Na Festiwalu Nauki BA zaprezentowano europejskie badania nad astma
Podczas trwającego w Dublinie w Irlandii Festiwalu Nauki Brytyjskiego Towarzystwa Krzewienia Nauk (British Association for the Advancement of Science - BA), dwie prezentacje dotyczyły europejskich badań nad astmą. Brytyjscy naukowcy z Imperial College London zasugerowali, że brud może wpływać "edukacyjnie" na system immunologiczny i wspomagać leczenie astmy, zaś badacze z Trinity College w Dublinie zdołali wyleczyć eksperymentalny przypadek astmy w laboratorium z wykorzystaniem żywego pasożyta. 80 milionów dorosłych w Europie cierpi na alergie i powszechnie przewiduje się, że do 2015 r. 40 procent ludności Europy będzie należeć do tej kategorii. Sama astma powoduje rocznie straty około dziewięciu miliardów dni roboczych w UE. W Wielkiej Brytanii i Irlandii obserwowana jest epidemia astmy i w krajach tych odnotowywane są najwyższe wskaźniki zachorowań na tę chorobę na świecie. Wielu naukowców uważa, że wzmożona podatność na alergie stanowi cenę, jaką płacimy za życie w czystszym, mniej narażonym na choroby społeczeństwie. Naukowcy nazwali to hipotezą "nadmiernej higieny", kiedy brak kontaktu z brudem i powszechnie występującymi pasożytami oraz bakteryjnymi i wirusowymi infekcjami u dzieci skutkuje niemożnością wytworzenia w ich organizmach odporności, w ten sposób wywołując większą podatność na choroby w późniejszym wieku. Przemawiając na Festiwalu Nauki BA Peter Openshaw z Imperial College wyjaśnił, iż może to być przyczyną zwiększenia liczby zachorowań na astmę. Profesor Openshaw, pracujący w szpitalu St Mary�s naukowiec specjalizujący się w chorobach dróg oddechowych, wyjaśnił: - Choć w okresie ostatnich 100 lat obserwujemy poważny spadek liczby zachorowań na wiele powszechnych niegdyś infekcji dziecięcych, to jednocześnie widać znaczący wzrost liczby przypadków takich chorób jak astma. Za wzrost zachorowalności na astmę nie można winić wyłącznie zmian ryzyka genetycznego, więc musi się to wiązać z czynnikami środowiskowymi. Badania wykazały, że większość zwykłych przeziębień może pomóc w ochronie przeciw atakom astmy w późniejszych latach młodzieńczych, a inne choroby dziecięce, na przykład ospa wietrzna, mogą także mieć pewien zapobiegawczy wpływ. Zdaniem profesora Openshawa, obecnym wyzwaniem jest znalezienie sposobów na odtworzenie ochronnych skutków chorób przebytych we wczesnym dzieciństwie, przy jednoczesnym ograniczeniu niekorzystnych efektów zachorowania na choroby zakaźne. Dokładna wiedza, jaki rodzaj brudu ma największy "edukacyjny" wpływ na system immunologiczny i jak naśladować jego oddziaływanie w czystym otoczeniu, może stanowić kluczowy czynnik ograniczania zachorowań na astmę i choroby powiązane. Dr Padraic Fallon z Wydziału Biochemii w Trinity College w Dublinie przedstawił zaskakującą, istotną metodę zapobiegania astmie i ograniczania alergii: pasożyty. Badania wykazały, że ludzie w krajach rozwijających się rzadziej chorują na alergie. Podczas badań w Gabonie stwierdzono, że u dzieci szkolnych zarażonych pasożytami reakcja alergiczna na roztocza kurzu domowego była słabsza niż u dzieci, u których pasożytów nie stwierdzono. Dzieci wyleczone z pasożytów przy pomocy leków zaczęły wykazywać wzmożone reakcje alergiczne. Alergie występują wtedy, gdy system immunologiczny reaguje na alergeny. Reakcja immunologiczna może wzbudzać choroby alergiczne, w tym wysypkę, anafilaksję i astmę. Zakażenia pasożytami również wywołują reakcje immunologiczne. Dowodzi się jednak, że celem tej reakcji nie było powodowanie alergii, ale została ona wykształcona do przeciwdziałania zakażeniom pasożytami. Ponieważ w nowoczesnych społeczeństwach pasożyty nie występują, system immunologiczny reaguje na inne powszechne alergeny, takie jak roztocza kurzu lub koty, i wywołuje alergie. Wspomniany pasożyt, schistosoma, jest przyczyną zachorowań na bilharcjozę. Na Festiwalu Nauki BA dr Fallon przedstawił prowadzone przez swój zespół badania polegające na stwierdzeniu, w jaki sposób schistosomy powodują zmianę reakcji systemu immunologicznego. Celem badania jest wykorzystanie cząsteczek schistosomy do leczenia lub zapobiegania chorobom takim jak astma czy choroba zapalna jelit. Poprzednio zespół ten wykazał, że po zakażeniu pasożytem, u myszy transgenicznych, u których uzyskano wysoką podatność na anafilaksję i astmę, rozwinęła się odporność na anafilaksję. - Naszym zdaniem, w wyniku tego badania zostaną opracowane nowe metody zapobiegania astmie i anafilaksji oraz leczenia tych chorób, a ich zastosowanie zostanie rozszerzone na leczenie chorób zapalnych jelit i artretyzmu - mówi dr Fallon. Komisja Europejska zainwestowała już 14,4 mln euro na finansowanie sieci doskonałości GA2LEN (globalna europejska sieć ds. alergii i astmy) w ramach priorytetu "Jakość i bezpieczeństwo żywności" szóstego programu ramowego (6. PR). Utworzona w lutym 2004 r. sieć GA2LEN obejmuje 25 partnerów oraz około 650 młodszych i starszych pracowników naukowych z 16 krajów.
Kraje
Irlandia, Zjednoczone Królestwo