UE uruchamia nowy ambitny 10-punktowy plan innowacji
Komisja Europejska uruchomiła ambitny 10-punktowy plan innowacji, w którym nawołuje do podjęcia pilnych działań na poziomie regionalnym, krajowym i europejskim oraz w wielu dziedzinach polityki. Plan został opracowany po tym, jak szefowie rządów na wiosennym szczycie zażądali "opracowania szeroko zakrojonej strategii innowacyjnej dla Europy, przekładającej inwestycje w wiedzę na produkty i usługi". Zawartość planu opiera się na wytycznych byłego premiera Finlandii Esko Aho i stanowi okrojoną wersję raportu "Tworzenie innowacyjnej Europy" przygotowanego przez grupę ekspertów pod kierownictwem Aho i opublikowanego w styczniu 2006 r., wraz z dodanymi kilkoma elementami. Dokument wynikowy pod tytułem "Putting knowledge into practice: A broad-based innovation strategy for the EU" ("Praktyczne wykorzystanie wiedzy: szeroko zakrojona strategia innowacyjna na rzecz UE") będzie przedmiotem dyskusji szefów rządów podczas ich nieformalnego spotkania w Finlandii dnia 20 października. Za pośrednictwem planu Komisja nawołuje państwa członkowskie UE i kraje przystępujące do politycznego przywództwa i zdecydowanych działań oraz wzywa je do usprawnienia polityki gospodarczej, a także przeprowadzenia innych reform strukturalnych w celu ułatwienia wdrożenia 10-punktowego planu. - Nie należy postrzegać zmian strukturalnych jako zagrożenie, lecz szansę na zwiększenie własnej konkurencyjności - powiedział Günter Verheugen, europejski komisarz odpowiedzialny za politykę dotyczącą przedsiębiorstw i przemysłu. - Europa musi stać się społeczeństwem rzeczywiście opartym na wiedzy i przyjaznym innowacjom, miejscem, gdzie innowacje nie napawają niepokojem, ale przyjmowane są przychylnie, nie są utrudniane, a wspierane i stanowią element podstawowych wartości społecznych, działający na korzyść wszystkich obywateli. Duże znaczenie Komisja przypisuje tworzeniu "wiodących rynków" przyjaznych innowacjom. Będzie ono polegało, między innymi, na łączeniu innowacji i odpowiednich instrumentów politycznych w celu wyeliminowania przeszkód w opracowywaniu i wprowadzaniu na rynek nowych produktów innowacyjnych oraz stymulowaniu popytu na nie. Grupa ekspertów Aho zidentyfikowała następujące rynki, które wymagają szczególnej uwagi: e-zdrowie, leki, energetyka, ochrona środowiska, transport i logistyka, bezpieczeństwo i treści cyfrowe. Zgodnie z tym celem, Komisja z pomocą europejskich platform technologicznych przeprowadzi szczegółową analizę barier, jakie obecnie wstrzymują popyt na nowe technologie, zwłaszcza w dziedzinach stanowiących interes publiczny, takich jak ochrona środowiska, zdrowie i bezpieczeństwo. Wspomniana analiza stworzy podstawę kompleksowej strategii w zakresie wiodących rynków. Koncepcja będzie testowana w 2007 r. w kilku dziedzinach pilotażowych. Jednakże Komisja nie może dokonać tego sama. "Decydującym krokiem, który rzeczywiście całkowicie zmieni sytuację, będzie pełne polityczne zaangażowanie wszystkich zainteresowanych podmiotów w identyfikowanie i usuwanie potencjalnych barier w kształtowaniu się rynków przyjaznych innowacjom", stwierdzają autorzy raportu. "Komisja będzie sterować tym procesem i wspierać współpracę w kierunku opracowania wspólnego programu". Ma ona również nadzieję, że dzięki polityce zamówień będzie można pobudzić popyt na produkty innowacyjne. Inny sektor ujęty w planie to szkolnictwo. "Przede wszystkim, jeśli fundamentalna polityka nie obejmuje szkolnictwa, wówczas innowacje nie otrzymują należnego wsparcia" - czytamy w