Przelom w zrozumieniu chorob zwyrodnieniowych ukladu nerwowego
Nowe badania prowadzone przez zespół amerykańsko-portugalski doprowadziły do odkrycia nowego potencjalnego sposobu leczenia zwyrodnieniowych zaburzeń neurologicznych, a szczególnie choroby Huntingtona i choroby Parkinsona. Leczenie skoncentrowane jest na nieprawidłowych "agregatach białkowych" uważanych za przyczynę tych chorób. Agregaty białkowe powodują nieprawidłowe fałdowania specyficznych białek występujących w mózgu, co prowadzi do zwyrodnienia w wyniku zlepiania się komórek i ich obumierania. Znane są dwa standardowe biologiczne "leki" zapobiegające zlepianiu - proteasomy i chaperony molekularne. Proteasomy tną wadliwe białka na małe fragmenty, które można następnie usunąć, natomiast chaperony molekularne przywracają tym białkom prawidłowy kształt. W przypadku takich zaburzeń, jak choroby Huntingtona i Parkinsona, badania wykazują, że układy proteasomów i chaperonów mogą działać nieprawidłowo - jak wiadomo, u cierpiących na chorobę Huntingtona występują wadliwe proteasomy. Ciała wtrętowe, dość tajemnicze struktury występujące u pacjentów chorych zarówno na chorobę Huntingtona, jak i chorobę Parkinsona, zawierają znaczne ilości źle uformowanych białek. Leczenie zwykle skoncentrowane jest na wyeliminowaniu i ciał wtrętowych i źle uformowanych białek. - W ciągu ostatnich kilku lat zakres naszej wiedzy o wtrętach znacznie się rozszerzył - powiedział Tiago Outeiro, portugalski naukowiec pracujący ze swymi kolegami w MIT i na Uniwersytecie Harvarda. - Nie uważamy ich już za największych "złoczyńców". Kilka zespołów badawczych znalazło dowody na to, że wtręty mogą faktycznie pełnić rolę ochronną, co w pewnym stopniu można intuicyjnie wywnioskować: pole powierzchni dużego wtrętu jest znacznie mniejsze niż suma pól powierzchni dużej liczby mniejszych wtrętów. Pogląd ten wciąż pozostaje przypuszczeniem, ale coraz więcej dowodów wskazuje na to, że może on być prawdziwy. W swojej pracy zespół oparł się na założeniu, że w przypadku wspomnianych chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego ciała wtrętowe stanowią element rozwiązania, a nie problem. Członkowie zespołu ustalili, które leki są znane z działania podwyższającego liczbę wtrętów i zbadali ich wpływ na komórki wyhodowane w warunkach laboratoryjnych. Wyniki badań opublikowano w "Proceedings of the National Academy of Sciences"; stwierdzono w nich, że choć leki zwiększały liczbę nieprawidłowych białek i ciał wtrętowych, niektóre środki ograniczały skutki toksycznego działania tych białek. Przełom w etiologii chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego zapoczątkował kilka nowych kierunków analizy. - Nasze badania otwierają wiele drzwi i stawiają ważne pytania w tej dziedzinie. Związki mogą być również stosowane jako narzędzia dalszego badania mechanizmów prowadzących do obumierania komórek, co stanowi podłoże objawów klinicznych występujących w chorobach Huntingtona i Parkinsona. Duże znaczenie ma kwestia lepszego zrozumienia dokładnej roli ciał wtrętowych, sposobu i powodów ich powstawania, jak również możliwości zapobiegania lub sprzyjania ich powstawaniu. Ważne będzie również zbadanie genetycznych przyczyn powstawania wtrętów oraz opracowanie odpowiedniego modelu zwierzęcego - powiedział dr Outeiro. - Następnym etapem naszych badań będzie ustalenie obiektu lub obiektów, które pozwolą nam zrozumieć mechanizm toksyczności komórek. To z kolei umożliwi nam dalsze opracowywanie leków, które będą poddane próbom na modelach zwierzęcych w celu potwierdzenia ich skuteczności. Potem chcemy przejść do etapu, w którym moglibyśmy bezpiecznie rozpocząć testy z udziałem ludzi, ale chcemy wykazać maksymalną ostrożność, ponieważ tam, gdzie w grę wchodzi życie ludzkie, ostrożności nigdy zbyt wiele - zakończył.
Kraje
Portugalia, Stany Zjednoczone