Naukowcy muszą angażować się w dialog - mówi profesor Higgins
Naukowcy muszą zaangażować ogół społeczeństwa w dialog na temat nauki i możliwości jej zastosowania, o ile mają zyskać zaufanie obywateli - mówiła profesor Julia Higgins, nosząca tytuł Damy, adresując swe słowa do uczestników rozmowy na temat odpowiedzialności wynikającej z bycia naukowcem, która odbyła się w Brukseli. Wydarzenie zorganizował francuski "Klub Zrzeszonych Organizacji Badawczych" CLORA. Profesor Higgins jest dyrektorem Wydziału Inżynierii w Imperial College w Londynie, gdzie prowadzi badania nad zachowaniem się materiałów złożonych, zwłaszcza polimerów. Jest również przewodniczącą brytyjskiej Rady Badań Inżynieryjnych i Fizycznych, a do niedawna była sekretarzem ds. zagranicznych Towarzystwa Królewskiego - brytyjskiej akademii nauk. Społeczeństwo finansuje naukę za pośrednictwem podatków, często ponosząc ryzyko i konsekwencje jej zastosowania w życiu codziennym, zauważyła profesor Higgins. Zatem trudno się dziwić, że w wielu krajach na świecie członkowie społeczeństwa coraz częściej domagają się informacji o tym, czego dokonuje się w ich imieniu i na co przeznaczane są płacone przez nich podatki. Według profesor Higgins wyzwaniem dla naukowców jest tworzenie klimatu przejrzystości i angażowanie społeczeństwa w poważny dialog na temat ich pracy. - Wyszliśmy już poza model "rozumienia nauki przez opinię publiczną", w którym naukowcy przemawiają a społeczeństwo słucha - stwierdziła. - Powinniśmy szkolić naukowców tak, aby potrafili nawiązywać konstruktywną dyskusję z opinią publiczną - dodała. Z drugiej strony nadal istnieje potrzeba naukowej edukacji społeczeństwa i profesor Higgins przedstawiła wybrane działania prowadzone przez Towarzystwo Królewskie w tej dziedzinie. Jednym z przedsięwzięć realizowanych ze szczególnym powodzeniem jest projekt partnerstwa między członkami Parlamentu a naukowcami. Młodzi naukowcy towarzyszą parlamentarzystom i zdobywają wiedzę o funkcjonowaniu Parlamentu, a deputowani odwzajemniają się spędzając czas w laboratorium, a nawet przeprowadzając niektóre doświadczenia. Projekt odniósł olbrzymi sukces, zarówno naukowcy, jak i członkowie Parlamentu ustawiali się w kolejce, aby wziąć w nim udział, a w ubiegłym roku program został rozszerzony na deputowanych do Parlamentu Europejskiego. Innym pomyślnym przedsięwzięciem wspomnianym przez profesor Higgins jest program "Dialog", w którym uczestniczą naukowcy, grupy interesów oraz przedstawiciele społeczeństwa w celu omówienia danego zagadnienia w kontekście ułatwionej debaty. W stosownych przypadkach wyniki tych dyskusji przekazywane są do decydentów, co sprawia, że procedura uzyskuje wartość dodaną dla wszystkich uczestników. Towarzystwo Królewskie prowadzi również kursy szkoleniowe z zakresu umiejętności medialnych i komunikacyjnych. W trakcie tych kursów naukowcy uczą się sposobów przekazywania informacji o swojej pracy w zwięzłym, wolnym od żargonu języku oraz skutecznej komunikacji z różnymi mediami, w tym z prasą, radiem i telewizją. Choć za włączeniem ogółu społeczeństwa w dialog na tematy naukowe przemawiają ważne krótkoterminowe racje, profesor Higgins znajduje także bardzo istotne uzasadnienie w perspektywie długofalowej, a mianowicie rozbudzenie zainteresowania nauką u dzieci. - Najważniejszym motywem angażowania ogółu społeczeństwa musi być zachęcanie młodzieży do wybierania kariery naukowca - zakończyła. Uwagi profesor Higgins są w dużym stopniu zgodne z polityką UE w zakresie popularyzacji nauki; w umowie o dotacje z budżetu 7. PR zawarty jest wymóg, aby "w trakcie trwania projektu beneficjenci podejmowali odpowiednie środki w celu komunikowania się z opinią publiczną i mediami na temat projektu". Ponadto Komisja Europejska opublikowała właśnie książkę poświęconą popularyzacji nauki. "Popularyzacja badań europejskich w 2005 r." (Communicating European Research 2005) stanowi zbiór wyników konferencji pod tym samym tytułem, która odbyła się w Brukseli niewiele ponad rok temu.
Kraje
Zjednoczone Królestwo