Mitsos przewiduje nie podwojenie, ale "znaczacy" wzrost budzetu badawczego
Ustępujący Dyrektor Generalny DG ds. Badań Komisji Europejskiej Achilleas Mitsos z optymizmem odniósł się do możliwości osiągnięcia porozumienia w sprawie perspektyw finansowych UE w trakcie obecnej prezydencji brytyjskiej. W swoim końcowym przemówieniu do uczestników konferencji "Popularyzowanie badań europejskich" (Communicating European Research), wygłoszonym w Brukseli w dniu 15 listopada, dr Mitsos wskazał, że po raz pierwszy w historii UE wszystkie instytucje europejskie - Komisja, Parlament i Rada - prezentują ambitną i optymistyczną postawę wobec przyszłości badań. - Może nic na to nie wskazuje w sytuacji toczącej się debaty wokół perspektyw finansowych, ale tak jest. Dr Mitsos pozostaje jednak realistą w sprawie ostatecznego rezultatu debaty nad budżetem UE. - Nie sądzę, abyśmy mogli liczyć na podwojenie budżetu, ale będzie on znacznie większy niż w przeszłości, co pozwoli nam osiągnąć znacznie więcej niż przedtem. W szczególności, Dyrektor Generalny podkreślił ustanowienie Europejskiej Rady ds. Badań jako ważne osiągnięcie UE w jej wysiłkach na rzecz wsparcia badań. Dodał on, że zwiększony budżet umożliwi również UE udzielanie szerszego wsparcia w rozwoju infrastruktury badawczej w Europie. Jednakże "najbardziej skomplikowanym przedsięwzięciem ze wszystkich, w jakie kiedykolwiek się zaangażował" dr Mitsos nazwał trwający obecnie proces upraszczania zasad rządzących programem ramowym UE dla badań. Jak stwierdził, wbrew temu, co myślą niektórzy, jest tak nie dlatego, że urzędnicy UE lubią komplikacje, ale dlatego, że obecnie w systemie brak jest wystarczająco dużego zaufania dla naukowców. - Musimy stworzyć atmosferę głębszego zaufania między naukowcami i urzędnikami UE - powiedział dr Mitsos. Jeden z uczestników konferencji zapytał, czy w świetle celu lizbońskiego UE, jakim jest uczynienie Europy najbardziej konkurencyjną gospodarką na świecie do 2010 r., żądanie podwojenia budżetu nie wydaje się nadmierną ostrożnością. Dr Mitsos odpowiedział przekonując, że celem nie jest zcentralizowanie nakładów i polityki badawczej w Brukseli, i że większa część badań musi być finansowana na poziomie krajowym przez sektor publiczny i prywatny. - Można oczywiście nazwać podwojenie budżetu ostrożnością, ale on już przekracza możliwości niektórych Państw Członkowskich - zauważył dr Mitsos. Inny delegat poddał w wątpliwość wkład Komisji w angażowanie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w prace szóstego programu ramowego (6. PR). - To dziwne, ale może rzeczywiście uda się osiągnąć planowany 15 procentowy udział MŚP w 6. PR - dziwne, ponieważ zgadzam się, że nie wykorzystaliśmy do maksimum potencjału MŚP w ramach obecnego programu. Być może największą porażką 6. PR, choć oczywiście niezamierzoną, było stwarzanie wrażenia, że duże jest piękne - powiedział Achilleas Mitsos odnosząc się do trudności, przed jakimi stoją mniejsze podmioty badawcze chcące uczestniczyć w sieciach doskonałości i zintegrowanych projektach o dużej skali. Wśród słuchaczy obecna była przedstawicielka nauk społecznych, która, choć przyjęła z zadowoleniem plany włączenia nauk społecznych i humanistycznych do 7. PR, wyraziła zaniepokojenie, że budżet na takie działania jest zbyt mały. Dr Mitsos przypomniał jej, że w Traktatach UE, zapisy artykułu dotyczącego badań określają, iż wszystkie działania muszą przyczyniać się do rozwijania konkurencyjności Europy. - Wydawanie pieniędzy na poziomie UE na nauki społeczne i humanistyczne jest niemal "bezprawne" [...] a zatem sam fakt, że w ramach 7. PR tak przy tym obstajemy jest już osiągnięciem - stwierdził dr Mitsos. - I proszę nie lekceważyć liczb - po pierwsze działalność badawcza jest mniej kosztowna w tej dziedzinie, po drugie faktycznie proponujemy stworzenie największego programu w zakresie nauk społecznych i humanistycznych na świecie. Ostatnie pytanie słuchaczy dotyczyło znaczenia nadanego międzynarodowej współpracy UE w dziedzinie badań, szczególnie z krajami rozwijającymi się. Zwykle pragmatyczny dr Mitsos pozwolił sobie tym razem na liryczny ton, zauważając: - Badania są jedynym obszarem, w którym współpraca i konkurowanie mogą koegzystować. Konkurowanie w prowadzeniu badań nie dzieli, ale łączy - zakończył. W dniu 9 listopada ogłoszono, że dr Mitsos ustępuje ze stanowiska Dyrektora Generalnego DG ds. Badań z końcem 2005 r., kiedy to podejmie się roli "doradcy bez teki" Komisarza ds. Nauki i Badań Janeza Potocnika.