Janez Potočnik o instrumentach konkurencyjności: ten sam cel, różny kąt widzenia
Europejskie platformy technologiczne (ETP), wspólne inicjatywy technologiczne (JTI) i inicjatywy pionierskich rynków to różne narzędzia, ale wszystkie zmierzają do osiągnięcia tego samego celu: zapewnienia innowacyjności i konkurencyjności w Europie - wyjaśnił 16 marca unijny komisarz ds. nauki i badań naukowych Janez Potočnik. Janez Potočnik uczestniczył w dyskusji prowadzonej podczas Europejskiego Szczytu Biznesu w Brukseli; odpowiadał na pytania stawiane przez przedstawicieli sektora przemysłowego, dotyczące narzędzi, które w opinii Komisji mogą działać pobudzająco na innowacje. Komisarz stwierdził, że koncepcja powołania europejskich platform technologicznych miała początkowo na celu ustanowienie priorytetów badawczych w takim terminie, który umożliwiłby przygotowanie propozycji dla siódmego programu ramowego (7. PR). Ale, jak dodał, "obecnie żyją one własnym życiem". - Zrobiliśmy z nich znacznie większy użytek niż to pierwotnie przewidywano. Zastosowaliśmy je podczas opracowania 7. PR, szczególnie w odniesieniu do kwestii współpracy, ale również przy projektowaniu wspólnych inicjatyw technologicznych, które są przykładem partnerstwa sektora publicznego i prywatnego - powiedział. Europejskie platformy technologiczne zajęły się tematyką innowacji od strony podażowej, a komisarz ma nadzieję, że inicjatywy pionierskich rynków zadziałają w ten sam sposób wobec strony popytowej. Jak wyjaśnił komisarz, rynki pionierskie można rozwijać przez system zamówień publicznych, regulacje, normy lub własność intelektualną. - Nie chodzi tylko o finansowanie, ale o stworzenie sprzyjającego środowiska, o przewidywalnych i przyjaznych warunkach - powiedział. Zapytany o to, czy liczba inicjatyw nie dezorientuje zainteresowanych, komisarz Potočnik podkreślił, że wszystkie narzędzia są i będą ze sobą powiązane. Położył również nacisk na fakt, że każdy z instrumentów zajmuje się tym samym zagadnieniem, ale pod innym kątem. Wszyscy uczestnicy panelu byli zwolennikami europejskich platform technologicznych, zaangażowanymi w ich działalność. Opinie na temat inicjatyw pionierskich rynków były podzielone, ale wszyscy mieli własny pogląd na temat tego, czego potrzeba Europie do wzmocnienia konkurencyjności oraz sposobu, w jaki Komisja Europejska może się do tego przyczynić. Jozef Cornu, prezes EUREKA Cluster MEDEA+, wspólnego projektu badań naukowych w dziedzinie mikroelektroniki, ostrzegał przed próbą stworzenia pionierskich rynków jedynie na drodze inwestycji, wskazując dziedziny, na które Europa wydaje dużo pieniędzy, ale nie zajmuje w nich głównej pozycji. Jego zdaniem pionierskie rynki można często znaleźć w kraju, w którym je stworzono. Koenraad Debackere, profesor i dyrektor naczelny działu badań naukowych i rozwoju na Katolickim Uniwersytecie w Leuven, z zadowoleniem przyjął posunięcia Komisji zmierzające do ustanowienia europejskich platform technologicznych, wspólnych inicjatyw technologicznych i rynków pionierskich i pozytywnie wypowiedział się na temat ich wzajemnego uzupełniania. Wyraził również nadzieję, że te trzy instrumenty przyczynią się do zwiększenia mobilności między dyscyplinami nauki. Zapytany o to, jakie zdarzenia chciałby ujrzeć w nadchodzącym roku, prof. Debackere wezwał do wprowadzenia polityki zamówień publicznych sprzyjającej badaniom naukowym i innowacjom. Wielu spośród obecnych poruszało kwestię liczby europejskich platform technologicznych (31). Bernard Meric, wiceprezes Hewlett-Packard EMEA zapytał, czy komisarz zamierza poprzeć połączenie powiązanych ze sobą platform ETP w jeden organ o statusie podmiotu prawnego. Komisarz nie uważa, aby liczba europejskich platform technologicznych stanowiła problem. Podkreślił, że od pewnego czasu liczba ta jest stała, a poszczególne platformy współpracują ze sobą. W opinii Janeza Potočnika obniżenie ich liczby przez przydzielenie do każdej z nich większej liczby obszarów tematycznych za bardzo skomplikowałoby sytuację. Ponownie podkreślił jednak, że platformy nie zależą i nie powinny zależeć od Komisji Europejskiej. Żyją własnym życiem i jeżeli zainteresowane strony uważają, że zmiany byłyby korzystne, mogą i powinny je wprowadzić. Jak to ma zwykle miejsce w przypadku sektora przemysłowego, padło kilka wniosków o praktyczne zacieśnienie współpracy Komisji z europejskimi platformami technologicznymi. Dr Cornu wezwał do zwiększenia wysiłku w celu ustanowienia norm ogólnoeuropejskich. Stwierdził, że w przypadku, gdy europejskie platformy technologiczne nie ustanowią norm, Komisja powinna wkroczyć i sama je wprowadzić. Rüdiger Iden, wiceprezes Polymer Physics i BASF, wnioskował o włączenie Komisji w proces komunikacji między platformami ETP. W miarę odpowiadania przez platformy ETP na zaproszenia do składania wniosków, ogłaszane w siódmym programie ramowym (7. PR), pojawią się zarówno elementy współpracy, jak i pewnej konkurencji. Stwierdził, że narzuca to Komisji konieczność pewnego łagodzenia sytuacji. Profesor Iden wezwał ponadto Komisję do zwiększenia zaangażowania w kwestię regulacji, ale w celu deregulacji rynku. - Regulacja nie oznacza, że potrzeba nam więcej przepisów, ale więcej norm - powiedział. Janez Potočnik uznał potrzebę uproszczenia zasad obowiązujących przemysł i przyznał, że pewien stopień deregulacji jest konieczny. Ale "regulacja i deregulacja działają łącznie. Obraz nie jest tylko czarny i biały" nalegał. Jako przykład podał nanotechnologie, w której to dziedzinie Komisja wykazała się szybkością we wprowadzeniu regulacji i zarządzaniu ryzykiem. - Jeżeli regulacji nie wprowadza się wystarczająco wcześnie i szybko, traci na tym biznes - powiedział uczestnikom. Na zakończenie sesji zapytano komisarza, jakie zdarzenia chciałby ujrzeć w nadchodzącym roku. Odpowiedział, że Komisja powinna nadal działać w sposób konsekwentny i osiągać wyniki w czasie rzeczywistym.