Zgrupowanie projektów UE dokumentuje najlepsze praktyki w badaniach nad sieciami współpracy produkcyjnej
W dzisiejszych czasach wiele przedsiębiorstw o zasięgu światowym charakteryzuje się nadmiarem zdolności produkcyjnych, a w sytuacji, w której podaż jest wyższa od popytu, klienci domagają się wyższego poziomu usług i produktów dostosowanych do ich potrzeb. Przedsiębiorstwa stają przed wyzwaniem dostarczania odpowiednich produktów, w odpowiedniej ilości, w odpowiednim miejscu i czasie; ponieważ jednak cykle życia produktów są coraz krótsze, a rozwój technologiczny postępuje jeszcze szybciej, efektywne i odpowiednio reagujące łańcuchy dostaw są decydujące z punktu widzenia zachowania konkurencyjności. Coraz częściej cechą charakterystyczną nowych łańcuchów dostaw są sieci współpracujących ze sobą przedsiębiorstw, powiązanych dzięki nowatorskim technologiom; UE finansuje szereg projektów badawczych w dziedzinie technologii informacyjnych i komunikacyjnych wykorzystywanych do łączenia przedsiębiorstw w sieci. Partnerzy zgrupowania takich projektów, znanego jako AITPL (ambient intelligent technologies for the product life cycle - technologie inteligentnego otoczenia w cyklu życia produktu) i finansowanego z budżetu priorytetu "technologie społeczeństwa informacyjnego" szóstego programu ramowego (6.PR) opracowali raport dokumentujący wyniki pierwszego roku pracy. Celem raportu jest określenie strategii sukcesu dla kolejnych projektów badawczych w dziedzinie sieci współpracy produkcyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem sektora samochodowego. Według autorów raportu, "partnerzy zgrupowania uważają, że siła gospodarki europejskiej coraz bardziej opiera się na powiązaniach między wieloma przedsiębiorstwami, które razem tworzą sprawne sieci, zdolne do reagowania na potrzeby rynku w jak najkrótszym czasie". Utrzymanie konkurencyjności jest możliwe jedynie wówczas, gdy tego rodzaju sieci mogą generować i podtrzymywać efektywne współdziałanie, obejmujące pełny cykl życia produktu, czytamy dalej w raporcie. Autorzy raportu wymieniają jako przykład hiszpańską firmę odzieżową Zara. Posiada ona łańcuch dostaw określany mianem "potrójnego A", który umożliwia dostosowanie się do zmiennych warunków rynkowych, rozwijającej się technologii i nowych wymagań. Na przykład po 11 września firma była w stanie koordynować pracę swoich projektantów, partnerów w ramach łańcucha dostaw oraz producentów tak, że w ciągu dwóch tygodni wypuściła nową kolekcję odzieży w kolorze czarnym, co spowodowało w efekcie znaczne zwiększenie sprzedaży. Jak stwierdzają autorzy raportu, mimo że takie działające bez zarzutu, zintegrowane łańcuchy dostaw nadal są raczej wyjątkiem niż regułą, sieci współpracy zaczynają pojawiać się w sektorze samochodowym. Na przykład scenariusz "samochód w pięć dni" wymaga, aby czas realizacji zamówienia przez producenta wynosił zaledwie jeden dzień - pozostaje zatem jeden dzień na przyjęcie zamówień i skoordynowanie działania dostawców oraz trzy dni na dostarczenie wykończonego pojazdu do klienta. Dokumentując obecne najlepsze praktyki w tej dziedzinie badań, autorzy analizy skupiają się głównie na zagadnieniach o charakterze niezwiązanym z techniką, a mianowicie integracji łańcucha dostaw, sieciach małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), wzajemnym oddziaływaniu i instrumentach zwiększających konkurencyjność. Skłania ich to do wyciągnięcia szeregu wniosków dotyczących czynników sukcesu na potrzeby projektów badawczych w dziedzinie sieci współpracy produkcyjnej. Po pierwsze, po to, aby wywierać jakikolwiek wpływ, projekty ukierunkowane na wybrany sektor muszą angażować odpowiednich partnerów, w tym mniejsze podmioty uczestniczące w łańcuchu produkcyjnym. W przypadku projektów wykorzystujących jako podstawę tych procesów instrumenty technologii informacyjnych i komunikacyjnych, ważne jest dodatkowo uświadomienie sobie, że zagadnienia techniczne powiązane są z wieloma kwestiami organizacyjnymi, społecznymi, ekonomicznymi i kulturowymi; inicjatywy muszą mieć zatem charakter interdyscyplinarny, prowadzący do skoncentrowania uwagi naukowców się wokół zasadniczej grupy pomysłów. MŚP są ważnym elementem raportu i jego autorzy stwierdzają, że mniejsze podmioty muszą być włączone w procesy standaryzacyjne, które z konieczności towarzyszyć będą rozszerzaniu się sieci współpracy produkcyjnej. Mogłoby to nastąpić albo poprzez zaangażowanie organizacji wspomagających MŚP, albo poprzez dostosowanie projektów tak, aby ułatwić udział poszczególnych firm, na przykład poprzez maksymalne wykorzystanie komunikacji elektronicznej w celu ograniczenia konieczności podróży. Na zakończenie w raporcie stwierdzono, że "Szereg projektów da interesujące wyniki, które Komisja mogłaby wesprzeć poprzez inicjatywy dotyczące upowszechnienia lub absorpcji technologii, poprzez weryfikację rynkową i wstępne wykorzystanie". Jak uważają partnerzy zgrupowania projektów AITPL - ILIPT, SPIDER-WIN, ATHENA, Co-DESNet, NO-REST, V-CES i VERITAS - po włączeniu tych rekomendacji w przyszłe inicjatywy badawcze, badania naukowe w dziedzinie współpracy produkcyjnej w ramach sieci pomogą europejskiej branży wytwórczej w osiągnięciu konkurencyjnej i wiodącej pozycji.