Afrykańska młodzież uczestniczy w nowym, opartym na usługach modelu aktywnego uczestnictwa w procesie rozwoju stanowiącym źródło możliwości
Osoby młode z krajów o niskich i średnich dochodach często doświadczają marginalizacji. Wiążą się z tym nierzadko kwestie dotyczące poziomu wykształcenia, płci, samooceny, położenia geograficznego i dostępności środków transportu. Jednym z obszarów, w których proces marginalizacji jest najbardziej wyraźny, jest bezrobocie wśród młodzieży. Biorąc pod uwagę złożoność przyczyn bezrobocia wśród osób młodych, finansowany przez UE projekt PARTY miał za zadanie opracowanie narzędzi aktywnego uczestnictwa umożliwiających transformację, które mogłyby pomóc młodzieży rozwiązać problem bezrobocia w aktywny sposób. Współtworzenie rozwiązań Buszmeni, zwani także San, są jednym z wielu rdzennych ludów zamieszkujących Republikę Południowej Afryki i Namibię. Badania realizowane w ramach projektu PARTY koncentrowały się na plemionach Buszmenów, gdyż stoją one w obliczu poważnych wyzwań społecznych, kulturowych i politycznych – zaostrzających proces marginalizacji – i często należą do najbiedniejszych w swoich krajach. W ramach projektu najpierw podjęto badania mające na celu ustalenie najbardziej etycznych procedur, których należy przestrzegać w tego typu przedsięwzięciach. Wraz z afrykańskimi partnerami zespół pracował nad stworzeniem wytycznych w zakresie etyki. Dzięki nim wszyscy badacze mieli prowadzić prace, stosując te same zasady etyczne w stosunku do problemów rdzennej ludności. Te wytyczne, podlegające aktualizacji na bieżąco, stanowią bardzo potrzebne narzędzie, z którego będą mogli korzystać przyszli badacze. Zorganizowano cykl warsztatów, które pierwotnie były skierowane do młodych Buszmenów, a następnie do potencjalnych zainteresowanych stron, które miały na celu zaangażowanie uczestników, zrozumienie ich potrzeb i określenie parametrów niezbędnych do opracowania skutecznych narzędzi aktywnego uczestnictwa. Wyjaśniając metodologię zastosowaną w projekcie, stypendystka programu Marie-Curie Maija Rautiainen zaznacza, że „działania promujące aktywne uczestnictwo w celu zwiększenia roli młodzieży mają bardzo duże znaczenie, ponieważ pomagają osobom młodym w samodzielnej analizie problemów i proponowaniu możliwych rozwiązań, nie narzucając im odpowiedzi z zewnątrz. Daje im to poczucie odpowiedzialności za swoją sytuację". W projekcie PARTY zastosowano metody oparte na sztuce mające na celu aktywizację uczestników, a owocem tych prac są wystawy oraz internetowy podręcznik metodologiczny wraz z narzędziami użytymi na potrzeby projektu. Narzędzia te mają posłużyć jako źródło wiedzy dla uczestników kolejnych projektów i co ważniejsze, są już wdrażane przez partnerów. Projekt stal się również inspiracją dla działań lokalnych, czego dobrym przykładem jest Radio Youth Footprints. Ta inicjatywa powstała w ścisłej współpracy z miejscową młodzieżą i lokalną rozgłośnią radiową XK FM. Radio XK FM nadaje wiadomości skierowane do dwóch plemion Buszmenów, !Xun i Khwe, w ich rodzimym języku. Twórcy Radio Youth Footprints mają nadzieję, że więcej młodych osób z okolicy zaangażuje się w działalność rozgłośni, co z kolei przełoży się na rozwój nowych umiejętności. Radio XK FM przeprowadzi badania pilotażowe. Ogólnie rzecz biorąc, działania promujące aktywne uczestnictwo miały określoną trajektorię – od wzmocnienia roli jednostki do zaangażowania całej społeczności. Stwierdzono też, że uczestnicy, którzy byli zaangażowani w proces, kontynuowali działania także po zakończeniu projektu. Jak podsumowuje Maija Rautiainen, „Narzędzia wspierały motywację i zdolność młodzieży do uczestniczenia w procesie rozwoju ich własnych społeczności. Pomogły też w ich integracji ze społeczno-ekonomicznymi systemami w ich krajach”. Transfer wiedzy Jeśli chodzi o jej własny rozwój zawodowy, Maija Rautiainen czuje, że współpraca z partnerami z różnych sektorów umożliwiła jej rozwinięcie szerszego zestawu umiejętności. „Te umiejętności pozwalają mi być zarówno bardziej innowacyjną, jak i bardziej praktyczną badaczką, jednocześnie przyczyniając się do transferu technologii między Europą i Afryką”, dodaje. Doświadczenia zdobyte i udokumentowane podczas realizacji projektu mogą być cenne, jeśli chodzi o rozwiązywanie podobnych problemów, przed którymi stoją marginalizowane społeczności w Europie i poza jej granicami. Może to być szczególnie ważne w przypadku, gdy metody reagowania na kwestie zatrudnienia młodzieży, prawa rdzennej ludności lub innowacyjne programy rozwojowe powinny być dostosowane do lokalnego kontekstu.
Słowa kluczowe
PARTY, młodzież, bezrobocie, aktywne uczestnictwo, współtworzenie, Afryka, San, Buszmeni, etyka, rdzenna, społeczność, marginalizacja
