Ocena wpływu wykazuje, że stypendia Marie Curie konsolidują kariery naukowe badaczy
Dwuletnia ocena wpływu stypendiów Marie Curie w ramach czwartego i piątego programu ramowego (4. PR i 5. PR) prowadzi do stwierdzenia, że program stypendialny odgrywa ważną rolę w konsolidacji karier naukowych badaczy. Spośród stypendystów odbywających studia podyplomowe i podoktoranckie, którzy korzystali z programu stypendialnego w latach 1994-2002, 90 procent nadal aktywnie uczestniczyło w płatnych badaniach w czasie przeprowadzania oceny wpływu. Co więcej, 68 procent respondentów powiedziało, że po uczestnictwie w programie mają obecnie większy zakres odpowiedzialności w pracy. W ramach 4. PR i 5. PR prawie 12 000 naukowców skorzystało ze stypendiów Marie Curie w innym kraju - 47 procent stanowili stypendyści na poziomie podyplomowym (zwykle podczas studiów doktoranckich), a 49 procent to stypendyści na poziomie podoktoranckim lub posiadający dłuższe niż czteroletnie równoważne doświadczenie badawcze. Ocena wpływu została przeprowadzona na zlecenie DG ds. Badań Naukowych Komisji Europejskiej przez włoską agencję wspierania europejskich badań naukowych (APRE), Uniwersytet Leeds z Wielkiej Brytanii oraz węgierską Fundację Nauki i Technologii. Oceniający wykorzystali kwestionariusz internetowy oraz przeprowadzili wywiady i analizę dokumentacji uzupełniającej. W badaniu wzięło udział ponad 4 000 byłych stypendystów i promotorów. Ocena wpływu ogólnie określa program stypendialny Marie Curie jako bardzo użyteczny i odnoszący sukcesy projekt, bardzo ceniony przez większość uczestniczących w nim osób. Stawki wynagrodzenia oraz opłaty za materiały eksploatacyjne gwarantowały stypendystom niezależność, a także umożliwiały naukowcom wyjazd do krajów, w których zarobki są zwykle niskie, stwierdzono w dokumencie. Respondenci podkreślali wysoki poziom merytoryczny procedur oceny oraz zdrową konkurencję jako czynniki zwiększające prestiż programu Marie Curie; rzeczywiście, 49 procent z nich uważa, że ranga tego programu jest większa niż jakiegokolwiek innego systemu stypendialnego. Koncentrując się na edukacyjnym wpływie stypendiów, badacze dokonujący analizy jakościowej ujawnili ich pozytywne skutki w postaci dodatkowych umiejętności naukowych, umiejętności uzupełniających oraz doświadczeń interdyscyplinarnych. Według wielu stypendystów odbywających studia podoktoranckie, system ten pozwolił im osiągnąć dojrzałość naukową i niezależność badawczą. "Głównym skutkiem edukacyjnym [ ] jest praca ramię w ramię z pozostałymi członkami grupy badawczej przyjmującej stypendystę, która daje możliwość poznania nowej wiedzy i pomysłów", potwierdzają autorzy raportu. Wśród krajów docelowych preferowanych przez naukowców, najbardziej popularna okazała się Wielka Brytania, przyjmując 28 procent wszystkich stypendystów. Głównym powodem tak wysokiego wyniku jest możliwość doskonalenia znajomości języka angielskiego. W drugiej kolejności wymieniano Francję z 17 procentami stypendystów, za nią Niemcy (12 procent) oraz Holandię (9 procent). Do niektórych krajów przybyło więcej stypendystów, niż z nich wyjechało, głównie do Wielkiej Brytanii, Danii, Holandii i Norwegii, natomiast kraje, w których liczba wyjeżdżających była większa to między innymi Słowacja, Islandia i Węgry. Obszarem, w którym można ulepszyć system, jest jego wzajemne oddziaływanie z przemysłem, pomimo stworzenia specjalnego stypendialnego programu dla przemysłu w ramach 5. PR. "Współpraca przemysłowo-naukowa była uważana za istotną przez 60 procent stypendystów oraz 63 procent promotorów, ale jedynie 18 procent stypendystów podjęło tego rodzaju współpracę w trakcie stypendium", stwierdzono w raporcie. Biorąc pod uwagę przeważająco pozytywne wyniki oceny wpływu nie zaskakuje fakt, że większość sformułowanych w niej zaleceń ma na celu utrzymanie atutów programu. "Stypendia Marie Curie powinny być kontynuowane zgodnie z tymi samymi wytycznymi dotyczącymi selekcji, opartymi na doskonałości i wolnym wyborze przedmiotu badań", stwierdzono w raporcie. Należy zachować również zasady niedyskryminacji w odniesieniu do narodowości oraz unikania limitów, a poziomy wynagrodzeń i wsparcie dla badań powinny zostać zachowane na porównywalnym poziomie. W podsumowaniu raportu stwierdzono, że korzystne byłoby włączenie do przyszłych badań związanych z oceną wpływu kandydatów odrzuconych, ponieważ pozwoliłoby to na ocenę procedury selekcji.