Europejska Fundacja Nauki publikuje swoje przewidywania co do nanomedycyny
Jest wiele powodów do optymizmu w środowisku naukowym, związanych z aplikacją nanotechnologii w dziedzinie medycyny, która może stać się przełomem w diagnozowaniu i leczeniu chorób. Jednakże, zanim te optymistyczne zapatrywania znajdą swoje urzeczywistnienie, należy jeszcze sprostać wielu wyzwaniom. Właśnie z tych względów Europejska Fundacja Nauki (ESF) podjęła pierwsze jak dotąd próby prognostyczne skoncentrowane na medycznych aplikacjach nanotechnologii w 2004 r. - 'naukowe przewidywania co do nanomedycyny.' Badania miały określić, jakie są obecnie najnowocześniejsze rozwiązania w nanomedycynie, sprawdzić jakie są mocne i słabe punkty Europy w tej dziedzinie a także udzielić wskazówek co do przyszłych trendów badawczych, infrastruktur organizacyjnych i badawczych, jak również metod rozpowszechniania informacji wśród polityków i ogółu społeczeństwa. Badania prowadzono w trakcie serii warsztatów dotyczących pięciu zagadnień tematycznych. W końcowej konferencji podsumowującej uczestniczyło ponad 70 przedstawicieli świata akademickiego, przemysłu, prywatnych fundacji i rządowych agencji badawczych. Według podsumowania ESF dotyczącego wyników kompletnych badań, cel nanomedycyny można byłoby w szerokim ujęciu określić jako: 'Wszechstronny monitoring, naprawa i ulepszenie ludzkich systemów biologicznych poprzez pracę na poziomie molekularnym, wykorzystując skonstruowane do tego urządzenia i nanostruktury, aby osiągnąć korzyści medyczne.' Tego rodzaju definicja obejmuje użycie narzędzi analitycznych, by móc lepiej zrozumieć molekularne źródła choroby. Wiąże się też z tworzeniem systemów terapeutycznych i systemów podawania leków w nanowielkościach (od jednego do setek nanometrów), które będą źródłem bardziej efektywnych metod leczenia. Fundamentem dla tych obszarów, jak twierdzi ESF, są badania podstawowe w dziedzinach nauk o surowcach i produkcji urządzeń, a także w kwestii bezpieczeństwa i toksykologii w odniesieniu do wpływu na środowisko i procesy produkcyjne. Tego typu badania wymagają podejścia wielokierunkowego, a ponadto dokładnej analizy zagadnień klinicznych, etycznych i społecznych. Z perspektywy naukowej badania wskazują na silną pozycję Europy w większości z pięciu ocenianych obszarów. Na przykład na obszarze nanomateriałów i urządzeń: 'Europa jest szczególnie silna w dziedzinie chemicznego i fizycznego gromadzenia nanostruktur.' Zalecane jest zatem skupienie się w przyszłości na zorientowaniu istniejących technologii na specyficzne wyzwania nanomedycyny, a także na umocnienie fachowej wiedzy w produkcji, ulepszenie metod opisu, zdolności powielania i kontroli jakości. W dziedzinie nowatorskich metod leczenia i systemów dostaw leków badania stwierdzają, iż europejscy naukowcy są pionierami w projektowaniu i tworzeniu wielu 'nanoleków' pierwszej generacji. Ponadto okazali się mieć wyjątkowo mocną pozycję w dziedzinie inżynierii tkankowej, medycyny regeneracyjnej i badań nad komórkami macierzystymi. Analizując jednak zagadnienie organizacji i funduszy nanomedycyny ESF określiła także słabe punkty w systemie europejskim. Na poziomie narodowym i europejskim szybki wzrost inwestycji na badania nanotechnologiczne jest powszechnie akceptowany. ESF ostrzega jednak, iż organizacja i struktury finansowe dla nanomedycyny w Europie są obecnie rozbite. 'To zaś może hamować rezultaty masy krytycznej i wielokierunkowości, tak potrzebnych dla efektywnych badań i rozwoju.' Aby przezwyciężyć te trudności raport proponuje ulepszenie koordynacji i sieci współpracy w działaniach naukowych, stworzenie europejskich, naukowych centrów doskonałości w nanomedycynie a także rozwój mechanizmów finansujących o odpowiedniej skali i zakresie, a do tego wprowadzenie dłuższych cykli budżetowych. Wykorzystanie wyników badań to też potencjalnie słaba strona Europy, jak twierdzi ESF. 'Aby osiągnąć i utrzymać pozycję lidera w nanomedycynie niezbędne jest ulepszenie europejskiego transferu technologii i skrócenie czasu przejścia od etapu badawczego do wejścia na rynek' podsumowuje raport. Na koniec raport podkreśla znaczenie efektywnych sposobów komunikacji: pomiędzy samymi naukowcami, między społecznością naukową a organizacjami politycznymi i ogółem społeczeństwa. Dyrektor naczelny ESF, Bertil Andersson stwierdził: 'Wdrożenie tych zaleceń powinno zapewnić kontynuację w Europie najnowocześniejszych badań i rozwoju, czego efektem powinna być redukcja kosztów opieki zdrowotnej i szybka realizacja korzyści medycznych dla wszystkich mieszkańców Europy.' 'ESF zobowiąże się do podjęcia inicjatywy i zaangażowania do przedsięwzięć opartych na powyższych zaleceniach odpowiednich organizacji, nie wyłączając organizacji członkowskich ESF i Komisji Europejskiej.'