Partnerzy europejskiego projektu przedłużą trwałość papierowych artefaktów

Mimo ogromnych starań mających na celu zachowanie wielkich dzieł o znaczeniu archeologicznym, historycznym czy artystycznym, nie ma wątpliwości, że wytwory kultury zapisane na papierze są niezwykle nietrwałe ze względu na proces utleniania. Partnerzy finansowanego ze środków...

Mimo ogromnych starań mających na celu zachowanie wielkich dzieł o znaczeniu archeologicznym, historycznym czy artystycznym, nie ma wątpliwości, że wytwory kultury zapisane na papierze są niezwykle nietrwałe ze względu na proces utleniania.

Partnerzy finansowanego ze środków UE projektu Papertech podjęli się delikatnego zadania, jakim jest przedłużenie trwałości tych cennych dzieł. Opracowali trójkąt innowacji, które mogą stać się faktycznymi procedurami stosowanymi do diagnostyki, konserwacji oraz ochrony dzieł ludzkiego umysłu i pracy zapisanych na papierze.

Juan Manuel Madariaga z Uniwersytetu Kraju Basków, jeden z partnerów projektu, powiedział w rozmowie z CORDIS Wiadomości: - Mamy nadzieję, że trzy innowacje wypracowane w ramach projektu staną się powszechnie stosowanymi na świecie procedurami konserwacji i ochrony wytworów kultury przelanych na papier.

Pierwszą z opracowanych przez zespół trzech innowacji jest nieniszcząca technika diagnostyczna służąca do określania właściwości papieru oraz mierzenia stopnia jego rozpadu.

Diagnozowanie rozpoczęto od zastosowania znanych technik analizy obrazu, takich jak spektroskopia (FT-IR, RAMAN), pomiarów za pomocą fluorescencji rentgenowskiej (XRF), jak również innowacyjnego, specjalnie opracowanego przenośnego instrumentu wykorzystującego magnetyczny rezonans jądrowy (NMR MOUSE); instrument ten określa "in situ" właściwości zabytkowych przedmiotów z papieru.

Następnie naukowcy zajęli się konserwacją oraz ochroną dokumentów.

Zsyntetyzowali nowe specjalne materiały polimerowe wykazujące wysoką odporność na starzenie fotooksydacyjne, jak również silne właściwości wiążące z podłożem celulozowym. Polimery dopasowały się do podłoża celulozowego niczym nowa skóra pokrywająca ranę i utworzyły drugą trwałą warstwę poprawiającą stan zniszczonego papieru.

Ta innowacyjna technika spełnia dwie funkcje: zarówno zatrzymuje proces niszczenia artefaktu, jak i nadaje mu swoiste "świadectwo zdrowia".

Na koniec naukowcy zamknęli cykl konserwatorski opracowując nową technologię czyszczenia promieniami laserowymi, dzięki której możliwe będzie zachowanie stanu i jakości świeżo odnowionych dzieł sztuki.

Dr Madariaga zauważył: - Projekt okazał się wielkim sukcesem. Otrzymaliśmy pochwałę Komisji Europejskiej, a oczekiwania wciąż rosną. Obecnie musimy skupić się na testowaniu i ocenie tych innowacyjnych procesów konserwacji, zanim przystąpimy do opatentowania naszych wynalazków.

Proces oceny obejmie poddawanie próbek wzorcowych materiałów i technologii silnemu oddziaływaniu fotooksydacyjnemu, chemicznemu i biologicznemu w celu sprawdzenia ich odporności. Jeżeli standardy skuteczności i trwałości zostaną spełnione, materiały i technologie zostaną dopuszczone do testów na wybranych zabytkowych dziełach utrwalonych na papierze.

Następnie zostanie zorganizowana wystawa prezentująca dzieła oraz różne metody rozwiązywania problemów konserwatorskich.

Jeśli projekt zakończy się sukcesem, może doprowadzić do udostępnienia zwiedzającym na całym świecie niezliczonych zbiorów muzealnych o ogromnej wartości historycznej i kulturowej, które dotychczas były przechowywane w magazynach.

Projekt Papertech finansowany jest ze środków szóstego programu ramowego (6. PR); uczestniczą w nim partnerzy z takich krajów śródziemnomorskich, jak Włochy, Hiszpania, Francja, Portugalia, Maroko, Jordania oraz Egipt.