Rola prawa, narracje ekonomiczne i kryzys społeczny w Europie
W wyniku prac unijnego projektu JUSECON, na realizację którego przyznano indywidualne stypendium programu „Maria Skłodowska-Curie”, ustalono wpływ europejskiej ekonomii politycznej na zasady i praktyki w zakresie praw ustawowych. Jak wyjaśnia prof. Margot Salomon, koordynatorka projektu: „Pojęcie praw ustawowych obejmuje nie tylko prawa człowieka, ale też międzynarodowe prawa państw, i właśnie te prawa leżą u podstaw niniejszej analizy dotyczącej dwojakiego problemu: długu publicznego i praw socjalnych”. Doktryna „haniebnych długów” Część pracy badawczej, inspirowana ideą samostanowienia ekonomicznego, suwerenności i demokratycznych rządów, dotyczyła zasad stojących za koncepcją ohydnego długu. W tej części zbadano wady ekonomii politycznej w dziedzinie zadłużenia i oszczędności stosowanej obecnie w Europie, a zwłaszcza rolę, jaką międzynarodowi wierzyciele odgrywają w podważaniu demokracji, i skutki ich działań. „Świętość demokratycznych rządów i powiązane zasady rządzące doktryną ohydnych długów są istotne dla zrozumienia tego, co jest nie tak z dzisiejszym długiem publicznym”, mówi prof. Salomon. Badania przeprowadzone w kontekście niedawnego kryzysu zadłużenia w Grecji i kryzysu praw człowieka pokazują, w jaki sposób pojęcie ohydnego długu można zastosować do długów zaciąganych nie tylko przez dyktatorów, ale także przez demokratyczne rządy, kiedy to międzynarodowi wierzyciele biorą udział we „wrogich” działaniach skierowanych przeciwko „demos”, czyli ludowi. Napisany wspólnie z prof. Robertem Howsem artykuł poruszający ten temat został właśnie opublikowany przez wydawnictwo Oxford University Press w pracy zbiorowej pt. „Sovereign Debt and Human Rights”, red. Ilias Bantekas i Cephas Lumina. We wnioskach przedstawionych w artykule zaproponowano sposoby, w jakie można się dzisiaj pozbyć ohydnego długu. Polityka socjalna i kryzys Wysiłki badawcze dr Salomon dotyczyły również praw socjalnych, a zwłaszcza tego, w jaki sposób polityka socjalna w kryzysie staje się nieodzownym elementem utrzymania warunków dla kapitalistycznego wyzysku i wywłaszczania. Ponadto zbadała, w jaki sposób międzynarodowe prawa człowieka w obszarze praw socjalno-ekonomicznych wspierają te zjawiska. Jej badanie zostanie opublikowane w 2019 r. Odzwierciedla ono nowe koncepcje myślenia o prawach socjalnych, stosowane w odniesieniu do ostatnich wydarzeń w Grecji i Europie. Takie podejście było niezbędne do analizy współczesnych problemów teoretycznych i praktycznych, które są związane z poszukiwaniem sprawiedliwości w Europie. W ramach projektu JUSECON dr Salomon i prof. Bruno de Witte zorganizowali warsztaty dotyczące prawnych aspektów neoliberalizmu: „Legal Trajectories of Neoliberalism: Critical Inquiries on Law in Europe”. Warsztaty zgromadziły naukowców, którzy rozważali wpływ neoliberalizmu jako ideologii i jako praktyki na wiele obszarów państwa prawnego. W najbliższych tygodniach zostanie opublikowany dokument roboczy zawierający wnioski z warsztatów. Prof. Salomon podsumowuje istotne znaczenie projektu JUSECON: „Jest to badanie multidyscyplinarne mające na celu analizę roli prawa jako środka służącego osiągnięciu sprawiedliwości, uznając jednocześnie, że jest ono kształtowane w istotny sposób przez dominujące narracje ekonomiczne. Jest to również analiza zderzenia się tych narracji i jego wpływu na wymiar sprawiedliwości w Europie”. Dr Salomon z Wydziału Prawa London School of Economics and Political Science gościła w Centrum Studiów Zaawansowanych im. Roberta Schumana w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim przez cały okres trwania projektu.
Słowa kluczowe
JUSECON, haniebny dług, prawo, prawa człowieka, demokracja, polityka oszczędnościowa, prawa socjalne, międzynarodowi wierzyciele, kapitalistyczny
