Po raz pierwszy rzucono swiatlo na ciemna materie
Ciemna materia stanowi 95 procent całej materii we Wszechświecie, ale od chwili jej odkrycia ciągle nie wiadomo, czym właściwie jest, gdyż nie emituje promieniowania ani światła, a jednocześnie jest wszechobecna. Astronomowie z Cambridge Institute of Astronomy odkryli pierwsze wskazówki mogące doprowadzić do odpowiedzi na pytanie, czym jest ta tajemnicza substancja. Ciemną materię zaobserwowano po raz pierwszy, gdy astronomowie zauważyli, że galaktyki poruszają się zbyt szybko w stosunku do swojej masy, co sugerowało istnienie siły pozagrawitacyjnej. Badacze potrafią już teraz oszacować temperaturę ciemnej materii i informacja ta zapewnia zespołowi więcej danych na temat tej tajemniczej substancji. - To pierwszy trop prowadzący do stwierdzenia, czym może być ciemna materia. Po raz pierwszy mamy do czynienia z fizyką ciemnej materii - powiedział w wywiadzie dla BBC profesor Gerry Gilmore z Instytutu. Zespół użył teleskopu VLT w Chile do sporządzenia map kosmosu, wykorzystując zjawisko znane jako "słabe soczewkowanie". Soczewkowanie pojawia się, gdy obiekty o bardzo dużej masie zakłócają czasoprzestrzeń wokół siebie. W rezultacie daje to astronomom możliwość wykorzystania dużych naturalnych soczewek daleko w przestrzeni kosmicznej. Jeśli zjawisko soczewkowania jest bardziej nasilone niż powinno, patrząc z punktu widzenia wielkości galaktyk, które je wytwarzają, wówczas można wysnuć wniosek o istnieniu ciemnej materii, a nawet sporządzić jej mapę. Badając bardzo szczegółowo 12 "karłowatych" galaktyk, zespól zdołał wykonać ich pierwszą szczegółową, trójwymiarową mapę. W ten sposób po pierwszy zdołano zmierzyć czarną materię. Pomiary te prowadziły do zebrania olbrzymiej ilości dalszych danych. Na samym początku zespół odkrył, że istnieje materia 400 razy ciemniejsza od "normalnej" materii znajdującej się w tych galaktykach. Dało to również zespołowi możliwość oszacowania gęstości lub "szybkości" cząstek ciemnej materii. - Rozkład ciemnej materii nie ma żadnego związku z informacjami, jakie do tej pory można było spotkać w literaturze fachowej. Ma ona "magiczną wielkość", która może się równać z wielkością 30 mln razy większą od masy słońca - wyjaśnił profesor Gilmore. Zespół oszacował, że cząstki poruszają się z prędkością 9 km/s. - To pierwsze właściwości, jakie udało się do tej pory określić poza samym istnieniem ciemnej materii - stwierdził profesor. Takie prędkości wskazują na temperaturę ciemnej materii na poziomie około 10 000 stopni Celsjusza, znacznie wyższą niż obliczoną podczas pierwotnych szacunków, podczas których zakładano, że czarna materia porusza się powoli i jest wyjątkowo zimna. Jest to znaczące odkrycie, ponieważ oznacza, że astronomowie poszukujący ciemnej materii wybierali złe miejsca. Najbadziej prawdopodobną potencjalną cząstką, z której składa się ciemna materia, jest nadal tzw. "wimp" - słabo oddziaływująca masywna cząstka, która pasuje do pewnych modeli stworzenia Wszechświata. Czymkolwiek nie jest ciemna materia, na ten astronomiczny, tajemniczy byt rzucono trochę światła i można się spodziewać, że tego światła będzie jeszcze więcej.
Kraje
Zjednoczone Królestwo