Kompromis w sprawie komórek macierzystych pozwala na akceptację 7. PR przez Radę
W dniu 24 lipca zostały usunięte pozostałe przeszkody stawiane siódmemu programowi ramowemu (7. PR), gdy ministrowie osiągnęli porozumienie w sprawie finansowania badań nad komórkami macierzystymi i badań jądrowych. Decyzja ta otwiera drogę do drugiego parlamentarnego czytania wniosku dotyczącego 7. PR na jesieni oraz do terminowego uruchomienia programu w dniu 1 stycznia 2007 r. Zgodnie z przewidywaniami, to właśnie badania nad komórkami macierzystymi spowodowały znaczne przekroczenie terminu zakończenia obrad ministrów zasiadających w Radzie ds. Konkurencyjności. Mimo że badania nad komórkami macierzystymi stanowią zaledwie ułamek środków UE przeznaczanych na badania (0,4 procent nakładów na badania w dziedzinie zdrowia w 6. PR, według komisarza ds. nauki i badań naukowych UE Janeza Potočnika), w niektórych krajach wykorzystywanie do celów naukowych komórek macierzystych, a zwłaszcza embrionalnych komórek macierzystych, jest kwestią drażliwą. Porozumienie stało się możliwe dzięki kompromisowemu tekstowi zaproponowanemu przez komisarza Potočnika. Dwa zdania dały jasno do zrozumienia, że działania prowadzące do niszczenia ludzkich embrionów nie otrzymają finansowania, przy czym pozostaje otwarta możliwość prowadzenia ograniczonych badań, w których wykorzystywane są embrionalne komórki macierzyste. Oto brzmienie tego tekstu: "Komisja Europejska będzie kontynuować obecną praktykę i nie będzie składać do Komitetu Regulacyjnego wniosków w sprawie projektów, które obejmują działalność badawczą mającą na celu niszczenie ludzkich embrionów, w tym niszczenie dla pozyskiwania komórek macierzystych. Wykluczenie finansowania tego etapu badań nie powstrzyma finansowania przez Wspólnotę kolejnych etapów, w których wykorzystywane są ludzkie embrionalne komórki macierzyste." Podobnie jak w 6. PR niektóre obszary nie otrzymają żadnych środków finansowych UE: klonowanie ludzi do celów reprodukcyjnych, badania zmierzające do modyfikacji dziedzictwa genetycznego ludzi, które mogłyby prowadzić do powstania zmian dziedzicznych, oraz badania zmierzające do tworzenia ludzkich embrionów wyłącznie w celach badawczych lub do pozyskiwania komórek macierzystych. Każdy wniosek w sprawie projektu będzie także poddany surowej ocenie etycznej i zawsze będą przestrzegane reguły obowiązujące w każdym kraju biorącym udział w projekcie. Szwedzki minister edukacji i kultury Leif Pagrotsky przedstawił w skrócie powody, które sprawiły, że te dwa kompromisowe zdania stały się rozwiązaniem możliwym do przyjęcia przez wszystkich: - Te dwa zdania do siebie pasują. Stanowią dwie części większej całości. Nie ma tutaj kategorycznego stwierdzenia, że to [badanie nad embrionalnymi komórkami macierzystymi] będzie niemożliwe. Byłoby to podejście zbyt daleko idące, tylko dla uciszenia reakcji mniejszości. Wystarczy powiedzieć, że powinno to być restrykcyjne. Kluczem do uzyskania kwalifikowanej większości w Radzie było stanowisko Włoch i Niemiec. Pięć innych krajów było także przeciwnych wnioskowi dotyczącemu 7. PR ze względów etycznych, lecz bez większych Włoch i Niemiec nie mogły one udaremnić przyjęcia programu w głosowaniu. Dla niemieckiej minister ds. badań Annette Schavan istotne było to, że nie będą oferowane żadne finansowe zachęty skłaniające do niszczenia embrionów w celach badawczych. - Niemcy uważają 7. PR za ważny [...]