ESA otwiera nowym Panstwom Czlonkowskim i MSP drzwi do Miedzynarodowej Stacji Kosmicznej
Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) uruchomiła nowy projekt finansowany przez UE w ramach szóstego programu ramowego (6. PR), polegający na udostępnieniu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) nowym grupom naukowców. Na pokrycie kosztów transportu oraz przeprowadzenie wybranych eksperymentów naukowych i przemysłowych w ciągu następnych czterech lat dostępne są dwa miliony euro. Możliwości wykonywania eksperymentów na ISS były poprzednio dostępne wyłącznie dla naukowców z 17 krajów członkowskich ESA, mających obecnie udział w finansowaniu stacji kosmicznej. Ogłoszenie o możliwości składania wniosków w ramach nowej inicjatywy SURE ("International Space Station: a Unique Research Infrastructure'") jest adresowane zwłaszcza do nowych Państw Członkowskich UE, państw kandydujących oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Przemawiając podczas inauguracji projektu w dniu 18 listopada Maurizio Belingheri, szef działu komercjalizacji ISS w Europejskiej Agencji Kosmicznej, szczególnie przychylnie odniósł się "do uznania przez UE Międzynarodowej Stacji Kosmicznej jako infrastruktury badawczej o znaczeniu europejskim". Choć wybór projektów będzie dokonywany wyłącznie w oparciu o kryteria naukowe na podstawie oceny niezależnej grupy ekspertów z uwzględnieniem zasad 6. PR, szczególne wysiłki zostaną podjęte, aby promować i zwiększać świadomość o takiej możliwości wśród krajów niebędących członkami ESA. Pierwszeństwo mają Państwa Członkowskie UE: Cypr, Czechy, Estonia, Węgry, Łotwa, Litwa, Malta, Polska, Słowacja i Słowenia, a także dwa kraje kandydujące: Bułgaria i Rumunia. Marc Heppener, szef Działu promocji mikrograwitacji i wykorzystania ISS, wyjaśnił że najlepsze projekty zostaną objęte całkowitym dofinansowaniem "pokrywającym koszty transportu w obie strony na ISS, jak i realizację badań". Podkreślił również, że choć Europa jest już głównym użytkownikiem ISS w zakresie badań naukowych, nowy projekt ma za zadanie dać wyraźny sygnał o tym, że nie tylko członkowie ESA są uprawnieni do otrzymania wsparcia w związku z korzystaniem z mikrograwitacyjnego środowiska stacji kosmicznej. Niska grawitacja na pokładzie orbitalnej stacji kosmicznej stwarza unikalne warunki do badań z dziedziny biologii (podział komórkowy i wrażliwość na antybiotyki), fizjologii człowieka (osteoporoza) i fizyki (krzepnięcie metali i spalanie fluidyzacyjne). ESA koordynuje również inny projekt 6. PR, IMPRESS, w którym wykorzystywane są warunki mikrograwitacji panujące na ISS do badania nowych wysokowydajnych stopów międzymetalicznych. Oprócz badań naukowych dofinansowywanych w całości także projekty przemysłowe przedkładane przez MŚP kwalifikują się do 50-procentowanego współfinansowania w ramach projektu SURE. Belingheri wyjaśnił, że wybór będzie dokonywany na podstawie potencjalnych rezultatów eksperymentów, które prowadzą do zastosowań przyczyniających się do zwiększenia europejskiej konkurencyjności. Przedsiębiorstwa, których projekty zostaną wybrane, zachowają pełne prawa własności do takich wyników przy wprowadzaniu zastosowań na rynek. Krótkie, niewiążące, wstępne zgłoszenie zainteresowania udziałem można przedkładać do 31 stycznia 2006 r., po czym do dnia 15 kwietnia należy wysyłać kompletną propozycję. Wybór zostanie dokonany w terminie do jesieni 2006 r. Szczególnie mile widziane będą eksperymenty naukowe prowadzone w kluczowych obszarach badawczych fizyki kwantowej, wymiany ciepła, badań planetarnych i nanotechnologii. Heppener oczekuje, że w ciągu czterech lat funkcjonowania projektu do realizacji zostanie wybranych od 10 do 12 projektów. Sukces inicjatywy i zgłoszenie dużej liczby wysokiej jakości projektów może doprowadzić do przedłużenia finansowania i, potencjalnie, do kontynuacji w ramach kolejnego programu ramowego (7. PR) - skomentował. Europejskie Forum Strategiczne ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI) uwzględniło już modernizację ISS w wykazie możliwości do realizacji w trakcie 7. PR. Zespół powołany w kwietniu 2002 r. opracowuje plan stworzenia infrastruktury badawczej nowej generacji na dużą skalę o znaczeniu europejskim w okresie następnych dwudziestu lat. Do ESA należy 17 Państw Członkowskich UE: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania i Włochy oraz Norwegia i Szwajcaria. Chociaż ESA jest organizacją niezależną od Unii Europejskiej, utrzymuje jednak z nią ścisłe więzy za pośrednictwem umowy ramowej między ESA i UE. ESA i UE współpracują nad tworzeniem europejskiej polityki kosmicznej.