Hübner szuka synergii między przyszłą polityką regionalną i badawczą na rzecz innowacji
W dniu 29 listopada Danuta Hübner, europejska Komisarz ds. Polityki Regionalnej, przemawiała na posiedzeniu Komisji ds. Przemysłu, Badań i Energetyki Parlamentu Europejskiego (ITRE), omawiając szczegółowo plany Komisji w zakresie koordynacji polityki regionalnej i polityki badań naukowych, w dążeniu do intensyfikacji europejskiej innowacyjności. W szczególności podkreśliła ona rolę, jaką polityki i środki regionalne odgrywają w działaniach związanych z infrastrukturą, małymi i średnimi przedsiębiorstwami (MŚP), kapitałem ludzkim i likwidowaniem luki pomiędzy badaniami i innowacjami. Na początku Komisarz zauważyła, że regionom nie poświęcono dostatecznej uwagi w bieżącym programie ramowym dla badań naukowych, czyli 6. PR, lecz że we wnioskach dotyczących następnego programu (7. PR) nacisk na kwestie regionalne jest znacznie większy. Jak powiedziała, z wyjątkiem inicjatywy Regiony Wiedzy oraz działań koordynacyjnych ERA-Net na poziomie regionalnym, w 6. PR występuje niewiele elementów, które wyraźnie odnoszą się do regionów, i chociaż nie gromadzi się danych liczbowych dotyczących udziału regionów, wskaźnik udziału podmiotów badawczych działających w regionach Celu 1 (czyli regionach, których rozwój nie nadąża za innymi regionami) szacuje się tylko na około 14 procent. Tymczasem przeważająca większość nakładów na badania i innowacje z funduszy strukturalnych (97 procent) jest obecnie wydatkowana za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF); osiągają one kwotę 10,5 miliarda euro, przy czym 70 procent otrzymują regiony Celu 1. Dotacje te dzielą się na cztery kategorie: projekty badawcze realizowane w uniwersytetach i instytutach, infrastruktura badawcza i innowacyjna, szkolenia dla badaczy oraz transfer innowacji i technologii za pośrednictwem sieci i w ramach partnerstw. Istnieje również pewne pośrednie wsparcie dzięki udostępnieniu 400 milionów euro w ramach programów "działań innowacyjnych" dotyczących trzech tematów: innowacji technologicznych opartych na wiedzy, zrównoważonego rozwoju i społeczeństwa informacyjnego. Następnie Komisarz poruszyła sprawę możliwości zwiększenia spójności tych polityk, w tym kwestię nadania większej wagi badaniom i innowacjom w następnej generacji polityki spójności na lata 2007-2013, jak również synergii z 7. PR, mówiąc: - Jesteśmy zdecydowani w Komisji prowadzić wspólne prace z udziałem wszystkich dyrekcji generalnych na rzecz wzmocnienia powiązań pomiędzy badaniami, innowacjami i wzrostem gospodarczym. W dniu 6 lipca 2005 r. Komisja opublikowała projekt strategicznych wytycznych zatytułowany "Polityka spójności wspierająca wzrost gospodarczy i zatrudnienie: strategiczne wytyczne Wspólnoty na lata 2007-2013", wyjaśniła Danuta Hübner. Wytyczne wyznaczają ramy dla nowych programów, które będą wspierane przez ERDF, Europejski Fundusz Społeczny i Fundusz Spójności. Wytyczne wyznaczają następujące cztery priorytety w zakresie wydatkowania środków na badania, technologię, rozwój i innowacje za pośrednictwem funduszy strukturalnych: wzmocnienie współpracy między przedsiębiorstwami i publicznymi organizacjami badawczymi poprzez zgrupowania regionalne i transregionalne, wspieranie badań prowadzonych przez MŚP oraz dostępu MŚP do badań finansowanych ze środków publicznych, transnarodowe inicjatywy mające na celu pogłębianie współpracy i wzmacnianie zdolności badawczej oraz rozwijanie zdolności w zakresie badań i rozwoju z wykorzystaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych, infrastruktury i kapitału ludzkiego. Odpowiadając na pytanie eurodeputowanej Eluned Morgan Komisarz potwierdziła, że Komisja "nie może akceptować projektów, które nie są zgodne z priorytetami", ponieważ jej rolą jest realizacja priorytetów uzgodnionych z Państwami Członkowskimi. Ogólnie rzecz biorąc, jak stwierdziła, w strategiach rozwoju regionalnego zauważalne jest przesunięcie w kierunku priorytetowego traktowania badań i innowacji. Danuta Hübner utrzymywała, że ogólne cele tych wytycznych, dotyczące rozwijania zdolności w zakresie badań i innowacji we wszystkich regionach, przyczynią się do zwiększenia udziału w 7. PR. Uzyskany będzie także szczególny efekt synergii pomiędzy dwiema omawianymi politykami w zakresie nakładów na infrastruktury badawcze, centrów doskonałości, szkolenia badaczy i zwiększenia potencjału zespołów badawczych w regionach konwergencji, jak również w zakresie wdrażania za pośrednictwem funduszy strukturalnych strategii badawczych opracowanych w ramach rozszerzonej inicjatywy Regiony Wiedzy 7. PR. - Wspólnie z Janezem Potocnikiem i Güntherem Verheugenem - kontynuowała Danuta Hübner odnosząc się do Komisarzy ds. Nauki i Badań oraz ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu - pracuję nad nowym podejściem do zgrupowań, starając się zapewnić, aby nasze polityki były ze sobą zgodne i aby przyczyniały się do doskonalenia politycznych ram UE dotyczących innowacji. W szczególności Komisarz omówiła nowy instrument JEREMIE, którego celem jest poprawa dostępu innowacyjnych MŚP do finansowania dzięki zwiększonym możliwościom w zakresie inżynierii finansowej na poziomie regionalnym. Odpowiadając na pytanie eurodeputowanego Jorgo Chatzimarkakisa, sprawozdawcy ds. programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP), Danuta Hübner podkreśliła, że CIP i JEREMIE stanowią pakiet wspólnych działań dotyczących luki innowacyjnej, przy czym inicjatywa JEREMIE jest być może podejściem o charakterze bardziej oddolnym. Komisarz Hübner wskazała mniejsze nakłady na infrastrukturę, na przykład urządzenia laboratoryjne, jako jeden z tych obszarów, w których fundusze strukturalne mogą uzupełniać programy ramowe; inne to kapitał ludzki i szkolenia, zwłaszcza dla moderatorów lub liderów zgrupowań regionalnych zajmujących się innowacjami. Wybiegając w przyszłość, komisja ITRE Parlamentu Europejskiego zwróciła się również z prośbą o opinię na temat 7. PR do komisji ds. rozwoju regionalnego REGI, natomiast Komisarz Hübner zorganizuje w czerwcu 2006 r. konferencję na temat najlepszych praktyk w transferze technologii, zwłaszcza za pośrednictwem regionalnych zgrupowań zajmujących się innowacjami.