dokumencie Komisji. "Od samego początku należy promować talent i kreatywność". Według wspomnianego planu "kluczowe kompetencje niezbędne do życia i pracy w nowoczesnym społeczeństwie zorientowanym na innowacje" obejmują wiedzę z zakresu przedsiębiorczości, umiejętność czytania i pisania, kwalifikacje naukowe i matematyczne, znajomość języków obcych, zdolności do samodzielnego uczenia się, kompetencje społeczne i kulturowe oraz znajomość technik cyfrowych. W sferze badań plan nawołuje naukowców do większej mobilności, zarówno między krajami, jak i sektorami oraz do nawiązania bliższych kontaktów między środowiskiem badawczym a przemysłem. Jedno z dziesięciu zaleceń dotyczy planowanego Europejskiego Instytutu Technologii (EIT). Komisja Europejska uważa, że EIT stanowi niezbędny element ogólnego dążenia UE do innowacji poprzez połączenie centrów doskonałości w całej Europie i w ten sposób jeszcze silniejsze stymulowanie innowacji. Komisja przedłoży propozycje w tym zakresie w październiku. Komisja obiecuje również dokonanie reform zasad udzielania pomocy państwowej na działalność badawczo-rozwojową oraz opracowanie wyczerpujących wskazówek dotyczących zachęt podatkowych z tytułu badań i rozwoju. Oczekuje się, że zadziałają one stymulująco na znaczące zwiększenie inwestycji w badania i rozwój przez firmy europejskie, które obecnie znajdują się daleko w tyle za przedsiębiorstwami amerykańskimi i japońskimi. Jeśli chodzi prawa własności intelektualnej, Komisja obiecuje zainicjowanie w 2006 r. nowej strategii ustanawiającej przystępne procedury patentowe. W 2007 r. natomiast zostanie opracowana kompleksowa strategia w zakresie praw własności intelektualnej. Do innych zagadnień, które znalazły swoje odbicie w planie, należą opłaty z tytułu praw autorskich w odniesieniu do produktów i usług cyfrowych oraz rola funduszy spójności UE we wspieraniu regionalnych innowacji. - Możemy dokonać znacznie więcej, aby wesprzeć innowacje jako bodziec rozwoju europejskiej gospodarki. Najnowsze dane wskazują ponownie na wartość dodaną, jaką może przynieść spójne, szeroko zakrojone wspólnotowe podejście do innowacji - zauważył przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuela Barroso. - Wspólnie z fińską prezydencją mamy nadzieję na osiągnięcie jednomyślnej opinii na temat tego konkretnego programu działań podczas nieformalnych obrad na szczycie w przyszłym miesiącu. A oto wykaz 10 punktów planu: - stworzenie systemów kształcenia przyjaznych innowacjom; - powołanie Europejskiego Instytutu Technologii; - stworzenie jednolitego rynku pracy dla naukowców; - wzmocnienie kontaktów między naukowcami a przemysłem; - wspieranie regionalnych innowacji za pomocą nowych programów polityki spójności; - zreformowanie zasad udzielania pomocy państwowej na działalność badawczo-rozwojową i innowacje oraz opracowanie wyczerpujących wskazówek dotyczących zachęt podatkowych z tytułu badań i rozwoju; - udoskonalenie ochrony praw własności intelektualnej; - modyfikacja opłat z tytułu praw autorskich w odniesieniu do produktów i usług cyfrowych; - opracowanie strategii stworzenia "wiodących rynków" przyjaznych innowacjom; - stymulowanie innowacji za pomocą zamówień publicznych i prywatnych. Ten nowy 10-punktowy plan opiera się na wielu propozycjach, planach i programach przedłożonych wcześniej z myślą o przebudowie gospodarki UE. Pomijając cele lizbońskie, ożywieniu gospodarki UE służą: siódmy program ramowy, elementy przyszłych, uzgodnionych perspektyw finansowych UE oraz program na rzecz konkurencyjności i innowacji.