowania zjawisk ekstremalnych, które z definicji występują bardzo rzadko. Jednymi z największych wyzwań w tym zakresie są konieczność prowadzenia długotrwałych obserwacji meteorologicznych, na podstawie których można zidentyfikować zjawisko ekstremalne, oraz konieczność sprawdzania poprawności danych modelu osobno dla każdego przypadku. Unijny projekt EUCLEIA (European climate and weather events: Interpretation and attribution) miał na celu opracowanie – przy współpracy uczestników unijnego programu obserwacji Ziemi Copernicus – systemu przypisywania zdarzeń, dostarczającego rzetelnych informacji o zagrożeniach pogodowych i klimatycznych w Europie. Badacze chcieli stworzyć godny zaufania i konfigurowalny przez użytkownika system przypisywania działający w różnych skalach czasowych – od okresu następującego bezpośrednio po wystąpieniu ekstremalnego zjawiska pogodowego po skalę sezonową czy roczną. Możliwości w zakresie przypisywania zdarzeń zostały zweryfikowane z użyciem przypadków testowych obejmujących fale upałów, fale chłodów, powodzie, susze i nagłe burze. Szczegółowe ankiety przesłane do przedstawicieli tych sektorów, które były zaangażowane w walkę ze sztormami w położonej nad Bałtykiem części Niemiec oraz z falami upałów w okolicach Paryża we Francji, pozwoliły dokładnie poznać potrzeby użytkowników z dwóch sektorów. Oprócz ankiet przeprowadzono szerokie dyskusje z zainteresowanymi stronami, w tym z przedstawicielami różnych branż, jak również rozległe badania dotyczące sektorów medialnego i ubezpieczeń. Ponadto konsorcjum opracowało teoretyczne zasady powiązywania procedur przypisywania ekstremalnych zjawisk pogodowych i podejść z procedurami zarządzania ryzykiem i postrzegania ryzyka. Sprawdzono też, które typy zdarzeń pogodowych i zależnych od klimatu wymagają prowadzenia dalszych badań wspomagających rozwój systemów przypisywania. Projekt EUCLEIA pozwolił jasno określić potencjalne potrzeby użytkowników przyszłych usług przypisywania zdarzeń pogodowych, przeznaczonych dla różnych sektorów. Pomógł też lepiej poznać zmieniające się ryzyko wystąpienia zjawisk ekstremalnych oraz opracować dokładniejsze kryteria oceny wiarygodności przypisania, dzięki czemu mieszkańcy Europy i ich mienie będą lepiej chronieni.
Słowa kluczowe
Ekstremalna pogoda, przypisywanie zdarzeń, modele klimatu, EUCLEIA, Copernicus
