Glod nikotyny jest w genach
Według opublikowanych w czasopiśmie naukowym Nature nowych badań, naukowcy z Instytutu Pasteura we Francji, stowarzyszonego z narodowym ośrodkiem badań naukowych (CNRS), po raz pierwszy odkryli jak i gdzie rozwija się uzależnienie od nikotyny u myszy. Rzucanie palenia postrzegane jest jako walka rozumu z materią, ale uzależnienie od nikotyny jest częściowo zdeterminowane przez nasze geny. Zależność związana jest z ekspresją cząsteczki receptora nikotyny, która odpowiada również za zdolności poznawcze u ludzi. Na podstawie wcześniejszych badań wiadomo, że nikotyna wchodzi w oddziaływanie z receptorami acetylocholiny nikotyny (nAChRs) w mózgu, chociaż nie jest wiadomo, w jaki sposób oddziaływanie to prowadzi do uzależnienia chemicznego. Dzięki nowym badaniom przeprowadzonym w Instytucie Pasteura udało się zidentyfikować specyficzny obszar jednego nAChR jako główny obiekt w powstawaniu uzależnienia od nikotyny. Również po raz pierwszy naukowcy zdołali ustalić istnienie anatomicznych i molekularnych związków między uzależnieniem od nikotyny a zdolnościami poznawczymi. Zrozumienie subtelnych mechanizmów oddziaływania nikotyny powinno ułatwić opracowanie narzędzi, które umożliwią walkę z nałogiem palenia. Tytoń jest w Unii Europejskiej największą pojedynczą przyczyną zgonów, których można by uniknąć, i odpowiedzialny jest za ponad pół miliona zgonów co roku i ponad milion zgonów w całej Europie. Szacuje się, że 25 procent wszystkich zgonów na raka i do 15 procent wszystkich zejść śmiertelnych w Unii można przypisać paleniu. W celu ograniczenia tej epidemii Unia Europejska aktywnie rozwija wszechstronną politykę zwalczania palenia tytoniu. W dniu 1 marca 2005 r. zapoczątkowano nową 4-letnią kampanię skierowaną przeciwko paleniu, która ma kosztować 72 miliony euro, aby pomóc młodym ludziom, niepalącym i tym, którzy chcą pozbyć się nałogu, żyć bez tytoniu. Wielkim wyzwaniem dla zdrowia publicznego jest więc przede wszystkim znalezienie sposobu zapobiegania uzależnieniu od palenia. Zespół Uwe Maskosa w Instytucie Pasteura/Dziale Receptorów i Poznania CNRS, we współpracy z trzema francuskimi laboratoriami neurologicznymi, wykazał, że uzależnienie od nikotyny u myszy związane jest z ekspresją konkretnej cząsteczki podjednostki ß2 receptora nikotynowego, w bardzo konkretnym obszarze mózgu, brzusznym polu nakrywki (VTA). Aby to osiągnąć, naukowcy wykorzystali model myszy z brakiem ekspresji podjednostki ß2. Zwierzęta te nie brały same nikotyny, a zatem nie uzależniły się od podawanej im nikotyny. Z drugiej strony, upośledzenie ich zdolności badania otwartej przestrzeni wskazywało, że ich zdolności poznawcze są również mniejsze. Przy wykorzystaniu bardzo skomplikowanych wektorów wirusowych naukowcom udało się spowodować, że specyficzna ekspresja podjednostki ß2 receptora nikotynowego nastąpiła w brzusznym polu nakrywki śródmózgowia, gdzie znajdują się wyspecjalizowane neurony dopaminowe mechanizmów nagradzania. Zaobserwowali oni, że myszy poddane takiemu działaniu odzyskały odruchy samodzielnego brania nikotyny charakterystyczne dla nałogu. Stosując obszerne testy behawioralne wykazali oni również, że myszy te odzyskały również normalne funkcje poznawcze. Wyniki te wskazują na znaczenie ekspresji podjednostki ß2 receptora, jak również na istotę obszaru mózgu, gdzie jest ona wyrażana, ze względu na dwa zasadnicze aspekty: uzależnienie od nikotyny i niektóre zdolności poznawcze. Przez wiele lat Jean-Pierre Changeux i jego współpracownicy z tej samej jednostki badawczej w Instytucie Pasteura badali rolę receptorów nikotynowych, docelowych cząsteczek używki w nałogu palenia. Wyniki ich ostatnich badań wskazują na bardzo istotną rolę receptora nikotynowego w powstawaniu nałogu palenia tytoniu. Naukowcy wykazali, że nikotyna zdolna jest przenikać do neuronów, aby zachęcić je do tworzenia receptorów mających wysokie powinowactwo z nikotyną. Ich nadmierna ekspresja na powierzchni komórek jest przyczyną podwyższonej wrażliwości na nikotynę. Naukowcy pracują teraz nad charakterystyką poszczególnych subkategorii receptorów nikotynowych, których ekspresja następuje w tej kluczowej strefie, brzusznym polu nakrywki, w celu określenia struktur receptorów bardziej konkretnie związanych z uzależnieniem od nikotyny. Dogłębna znajomość tych struktur pozwoli im rozpocząć poszukiwania nowych środków farmakologicznych, które umożliwią specyficzne hamowanie mechanizmu tego nałogu bez zmieniania dominującej roli jednostek ß2 w zdolnościach poznawczych i uczenia się u ludzi, i w ten sposób przyczynią się do zwalczania nałogu tytoniowego.
Kraje
Francja