Udoskonalone metody poszukiwań i ratownictwa dzięki noszonym na nadgarstku osobistym radiolokatorom
W latach 80. powstał międzynarodowy system satelitarny Cospas-Sarsat, aby oferować bezpłatne, globalne usługi poszukiwawczo-ratownicze (SAR), które pomagają poszkodowanym w każdej chwili i w każdym miejscu. System łączy w sobie technologię GPS, obsługiwaną przez amerykańskie siły powietrzne, z satelitami europejskimi Galileo oraz rosyjskimi Glonass. Odbierane sygnały o niebezpieczeństwie mogą być emitowane przez terminale na pokładach statków (radiolatarnie sygnalizujące położenie awaryjne – EPIRB) i samolotów (nadajniki radiolokacyjne sygnalizujące położenie awaryjne – ELT) lub przez urządzenia noszone przez osoby fizyczne (radiolokatory osobiste – PLB). W ramach finansowanego przez UE projektu SAT406M zmodyfikowano PLB, tak aby były bardziej przyjazne dla użytkownika i kompaktowe, dzięki czemu można je stale mieć przy sobie. Powstały w ten sposób zegarek noszony na nadgarstku wykorzystuje również usługę SAR/Galileo Return Link Service (RLS). Oprócz tego produktu zespół opracował też uaktualnione metody lokalizacji SAR, których formalne wdrożenie promują badacze. Produkt usprawniający działania poszukiwawczo-ratownicze Ludzie, statki i samoloty znajdujące się w niebezpieczeństwie muszą zostać jak najszybciej zlokalizowane. Najpowszechniejszym sposobem, który to umożliwia, jest posiadanie nadajników (PLB, EPIRB lub ELT) nadających krótkie sygnały radiowe, przekazywane przez satelity i wykrywane w stacjach bazowych. Stacje te określają położenie nadajnika i wysyłają ostrzeżenia do najbliższego centrum koordynacji akcji ratowniczej (RCC), odpowiedzialnego za rozmieszczenie krajowych jednostek SAR lub angażowanie innych jednostek w ramach porozumień międzynarodowych. Dostrzeżono jednak, że obecne systemy radiolatarni SAR wymagają udoskonalenia. Działania SAR na dnie kanionu, w lesie czy po katastrofie lotniczej zbyt często skutkują sygnałami alarmowymi, które są trudne do zlokalizowania i pozostawiają poszkodowanych w niepewności co do tego, czy sygnał został odebrany. Koordynator projektu SAT406M Daniel Katz kreśli następujący scenariusz: „Wyobraź sobie, że wypadłeś za burtę pięć mil morskich od brzegu. Masz na nadgarstku PLB, mający wysyłać co minutę sygnał alarmowy po podniesieniu ręki nad wodę, ale stoisz przed dylematem: popłynąć w kierunku brzegu, osłabiając sygnał poprzez zanurzanie ręki w wodzie i tracąc energię, czy też czekać na ratunek?" W celu rozwiązania tego dylematu kluczem do sukcesu produktu okazało się wykorzystanie usługi Return Link Service (RLS), która została niedawno uruchomiona w oparciu o unijne satelity Galileo. RLS umożliwia urządzeniom PLB otrzymanie potwierdzenia, że alarm został wykryty i zlokalizowany, co oznacza, że służby ratunkowe powinny już być w drodze. W powyższym scenariuszu ułatwiłoby to poszkodowanemu podjęcie decyzji o czekaniu na ratunek. Bardziej ogólne udoskonalenie systemu badane w ramach projektu SAT406M opiera się na koncepcji matematycznej, zawartej w algorytmach oprogramowania działających w nadajniku i stacji bazowej, które poprawiają lokalizację nadajnika w złych warunkach i umożliwiają niezależną lokalizację na miejscu zdarzenia. Jest to szczególnie ważne, ponieważ skuteczne działania poszukiwawczo-ratownicze wymagają lokalizacji nadajnika również na pokładach śmigłowców i statków SAR, co wcześniej nie było możliwe w zadowalającym stopniu. Testowanie technologii polegało na nadawaniu tysięcy krótkich impulsów radiowych z nadajnika z różnych części świata, które następnie były przekazywane przez satelity Galileo i wykrywane w stacji bazowej MEOLUT w Tuluzie we Francji. Sygnały te były kierowane przez Internet na serwer zbudowany przez zespół projektu w celu ich analizy pod kątem debugowania i dalszych ulepszeń. Pilna potrzeba standaryzacji Nowy nadajnik PLB, opracowany w ramach inicjatywy SAT406M i zbudowany przez Mobit, dzięki możliwości noszenia na nadgarstku i obsłudze funkcji RLS usprawni akcje ratunkowe, a w efekcie pozwoli na uratowanie większej liczby istnień ludzkich, przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów operacyjnych ponoszonych przez władze państwowe. Protokoły do zdalnej lokalizacji radiolokatorów, lokalizacji na miejscu zdarzenia oraz przekazywania dodatkowych bitów informacyjnych (EBI) w wąskopasmowym systemie satelitarnym Cospas-Sarsat również mają wyraźny potencjał w zakresie udoskonalenia systemu SAR, dlatego zespół proponuje ich standaryzację. Jednakże, jak wyjaśnia Katz, „Standaryzacja naszej metodologii jest trudna, ponieważ organ adopcyjny, Cospas-Sarsat, jest organizacją międzynarodową liczącą 44 członków. Oznacza to powolny postęp w negocjowaniu zmian. Ponadto akceptację mogą opóźnić wymagania dotyczące kompatybilności wstecznej, ale wszyscy będziemy nadal naciskać na standaryzację, która jest niezbędna dla wypracowania rozwiązania korzystnego dla obu stron”.
Słowa kluczowe
SAT406M, poszukiwawczo-ratownicze, nadajnik, alarm, satelita, alarmowy, GPS, sygnał radiowy, Galileo, lokalizacja, zdalny