. Ochrona ludzkiej godności, prawo do życia muszą być odpowiednio strzeżone również w 7. PR. Nie powinno być żadnych zachęt finansowych do zabijania embrionów. Chcieliśmy, aby to znalazło się w tekście. Z myślą o zapewnieniu ochrony życia ludzkiego [...] możemy przyjąć deklarację Komisji w brzmieniu przygotowanym przez komisarza Potočnika - powiedziała Annette Schavan. Kiedy po tym oświadczeniu włoski minister Fabio Mussi ogłosił, że Włochy również poprą ten tekst, inni ministrowie zareagowali oklaskami. Fiński minister handlu i przemysłu Mauri Pekkarinen, który był przewodniczącym posiedzenia, powiedział, że z głębi serca dziękuje Niemcom i Włochom za ich bardzo konstruktywne podejście. Pięć krajów głosowało przeciwko porozumieniu i domagało się odnotowania zgłoszonych przez siebie zastrzeżeń. Litwa, Austria, Malta, Słowacja i Polska nie mogły podpisać się pod wnioskiem dotyczącym 7. PR ze względów etycznych. Niemniej jednak kwalifikowana większość, umożliwiająca osiągnięcie politycznego porozumienia, została obwieszczona przez Janeza Potočnika i Mauri Pekkarinena, którzy określili je mianem "porozumienia historycznego". Siódmy ramowy program ramowy Euratomu (Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej) okazał się kwestią sporną, gdy Austria zawetowała tę propozycję w czerwcu. Osiągnięto jednak kompromis możliwy do przyjęcia przez Austrię, ograniczając rolę Wspólnego Centrum Badawczego UE w Międzynarodowym Forum Generacji IV (zajmującym się reaktorem jądrowym czwartej generacji) do aspektów bezpieczeństwa i zabezpieczeń w dziedzinie innowacyjnych ogniw paliwowych. Dlatego wniosek został przyjęty jednomyślnie. Budżet 7. PR wyniesie 55,6 miliarda euro. Mauri Pekkarinen powiedział, że jest to "znaczna poprawa" w stosunku do 6. PR. Program zostanie podzielony na cztery programy szczegółowe: - Współpraca - prowadzenie badań w ramach współpracy, - Pomysły - obejmuje utworzenie Europejskiej Rady ds. Badań, - Ludzie - odnosi się do zasobów ludzkich, - Możliwości - potencjał badawczy małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). "Współpraca" otrzyma lwią część budżetu - 32,365 miliarda euro. Pod tym hasłem środki finansowe zostaną skierowane na badania w 10 obszarach tematycznych: zdrowie; żywność, rolnictwo i biotechnologia; technologie informacyjne i komunikacyjne; nanonauki, nanotechnologie, materiały i nowe technologie produkcyjne; energia; środowisko; transport; nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne; przestrzeń kosmiczna; oraz bezpieczeństwo. - Szczególnie cieszy mnie fakt, iż linia postępowania przyjęta przez prezydencję fińską w promowaniu polityki innowacyjnej UE przynosi owoce - powiedział przewodniczący Rady Mauri Pekkarinen. - 7. PR dotyczący badań stanowi część upragnionych konkretnych środków do realizacji agendy lizbońskiej. - Jest to główny instrument służący finansowaniu europejskiej doskonałości i innowacyjności, jak również jeden z kluczowych elementów promowania europejskiej konkurencyjności w trakcie fińskiej prezydencji. Rada ds. Konkurencyjności była "posiedzeniem nadzwyczajnym", zwołanym specjalnie w celu omówienia i przyjęcia 7. PR. Mauri Pekkarinen przyznał, że "nieco ryzykowaliśmy decydując się na to nadzwyczajne posiedzenie. To ryzyko jednak się opłaciło."
Kraje
Włochy