Naukowcy identyfikują nowy mechanizm tworzenia się naczyń krwionośnych
Międzynarodowy zespół naukowców zidentyfikował cząsteczkę regulującą tworzenie się naczyń krwionośnych. Odkrycia te mogą doprowadzić do opracowania nowych leków przeciwnowotworowych. Wyniki badania, finansowanego częściowo przez UE ze środków szóstego programu ramowego (6. PR), są opublikowane w Internecie przez czasopismo "Nature". Wszystkie tkanki potrzebują dopływu krwi do życia i wzrostu. Nowe naczynia krwionośne są tworzone poprzez rozgałęzianie się istniejących naczyń. Powstałe odgałęzienia wydłużają się i łączą z innymi naczyniami, tworząc powiązane ze sobą sieci kanałów. Ten proces, zwany angiogenezą, ma duże znaczenie w rozwoju płodowym, wykształcaniu się tkanek i narządów oraz w gojeniu się ran. Jednak dopływ krwi potrzebny jest do życia nie tylko zdrowym tkankom, rozwój nowotworów i tkanek powstających w wyniku chronicznych chorób zapalnych również uzależniony jest od odpowiedniego dopływu krwi. Bez nowych naczyń krwionośnych guzy nie mogą osiągnąć rozmiarów większych niż 1-2 milimetry. Wiedząc o tym, wielu naukowców usiłowało zahamować wzrost nowotworu przez uniemożliwienie rozwoju naczyń krwionośnych w guzie. Wszystkie opracowane do tej pory terapie były skierowane na czynnik wzrostu VEGF (czynnik wzrostu śródbłonka naczyniowego), który uczestniczy w procesie tworzenia się naczyń krwionośnych. Te terapie antyangiogeniczne okazały się skuteczne w leczeniu raka okrężnicy i związanego z wiekiem zwyrodnienia plamki żółtej, często występującej choroby oczu. Teraz naukowcy, kierowani przez dr. Matsa Hellströma z Instytutu Karolinska w Szwecji, zidentyfikowali inną cząsteczkę odgrywającą kluczową rolę w angiogenezie, czynnik nazwany Dll4 (Delta-like 4). Badacze odkryli, że hamowanie aktywności Dll4 prowadzi do wzrostu liczby odgałęzień od głównego naczynia krwionośnego, natomiast pobudzanie Dll4 prowadzi do zmniejszenia liczby odgałęzień. Co więcej - w aktywnie rozwijających się naczyniach krwionośnych komórki, z których usunięto Dll4, stają się komórkami szczytowymi. Komórki szczytowe są to komórki znajdujące się na koniuszku nowo powstającego odgałęzienia, a badacze odkryli też, że VEGF również bierze udział w decydowaniu, które komórki staną się komórkami szczytowymi. "W sumie wyniki naszych badań sugerują, że sygnalizacja Dll4-Notch1 między komórkami śródbłonka w odgałęzieniach powstających w procesie angiogenezy służy do ograniczania tworzenia się komórek szczytowych w reakcji na VEGF, ustalając w ten sposób odpowiednią proporcję między komórkami szczytowymi a komórkami naczynia krwionośnego, od którego powstaje to odgałęzienie, konieczną do prawidłowego tworzenia się odgałęzień i prawidłowych wzorców unaczynienia", napisali badacze. W ten sposób Dll4 zapewnia właściwą gęstość naczyń krwionośnych, co umożliwia odpowiedni dopływ krwi; zbyt duży dopływ krwi do tkanki jest tak samo szkodliwy jak za mały. Badacze uważają, że Dll4 może być celem dla nowych terapii opartych na hamowaniu tworzenia się naczyń krwionośnych w guzach nowotworowych i innych typach nowotworów. - Możemy teraz opracowywać sposoby zwiększania skuteczności istniejących terapii antyangiogenicznych i być może nawet zacząć leczyć typy guzów, które obecnie nie reagują na leki antyangiogeniczne - skomentował dr Hellström.
Kraje
Szwecja