Zrównoważone, ponadnarodowe zarządzanie wielofunkcyjnymi lasami Europy Skuteczne i adaptacyjne narzędzia zarządzania dla europejskiego sektora leśnictwa, które wspierają i umożliwiają stosowanie spójnej polityki, opierają się na dokładnej wiedzy wygenerowanej na podstawie wyników badań. Projekt SUMFOREST wzmocnił współpracę naukową w tym zakresie. Żywność i zasoby naturalne © RikoBest, Shutterstock Zarządzanie lasami w Europie stoi przed szeregiem wyzwań związanych z użytkowaniem gruntów, środowiskiem, klimatem i kwestiami społeczno-ekonomicznymi na poziomie lokalnym, regionalnym i globalnym. Chociaż nie ma wspólnej polityki leśnej w UE, istnieje wiele polityk i dyrektyw, które mają wpływ na europejski sektor leśnictwa. Ten stan rzeczy sprawia, że gospodarka leśna w całej UE jest rozdrobniona, a jej procedury są skomplikowane, a czasami sprzeczne. Finansowany ze środków UE projekt SUMFOREST powołano w celu naprawy tej sytuacji poprzez wykorzystanie wyników badań na potrzeby wzmocnienia praktyk zrównoważonego zarządzania lasami (SFM), stanowiących solidną podstawę dla decyzji politycznych. Pod auspicjami ERA-NET (Europejskiej Sieci Obszarów Badawczych) zespół projektu pomógł w nawiązaniu opartej na finansowaniu współpracy badawczej między 23 partnerami z 15 państw członkowskich, trzech państw stowarzyszonych i dwóch instytucji międzynarodowych. W kierunku spójności i koordynacji polityki leśnej Ze względu na różnorodność gatunków drzew i ekosystemów lasy europejskie zapewniają szeroki wachlarz towarów i usług. W ostatnich latach poza tradycyjną produkcją drewna służą one również do wytwarzania innych produktów (orzechy, grzyby, jagody, dziczyzna itp.) oraz dostarczania usług ekosystemowych, które spełniają potrzeby społeczne, w różnych dziedzinach, takich jak rekreacja, zdrowie i dobre samopoczucie. Ze względu na swój charakter te różnorodne zastosowania – z tych samych obszarów leśnych – wymagają kontrolowanego i zrównoważonego podejścia. Ta różnorodność oznacza również, że lasy podlegają wpływom różnych zdarzeń, takich jak zmiany klimatyczne i zmiany użytkowania gruntów. Jak wyjaśnia koordynator projektu Martin Greimel, „te różnice regionalne, zarówno pod względem ekologii lasu, jak i zamierzonego wykorzystania, muszą zostać uchwycone, aby można je było uwzględnić przy projektowaniu i wdrażaniu przepisów i polityk, co zapewni im realną szansę na sukces”. Różnice transgraniczne oznaczają również, że te rozwiązania regulacyjne i polityczne, wraz z ich wymaganymi zasobami, muszą być dostępne na poziomie regionalnym, europejskim i międzynarodowym. Obecnie, mimo istnienia ogólnoeuropejskich polityk i przepisów związanych z lasami, regulacje dotyczące gospodarki leśnej nadal leżą głównie w gestii państw członkowskich. Jak podsumowuje Greimel, „uczestnicy projektu SUMFOREST lepiej poznali te różnice i, po zmapowaniu potencjału europejskiego sektora leśnego, zaangażowali różnych decydentów i zainteresowane strony w celu znalezienia wspólnych rozwiązań”. Na przykład jeden partner projektu SUMFOREST (EFI) ustanowił europejską agencję analityczną o nazwie ThinkForest. Analizy prognostyczne dla sektora leśnictwa Oprócz działań zmierzających do lepszego zrozumienia ram polityki związanej z lasami, projekt SUMFOREST połączył badaczy, urzędników, przedstawicieli Komisji Europejskiej i zainteresowane strony z sektora leśnego w celu opracowania priorytetowej listy pojawiających się problemów dotyczących europejskich badań w dziedzinie gospodarki zasobami leśnymi. Po tych działaniach opracowano sprawozdanie, w którym określono główne potrzeby informacyjne decydentów, co zaowocowało wspólnym zaproszeniem do składania wniosków o dofinansowanie w ramach projektu SUMFORT; mogłoby to wesprzeć cel „Zrównoważone lasy dla społeczeństwa przyszłości”. Oprócz regularnych konsultacji z państwami członkowskimi Stałego Komitetu ds. Badań Naukowych w Dziedzinie Rolnictwa (SCAR) i Komitetu Programowego (PC), projekt SUMFOREST wspierał również współpracę między organizacjami finansującymi badania nad leśnictwem w Europie i poza nią. Bezpośrednim rezultatem tych prac było uruchomienie w zeszłym roku finansowanego ze środków UE projektu ForestValue, który już ogłosił własne wspólne zaproszenie do składania wniosków badawczych. W projekcie uczestniczy większość partnerów projektu SUMFOREST. Słowa kluczowe SUMFOREST, zrównoważony, zarządzanie, drewno, las, użytkowanie gruntów, środowisko, zmiana klimatu, ponadnarodowa, polityka, różnorodność, gatunki, ekosystemy
