Europejska wystawa prezentuje współpracę francusko-niemiecką
Niemcy były tegorocznym gościem honorowym Europejskiej Wystawy Badań i Innowacji, którą otwarto w dniu 8 czerwca w Paryżu we Francji. Na stoisku niemieckiego federalnego ministerstwa oświaty i badań naukowych (BMBF) osoby odwiedzające czterodniową wystawę miały okazję dowiedzieć się czegoś więcej o wyjątkowych powiązaniach w wymiarze badań i innowacji, istniejących pomiędzy Niemcami i Francją. Współpraca między Niemcami i Francją trwa już od dłuższego czasu, a jej początki sięgają 1963 r. tj. podpisania Traktatu Elizejskiego przez francuskiego prezydenta Charlesa de Gaulle'a i niemieckiego kanclerza Konrada Adenauera. Od tamtej pory te dwa kraje zacieśniły stosunki w bardzo wielu dziedzinach, a najbardziej w zakresie badań, w przypadku których lista wspólnych inicjatyw jest długa i zróżnicowana. Współpraca rozpoczęła się w dziedzinie nauki zajmującej się neutronami, kiedy powstał instytut badawczy Laue-Langevin w Grenoble w 1963 r. Instytut jest finansowany wspólnie przez kraje założycielskie oraz Wielką Brytanię, posiada największe źródło neutronów na świecie i stanowi dla naukowców wyjątkową infrastrukturę badawczą związaną z neutronami. Do innych wspólnych inicjatyw należą przedsięwzięcia w dziedzinie transportu, takie jak program DEUFRANKO dotyczący transportu kolejowego. Uruchomiony w 1978 r. program otworzył drogę do rozwoju ruchu kolejowego i systemu zarządzania na poziomie europejskim. Do najnowszych wydarzeń należą inicjatywy w dziedzinie nanotechnologii podjęte przez uniwersytety w Karlsruhe i Strasburgu. Doprowadziły one do powstania dwóch wspólnych organizacji: Instytutu Nanotechnologii (1998) w Karlsruhe oraz Instytutu Nauki i Inżynierii Supramolekularnej (2001) w Strasburgu. Obecnie organizacje badawcze obydwóch krajów są ze sobą powiązane silniej niż ma to miejsce w przypadku jakichkolwiek dwóch innych krajów w Europie. Dotyczy to zwłaszcza szkolnictwa wyższego. W 2003 r. niemieckie biuro zajmujące się wymianą międzyuczelnianą (DAAD) podało, że ponad 40 000 studentów niemieckich i 30 000 studentów francuskich skorzystało z programów wymiany pomiędzy tymi dwoma krajami. Lecz w jaki sposób tego rodzaju relacje dwustronne wpisują się w szerszy europejski kontekst badawczy? Zdaniem François Goularda, francuskiego ministra szkolnictwa wyższego i badań naukowych, wspólne inicjatywy podejmowane przez poszczególne państwa członkowskie są integralną częścią obrazu europejskiego. - W Europie realizowane są duże projekty badawcze finansowane przez UE, w których mogą uczestniczyć wszystkie państwa członkowskie - powiedział serwisowi CORDIS Wiadomości. - Lecz obraz Europy tworzą również przedsięwzięcia w ramach współpracy trzech krajów, która staje się coraz bardziej rozpowszechniona, a to jest bardzo istotne dla europejskich badań i innowacji. Anja Köhler z Biura ds. Międzynarodowych w BMBF przyznaje: - Powiedziałabym, że Niemcy i Francja postrzegają siebie jako źródła stymulacji dla innowacji i badań w Europie. - Jest wiele inicjatyw unijnych, które miały swój początek we współpracy francusko-niemieckiej i które rozwijają się od tego czasu - dodała. Francusko-niemiecka współpraca w dziedzinie genomiki dowodzi prawdziwości tej hipotezy. Odpowiadając na wspólne wezwanie ministerstw obydwóch krajów, w 2001 r. rozpoczęto realizację programu GABI (genome analysis of the plant biological system - analiza genomu systemu biologicznego roślin). Badaniu poddaje się rzodkiewnik pospolity, niewielką kwitnącą roślinę należącą do tej samej rodziny, co kapusta i gorczyca oraz będącą rośliną modelową do badania organizmów roślinnych. Prowadzony aktualnie wspólny program ma dać lepsze wyobrażenie na temat właściwości rośliny na poziomie molekularnym, a jednocześnie ma na celu zastosowanie tej wiedzy w procesie doskonalenia roślin uprawnych, takich jak rzepak, burak cukrowy, ziemniak i pszenica. W pierwszej pięcioletniej fazie programu finansowanie w kwocie 20 milionów euro otrzymało łącznie 100 projektów, zarówno od niemieckiego, jak i francuskiego ministerstwa ds. badań. Skupiając ogółem 500 naukowców oraz 70 partnerów publicznych i prywatnych z obydwóch krajów, program borykał się początkowo z pewnymi problemami "wieku niemowlęcego". - Na początku wystąpiły pewne trudności, ponieważ biznesmeni i naukowcy mówią różnymi językami, natomiast obecnie, po kilku latach funkcjonowania programu, naukowcy lepiej rozumieją potrzeby przemysłu i vice versa - powiedział serwisowi CORDIS Wiadomości dr Jens Freitag, koordynator GABI. - Przecież o to właśnie chodzi w prawdziwym partnerstwie. Program był na tyle udany, że rozszerzono go i objęto nim partnerską inicjatywę hiszpańską. Współpraca pomiędzy Francją, Niemcami i Hiszpanią leży również u podstaw sieci Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA-NET) w dziedzinie genomiki roślin (ERA-PG). Siecią tą, o łącznym budżecie w wysokości 30 milionów euro i utworzoną w 2004 r., kieruje Holenderska Organizacja ds. Badań Naukowych; sieć łączy partnerów z 13 różnych krajów. - Nasza długofalowa wizja ma pomóc w opanowaniu zjawiska załamywania się europejskich badań w tej dziedzinie, a jednocześnie ma utrzymać naszą własną działalność krajową - wyjaśnił Freitig. Dodał, że prace w ramach inicjatyw GABI i Genoplant mogą stanowić przykład, który sprzyjałby dalszemu rozwojowi międzynarodowych synergii w dziedzinie genomiki roślin, sprawiając, że ta dziedzina stałaby się jednym z filarów europejskiej pracy zespołowej. W dniu 8 czerwca podano również informację na temat nowego francusko-niemieckiego programu finansowania badań nad rakiem. Program dotyczyć będzie wszystkich aspektów badań nad rakiem i pokryje wszelkie koszty powstałe w wyniku przemieszczania się badaczy pomiędzy tymi dwoma krajami. Chodzi tutaj o wyjazdy do laboratoriów, pobyty gości, konferencje oraz stypendia dla uczestników studiów doktoranckich i podoktoranckich. Każdy projekt będzie mógł otrzymać maksymalną kwotę finansowania w wysokości 50 000 euro. - Ta niemiecko-francuska inicjatywa w dziedzinie badań nad nowotworami jest ważnym impulsem dla Europejskiej Przestrzeni Badawczej - powiedział niemiecki sekretarz stanu Frieder Meyer-Krahmer.
Kraje
Niemcy, Francja