Publicznie dostępna baza danych uwidocznia wielorakie skutki efektywności energetycznej
Zmiany klimatyczne, kryzys gospodarczy, katastrofa w Fukushimie i silna zależność UE od zewnętrznych dostawców ropy naftowej i gazu to tylko niektóre wydarzenia, które sprawiają, że efektywność energetyczna ze szlachetnego ideału staje się oczywistą koniecznością. Jednak nawet jeśli zaangażowanie UE na rzecz racjonalizacji zużycia energii wydaje się niepodważalne, smutna prawda jest taka, że jej potencjał pozostaje nadal w dużej mierze niedoceniany. Kiedy myślimy o efektywności energetycznej, pierwsze, co przychodzi nam na myśl, to często niższe emisje CO2 i koszty produkcji. Ale to nie wszystko: zmiany dotyczące efektywności energetycznej mogą wpływać na zatrudnienie, zdrowie, PKB, import energii, ceny emisji dwutlenku węgla, konkurencyjność, zanieczyszczenie powietrza i koszty systemu energetycznego. Chociaż Komisja Europejska w swoich ocenach wpływu zaczęła ostatnio uwzględniać niektóre z tych tak zwanych wielorakich skutków (MI), wiele z nich jest nadal pomijanych, zwłaszcza na poziomie krajowym. „W rzeczywistości MI sprawiają, że obraz staje się bardziej złożony. Zamiast przyglądać się efektywności energetycznej i tylko kilku kluczowym skutkom, nagle trzeba połączyć wiele obszarów polityki, które często wykraczają poza zakres, zainteresowanie i wiedzę odpowiednich decydentów politycznych, mediów lub naukowców”, ubolewa dr Stefan Thomas, dyrektor Wydziału Energii, Transportu i Polityki Klimatycznej Instytutu w Wuppertalu. Obecny brak standardowego zestawu wskaźników i metod obliczania oszczędności kosztów energii, wraz z niedostępnością metod i danych dotyczących MI, tylko komplikuje sytuację. Aby rozwiązać ten problem, w ramach projektu COMBI dr Thomas i jego partnerzy powołali zespół ekspertów ze wszystkich pokrewnych dziedzin. Zebrano dane dotyczące 21 działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej dla 28 państw członkowskich UE oraz opracowano dwa scenariusze na okres do 2030 r. – scenariusz referencyjny i scenariusz efektywności energetycznej COMBI. „Na tej podstawie określiliśmy ilościowo oszczędności energii i inwestycje potrzebne w każdym scenariuszu, dla każdego działania i państwa członkowskiego. Następnie eksperci modelowali skutki w swojej dziedzinie. Obejmowały one zarówno wskaźniki fizyczne, jak i monetyzację. Wreszcie, zebraliśmy wszystkie wyniki we wspólnej bazie danych, eliminując wszelkie powielenia, i opracowaliśmy narzędzie online, które umożliwia dostęp do wszystkich skutków w postaci wykresów i liczb. Jest to prawdziwa innowacja, która byłaby bardzo pomocna również w oficjalnych ocenach skutków przeprowadzanych przez Komisję”, wyjaśnia dr Thomas. Jeden z zaskakujących rezultatów projektu dotyczy tego, że MI zwiększają korzyści gospodarcze płynące z efektywności energetycznej dla społeczeństwa średnio o około jedną trzecią. „Oczywiście skutki różnią się w zależności od kraju, sektora lub poszczególnych działań. Na przykład wpływ przejścia z transportu drogowego na kolejowy, pod względem zanieczyszczenia powietrza, na zdrowie będzie zależał od stopnia zmiany środków transportu, która już miała miejsce, a wiele skutków nie ma charakteru liniowego. W związku z tym bezwzględne wyniki dotyczące MI są zbliżone do skutków osiągnięcia w zmienionej dyrektywie w sprawie efektywności energetycznej nowego celu w wysokości 32,5% do 2030 r.”, tłumaczy dr Thomas. Informacje zwrotne od zainteresowanych stron są jak dotąd bardzo pozytywne. Kilka osób z DG ENERGY wyraziło zainteresowanie wynikami projektu, a naukowcy i kilka organizacji już wykorzystało je w celu informowania społeczeństwa i propagowania efektywności energetycznej. Wyniki COMBI zostaną nawet przedstawione niemieckiej komisji ekspertów ds. planów wyjścia z kryzysu węglowego. „W perspektywie krótkoterminowej będziemy nadal rozpowszechniać wyniki projektu. Nie byliśmy w stanie znaleźć odpowiedniego zaproszenia do składania wniosków w ramach europejskiego programu Horyzont 2020 na 2018 r. w kontekście realizacji kontynuacji projektu, ale będziemy nadal poszukiwać możliwości na poziomie europejskim i krajowym”, podsumowuje dr Thomas.
Słowa kluczowe
COMBI, efektywność energetyczna, wielorakie skutki, ocena, narzędzie
