Partnerzy projektu UE chcą poprawić bezpieczeństwo krytycznych infrastruktur wykorzystujących przepływ informacji
Komisja Europejska uruchomiła nowy projekt zintegrowany z budżetem siedmiu milionów euro, którego celem jest zbadanie coraz bardziej złożonych powiązań pomiędzy najważniejszymi infrastrukturami wykorzystującymi przepływ informacji, takimi jak sieci energetyczne i telekomunikacyjne, z myślą o ich lepszej ochronie przed awariami. Charakter sieci infrastrukturalnych uległ zasadniczym zmianom w ostatnich latach, w następstwie postępującej deregulacji oraz umiędzynarodowienia i powszechnego stosowania technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Zjawiska te doprowadziły do stworzenia infrastruktur cechujących się większą złożonością, rozproszeniem geograficznym i większym stopniem sprzężenia, a tym samym bardziej narażonych na ataki i awarie. - Problem z siecią telekomunikacyjną w jednym kraju może skutkować wyłączeniem dostaw gazu w mieście oddalonym o tysiące kilometrów - powiedział w wywiadzie dla serwisu CORDIS Wiadomości Uwe Beyer, szef Fraunhofer-Institut für Autonome Intelligente Systeme. Uwe Beyer jest koordynatorem trzyletniego projektu pod nazwą "Zintegrowane ograniczanie zagrożeń dla systemów infrastrukturalnych wykorzystujących technologie informacyjne" (Integrated risk reduction on information-based infrastructure systems - IRRIIS), finansowanego z budżetu priorytetu IST szóstego programu ramowego (6. PR). Takie wzajemne połączenia istnieją, ponieważ zarządzający poszczególnymi sieciami infrastrukturalnymi, czy nawet podsieciami, mogą obecnie sterować nimi za pomocą jednego kliknięcia myszką. Oznacza to na przykład, że do bezproblemowego funkcjonowania sieci energetycznych potrzebne są sieci telekomunikacyjne i, co ważne, zależność ta jest wzajemna. - W przypadku awarii zasilania przestają działać sieci komunikacyjne, co wywołuje efekt kaskadowy dotykający kolejne systemy. Mamy wtedy sytuację "zapętlenia" przyczyny i skutku, w której nie można przywrócić zasilania bez ponownego uruchomienia sieci komunikacyjnej, czego z kolei nie da się zrobić bez zasilania - wyjaśnił Uwe Beyer. Chociaż dla poszczególnych infrastruktur ustanowiono na ogół bardzo surowe procedury bezpieczeństwa chroniące je przed trzema najważniejszymi zagrożeniami - awariami technicznymi, zagrożeniami "asymetrycznymi", takimi jak sabotaż czy terroryzm, oraz przeciążeniami wywołanymi, na przykład, wykorzystaniem przez przedsiębiorstwa - to środki bezpieczeństwa rzadko uwzględniają złożone wzajemne powiązania między systemami, także dlatego, że nikt ich w pełni nie rozumie. Głównym wyzwaniem dla partnerów projektu zintegrowanego IRRIIS jest zatem pogłębienie wiedzy na temat złożoności nowoczesnych, wzajemnie połączonych systemów, rozpoznanie możliwych problemów i zaproponowanie rozwiązań. W tym celu skonstruują i wykorzystają oni środowisko sztucznych symulacji - SYNTEX. Po opisaniu zagrożeń partnerzy opracują następnie "udoskonalone technologie oprogramowania pośredniczącego": komponenty oprogramowania ułatwiające komunikację informatyczną między różnymi infrastrukturami i dostawcami usług. Komponenty te zwiększą stabilność usług w sytuacjach awaryjnych, a także będą wsparciem dla działań naprawczych w razie awarii systemów, co znacznie przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa infrastruktur krytycznych. Zdaniem Uwe Beyera, samo pozyskanie danych potrzebnych do realizacji zadania również będzie wyzwaniem. - Czasami trudno jest zdobyć rzeczywiste dane na temat infrastruktur, ponieważ są one ściśle związane z planami rozwoju firm, które nie zawsze są w pełni świadome skali zagrożeń. Musimy spróbować i zaprezentować im najgorszy z możliwych scenariuszy, chociaż prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest niewielkie - powiedział. W opinii Uwe Beyera, oprócz opracowania praktycznych narzędzi przeciwdziałania zagrożeniom członkowie projektu IRRIIS mogliby przyczynić się do przygotowania nowych przepisów dotyczących bezpieczeństwa. - W każdym państwie istnieją krajowe i lokalne przepisy regulujące bezpieczeństwo infrastruktur, ale według mojej wiedzy nie ma przepisów dotyczących połączonych infrastruktur na poziomie UE - oznajmił. Charakter problemu jest tak złożony, że jest mało prawdopodobne, aby trzyletnia inicjatywa doprowadziła bezpośrednio do unijnych zaleceń legislacyjnych, jednak Uwe Beyer ma nadzieję na opracowanie w ramach IRRIIS bazy wiedzy, która będzie mogła stanowić podstawę przyszłych przepisów. Ponieważ nowe modele biznesowe i nowe technologie prowadzą do powstania infrastruktur przekraczających granice krajów w Europie, w projekcie należy także uwzględnić wymiar międzynarodowy. Cel ten będzie osiągnięty poprzez organizację międzynarodowych konferencji i współpracę z partnerami z Ameryki Północnej, Australii i Azji. Potencjał konkurencyjny IRRIIS będzie też wzmocniony szeroką prezentacją wyników, stanowiącą element zabiegów o zastosowanie nowatorskich technologii opracowanych w ramach projektu.