Projekt amerykańskiej ustawy otwiera szerszy publiczny dostęp do badań naukowych Autorzy nowego amerykańskiego projektu legislacyjnego postulują, aby wyniki badań finansowanych z funduszy federalnych były bezpłatnie udostępniane w Internecie. Ustawa o publicznym dostępie do badań federalnych, której projekt został złożony 2 maja przez senatorów John'a Co... Autorzy nowego amerykańskiego projektu legislacyjnego postulują, aby wyniki badań finansowanych z funduszy federalnych były bezpłatnie udostępniane w Internecie. Ustawa o publicznym dostępie do badań federalnych, której projekt został złożony 2 maja przez senatorów John'a Cornyn'a i Joe Lieberman'a, wymagałaby wdrożenia polityki dostępu publicznego przez każdą agencję federalną dysponującą budżetem badawczym w wysokości ponad 100 milionów USD. Amerykański projekt pojawia się krótko po opublikowaniu przez Komisję Europejską analizy europejskiego systemu publikacji naukowych, w której zaleca się, obok innych działań, zapewnienie dostępu do artykułów publikowanych w związku z badaniami finansowanymi ze środków UE po upływie wyznaczonego okresu za pośrednictwem ogólnodostępnych archiwów. W podobny sposób proponowana amerykańska polityka ramowa wymagałaby, aby każdy naukowiec - finansowany całkowicie lub częściowo przez agencję federalną - dostarczał elektroniczną wersję ostatecznych wyników swoich badań, które zostały przyjęte do publikacji przez renomowane czasopismo. Wyniki te byłyby gromadzone w cyfrowym repozytorium utrzymywanym przez daną agencję lub w innym stosownym repozytorium umożliwiającym publiczny dostęp, interoperacyjność i długoterminowe przechowywanie. Proponowane ramy wymagałyby także, aby wszystkie wyniki badań finansowanych przez podatników były jak najszybciej dostępne bezpłatnie online, nie później niż sześć miesięcy po ich publikacji w renomowanym czasopiśmie. Dzięki tej procedurze, jak twierdzi ustawodawca, podatnicy uzyskają maksymalny zwrot ze swoich inwestycji w badania finansowane z funduszy rządowych i odniosą korzyści z przyspieszonego rozwoju naukowego. - Ta ustawa jest odzwierciedleniem zdroworozsądkowego podejścia do kwestii rozszerzania dostępu społeczeństwa do badań finansowanych przez to społeczeństwo. I pomoże ona przyspieszyć innowacyjność naukową i odkrycia - powiedział senator Cornyn. - Badania finansowane przez podatników powinny być dostępne dla podatników. Nasz projekt da naukowcom, przedstawicielom zawodów medycznych i pacjentom w Connecticut i w całym kraju dostęp do odkryć i rezultatów postępu naukowego, które mogą pomóc w zapewnieniu społeczeństwu nowych leków i terapii - zauważył senator Lieberman. Jednakże nie wszyscy są zwolennikami całkowicie otwartego dostępu. Stowarzyszenie Wydawców Amerykańskich (AAP) w oświadczeniu wydanym w dniu 9 maja zajęło stanowisko, że przepisy projektu grożą zakwestionowaniem zasadniczej wartości recenzowania badań przez ekspertów w wyniku zlikwidowania zachęt wydawców i utraty możliwości kontynuowania inwestycji związanych z działalnością wydawniczą w dziedzinie nauki, techniki i medycyny. - Projekt Cornyn'a-Lieberman'a generowałby niepotrzebne koszty dla podatników, nałożyłby nieuzasadniony ciężar na badaczy i pozbawiłby wydawców naukowych prawa do wartości dodanej z poczynionych przez nich inwestycji - wielu z nich to stowarzyszenia o charakterze niezarobkowym, które są uzależnione od dochodów z publikacji, by móc finansować realizację misji naukowych, w tym edukację i wsparcie dla amerykańskich naukowców następnego pokolenia - powiedział dr Brian D. Crawford, przewodniczący sekcji wydawnictw zawodowych i naukowych AAP. - Jeżeli [ustawa] zostanie przyjęta, niezamierzoną konsekwencją tego faktu może być osłabienie lub zniszczenie niezależnego systemu recenzowania badań przez ekspertów zapewniającego rzetelność właśnie tych badań, które rząd USA stara się wspierać i rozpowszechniać - ostrzegł. Działając na rzecz osiągnięcia porozumienia w tej kwestii w Europie, Komisja Europejska apeluje o opinie na temat wspomnianej analizy i dodatkowe głosy w dyskusji na inne tematy powiązane z publikacjami naukowymi. Zainteresowane strony proszone są o zajęcie stanowiska przed 1 czerwca. Konferencja poświęcona dyskusji nad wynikami analizy i zgłoszonymi opiniami odbędzie się jesienią 2006 r.
