Badacze w USA opracowują metody "etycznego" wyprowadzania linii komórek macierzystych
Zespół amerykańskich badaczy uważa, że znalazł sposób na wyprowadzenie linii embrionalnych komórek macierzystych bez konieczności niszczenia embrionu źródłowego. Naukowcy są przekonani, że przełom ten umożliwi badaczom odparcie zastrzeżeń etycznych amerykańskiego prezydenta George'a W. Busha, które leżą u podstaw zastosowanego przez niego niedawno po raz pierwszy prezydenckiego weta, zakazującego finansowania badań nad embrionalnymi komórkami macierzystymi ze środków publicznych USA. Zespół badawczy z Advanced Cell Technology w Massachusetts kierowany był przez Roberta Lanzę. Opracowana przez zespół metoda polega na odpowiednim zmodyfikowaniu istniejącej procedury - przedwdrożeniowej diagnozy genetycznej (preimplantation genetic diagnosis - PGD), która jest stosowana w terapii zapłodnienia pozaustrojowego do badania embrionów pod kątem wad genetycznych. - Dotychczas badania nad embrionalnymi komórkami macierzystymi były równoznaczne z niszczeniem ludzkich embrionów - powiedział dr Lanza. - Po raz pierwszy wykazaliśmy, że ludzkie embrionalne komórki macierzyste można pozyskać bez zakłócania potencjału embrionu do życia. Szybka hodowla pojedynczej komórki uzyskanej w wyniku biopsji umożliwia zarówno przedwdrożeniową diagnozę genetyczną, jak i wyprowadzenie linii komórek macierzystych, bez wpływu na późniejsze szanse urodzenia dziecka. Do chwili obecnej po przeprowadzeniu PGD urodziło się ponad 1500 zdrowych dzieci.. Otworzyłoby to nowe możliwości dla naukowców. Austin Smith, czołowy badacz zajmujący się komórkami macierzystymi, który koordynuje projekt EuroStemCell, w swojej wypowiedzi dla serwisu CORDIS Wiadomości w lipcu - gdy prezydent Bush skorzystał z prawa weta - powiedział, że "ludzie powinni wspólnie pracować na rzecz tak ważnego dzieła i pracę trzeba kontynuować bez nieustannego włączania kwestii politycznych". Najwyraźniej dr Lanza zgadza się z tą opinią, mówiąc w wywiadzie dla czasopisma "Nature", że "w tym przypadku celem jest wyprowadzenie linii, które odpowiadałyby każdemu, i które przynajmniej tutaj w USA będą kwalifikowały się do finansowania ze środków federalnych, a przecież są ludzie, którzy woleliby wykorzystywać linie pozyskiwane w sposób niewymagający niszczenia embrionu". Chociaż może się wydawać, że omawiane wyniki przezwyciężają zastrzeżenia natury etycznej, niektóre osoby nie mają takiej pewności. Prawodawstwo amerykańskie zakazuje finansowania działań na "szkodę" embrionów, a niektórzy mogą uważać procedurę PGD za działanie szkodliwe. Inni twierdzą, że procedura PGD w ogóle nie rozwiązuje problemu, ponieważ w wyniku rozwoju pojedynczej komórki, lub blastocytu, może powstać dziecko. Zdaniem dr. Lanzy tak nie jest; uważa on, że jest to po prostu "dezinformacja". - W przypadku pojedynczych komórek nigdy, powtarzam nigdy, nie wykazano, by miały one zdolność wygenerowania kompletnego organizmu u jakichkolwiek gatunków, nawet u myszy czy szczurów - powiedział w wywiadzie dla BBC. - Naturalnie mamy nadzieję, że Kongres i prezydent dopuszczą stosowanie tej metody i w ten sposób dadzą tej dziedzinie tak bardzo potrzebny impuls do rozpoczęcia prac - dodał. Inni sądzą, że omawiana metoda może być zbyt inwazyjna, i że komórki macierzyste dostępne we krwi pępowinowej mogą stanowić bezpieczniejsze, mniej kontrowersyjne i tańsze źródło niż omawiana nowa metoda PGD. Prawdopodobnie trwać będzie dalsza szeroka debata, zanim rozwiązane zostaną kwestie etyczne dotyczące linii embrionalnych komórek macierzystych pozyskiwanych tą metodą. PGD nie jest również pozbawiona określonego ryzyka - znane są przypadki utraty embrionu w wyniku stosowania tej procedury. Dotychczas nie wiadomo również, czy usunięcie komórki na tak wczesnym etapie rozwoju może być szkodliwe. Oczywiście te sprawy stanowią źródło wielu nowych dylematów etycznych. Badania nad komórkami macierzystymi ukierunkowane są na analizę możliwości wykorzystywania komórek macierzystych - niezróżnicowanych komórek, które mogą ulec zróżnicowaniu w każdy typ komórek. Po dopracowaniu omawianych metod, terapie wykorzystujące komórki macierzyste mogłyby być teoretycznie stosowane w leczeniu wielu chorób genetycznych lub zwyrodnieniowych, albo w przypadku wymiany narządów.
Kraje
Stany Zjednoczone