Małe fale źródłem "fal fenomenalnych"
Szwedzcy badacze odkryli, że zwykłe fale mogą przekształcić się w tzw. fale "fenomenalne" lub "potworne", które są na tyle duże, że mogą zatopić okręty albo zakłócić pracę platform wiertniczych. Naukowcy odkryli także, że takie fale tworzą się szybciej niż wcześniej sądzono. Prowadzący badanie naukowcy z Uniwersytetu w Umeĺ w Szwecji wskazali, co może przekształcić normalne fale w olbrzymów na pozornie spokojnych morzach. Te fale nie są falami tsunami, wywołanymi podwodnymi trzęsieniami ziemi, ale zwykłymi falami, które uległy mutacji i urosły do wielkości gigantycznych ścian wody o śmiercionośnej sile. Chociaż żeglarze wspominali o tych falach - wybrykach natury od wieków, pierwsza wiarygodna relacja o fali fenomenalnej pochodzi dopiero z 1995 r. W dniu 1 stycznia w platformę wiertniczą Draupner na Morzu Północnym uderzyła fala o wysokości prawie 20 metrów w czasie, kiedy na morzu rejestrowano fale o wysokości nie przekraczającej 6 lub 7 metrów. Fala spowodowała uszkodzenie platformy. Statki natrafiające na taki typ fali mogą zostać momentalnie zalane - fale fenomenalne odpowiadają prawdopodobnie za wiele niewyjaśnionych katastrof morskich na przestrzeni lat. Historie przekazywane z ust do ust mówią o falach wysokich nawet na 30 metrów - tak wysokich jak 12-kondygnacyjny budynek - chociaż największa jak dotąd zarejestrowana fala, na Rockall u zachodnich wybrzeży Szkocji w 2000 r., miała wysokość 29,1 metra od grzbietu do dna doliny. - Skutki spotkania z falami fenomenalnymi są katastrofalne dla ludzi pracujących na statkach lub platformach wiertniczych. Wyniki tego nowego badania mogą poszerzyć naszą wiedzę na temat tego, jak i dlaczego powstają fale fenomenalne. Dokładne poznanie tego zjawiska będzie punktem wyjścia do poszukiwania metod przewidywania toru tych fal - powiedział badacz Mattias Marklund, profesor fizyki na Uniwersytecie w Umeĺ. Wyniki prac opublikowano w najnowszym wydaniu czasopisma "Physical Review Letters". Zespół wykazał, że fale fenomenalne są skutkiem specjalnego oddziaływania między zwykłymi falami a wiatrem. Fale mogą "pożyczać" energię od sąsiednich fal. Symulacje komputerowe pokazały, że działa tutaj zjawisko nieliniowe i fale mogą rosnąć niezwykle szybko. Jest to potwierdzeniem wyników badań przeprowadzonych w kontekście projektu MaxWave piątego programu ramowego (5. PR), w którym wykorzystano należące do Europejskiej Agencji Kosmicznej ziemskie satelity do teledetekcji. Przy pomocy satelitów skanowano powierzchnię mórz w 2001 r. i w okresie trzech tygodni odkryto 10 fal o wysokości 25 metrów.
Kraje
Szwecja