Zalecenia, które pomogą przyspieszyć rozwój innowacji w Europie Ponieważ innowacje stanowią główną siłę napędową rozwoju gospodarczego i wzrostu poziomu zatrudnienia, wynika z tego, że jeśli chcemy zwiększyć konkurencyjność biznesową Europy, musimy najpierw pogłębić naszą wiedzę na temat tego, jak właściwie powstają. Technologie przemysłowe © ESB Professional, Shutterstock Od kilku lat w przemysłowym obrazie innowacji zachodzą zasadnicze zmiany. Obecnie można go oprzeć na szerszym wachlarzu elastycznych narzędzi i technik, takich jak otwarte innowacje, partnerstwa publiczno-prywatne, crowdsourcing i media społecznościowe. Aczkolwiek mogą one stworzyć dynamiczny ekosystem innowacyjności, równocześnie stanowią wyzwanie dla tradycyjnych narzędzi politycznych w zakresie innowacji. Celem finansowanego z funduszy unijnych projektu IIT (Industrial Innovation in Transition) było przyjrzenie się temu, w jaki sposób przedsiębiorstwa wdrażają w dzisiejszych czasach nowe procesy i warianty zarządzania w wielu sektorach w różnych zakątkach Europy. Oceniając ponadto polityki na szczeblu krajowym i ogólnoeuropejskim, uczestnicy inicjatywy opracowali kompleksowe wytyczne dotyczące najlepszych praktyk. Rozszyfrowując DNA współczesnej innowacyjności W ramach projektu IIT przeprowadzono wywiady z 700 firmami z 11 państw, a następnie zorganizowano w celach porównawczych osobne badanie z udziałem ponad 400 ankietowanych. Zespół wybrał pięć gałęzi przemysłu: przemysł biofarmaceutyczny, produkcyjny, rolno-spożywczy i teleinformatyczny oraz sektor czystych technologii. Wyjaśniając powody, dla których wybrano właśnie te branże, koordynator projektu, profesor Erkki Ormala, zaznacza, że „wspomniane sektory obejmują szeroki zakres różnych modeli i tradycji biznesowych, a ponadto wspólnie stanowią znaczną część przemysłu europejskiego”. Aby przedstawić mechanizmy działania innowacji w praktyce, uczeni przeprowadzili dogłębną analizę dziesięciu studiów przypadków. Jak wspomina profesor: „Kolejne zadanie wymagało dużych nakładów pracy i polegało na kodyfikacji zgromadzonych danych w taki sposób, który dałby nam wystarczającą pewność, że wyniki będą porównywalne i obiektywne”. Częścią tego wyzwania była konieczność precyzyjnej klasyfikacji przedsiębiorstw w różnych sektorach. Na przykład, chociaż sektor czystych technologii nie jest klasyczną gałęzią przemysłu, zespół nie miał wątpliwości, że jako rozwijająca się branża, dostarczy on informacji wystarczająco cennych, by uwzględnić go w opracowywanej systematyce. W ramach projektu stworzono otwartą bazę danych obejmującą wszystkie (skodyfikowane i zanonimizowane) dane badawcze. Prowadzone prace zaowocowały też powstaniem zestawu narzędzi, który zawiera szczegółowy opis procesu badawczego wraz z instrukcjami w zakresie kodowania i analizy. Dzięki niemu naukowcy badający tę dziedzinę mogą wykorzystać zgromadzone dane do dalszych analiz. Oznacza to także, że decydenci zajmujący się polityką innowacji będą mogli powielić to badanie i porównać uzyskane wyniki z doświadczeniami w innych krajach Europy. Profesor Ormala zauważa, że „tego rodzaju badanie powinno być przeprowadzane regularnie, co pozwoli śledzić zmiany zachodzące w obrębie innowacji i tym samym stale aktualizować stosowne polityki”. Już teraz kolejne trzy kraje wyraziły chęć przeprowadzenia podobnego badania. Od analiz do zaleceń Co ważne, w ramach inicjatywy IIT przygotowano również podręcznik dobrych praktyk, który ma pomóc europejskim przedsiębiorstwom poprawić swoje wyniki w zakresie innowacyjności. Rezultaty prac obejmują także listę największych barier dla innowacji oraz zalecenia dotyczące ich usuwania, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym. Zagadnienia związane z dostępem do rynku, zapewnienie finansowania ryzyka, instrumenty finansowania działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej oraz niespójność otoczenia politycznego i prawnego to przykłady wyzwań, którym musimy stawić czoła na poziomie ogólnoeuropejskim. Z kolei do wyzwań na szczeblu krajowym zaliczają się znaczne niedobory wykwalifikowanej siły roboczej, brak skutecznej współpracy pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym, brak otwartych innowacji, a także ograniczenia w zakresie finansowania. Osiągnięcia inicjatywy już teraz wywierają istotny wpływ na naszą rzeczywistość. Przykładowo, w kilku państwach na wysokim szczeblu odbyły się warsztaty z udziałem decydentów politycznych, a Komisja Europejska zorganizowała warsztaty wewnętrzne, aby dowiedzieć się, w jaki sposób zdobyta wiedza może rozwinąć europejski krajobraz innowacyjny. W rzeczy samej, projekt już teraz rzucił wyzwanie politykom w zakresie innowacji w wybranych krajach członkowskich, na przykład w Finlandii. Jak podsumowuje profesor Ormala: „Teraz posiadamy bardziej dogłębną i popartą dowodami wiedzę na temat wyzwań, które stoją na drodze europejskiego przemysłu, gdy podejmuje on działania mające na celu wprowadzanie innowacji, rozwój i tworzenie nowych miejsc pracy. Przeprowadzone przez nas badanie ma również istotne znaczenie dla opracowywania 9PR oraz planowania badań ukierunkowanych na realizację misji”. Słowa kluczowe Innowacje, konkurencyjność, otwarte innowacje, partnerstwa publiczno-prywatne, crowdsourcing, media społecznościowe, bariery, modele biznesowe, dostęp do rynku, otoczenie prawne, badania i rozwój
