Trzeci raport o stanie platform technologicznych: nadal prężnie działają
Europejskie platformy technologiczne połączyły wszystkich interesariuszy i określiły wspólne, ambitne strategiczne programy badań. Teraz wyzwaniem jest harmonizacja krajowych, regionalnych i międzynarodowych działań z priorytetami tych programów, twierdzą autorzy trzeciego raportu o stanie europejskich platform technologicznych. "W ostatnich trzech latach można było zaobserwować, jak europejskie platformy technologiczne nabierają ogromnego rozpędu, a wraz z uruchomieniem 7PR [siódmego programu ramowego] pokonano kolejny, ważny etap. Nie ma czasu na samozadowolenie, trzeba bowiem podjąć stojące przed nami wyzwania i utrzymać ten impet", czytamy w raporcie. Obecnie istnieje 31 europejskich platform technologicznych obejmujących szereg technologii uważanych za kluczowe dla wzrostu i konkurencyjności Europy. Wszystkie powstały w ostatnich czterech latach. Europejskie platformy technologiczne mają wywierać wpływ na politykę w dziedzinie przemysłu i badań naukowych na poziomie UE, krajowym i regionalnym, zachęcając do publicznych i prywatnych inwestycji w badania i rozwój (B+R) w najważniejszych obszarach technologii. Po przyjrzeniu się priorytetom badawczym w 7PR można odnieść wrażenie, że europejskim platformom technologicznym rzeczywiście udało się wpłynąć na politykę. "W niektórych przypadkach da się zauważyć wyraźną zgodność między treścią strategicznego programu badań a priorytetami określonymi w odpowiednim temacie programu szczegółowego "Współpraca", napisali autorzy raportu. Komisja uważa, że faktycznie jest około 70 przypadków, w których jeden ze strategicznych programów badań bezpośrednio nawiązuje do jednego z tematów "Współpracy". Co więcej, konkretne tematy programów odnoszą się bądź całkowicie, bądź też ogólnie do prawie wszystkich strategicznych programów badań. Zachęca się europejskie platformy technologiczne do starań - wraz z innymi zespołami badawczymi - o finansowanie w ramach 7PR, jak również do poszukiwania środków gdzie indziej. Do możliwych źródeł finansowania zalicza się nowo powstały finansowy instrument współdzielenia ryzyka (RSFF), krajowe i regionalne inicjatywy, inicjatywy międzynarodowe, takie jak EUREKA, oraz fundusze strukturalne UE. W raporcie stwierdza się, że wykorzystanie funduszy strukturalnych na projekty związane z innowacjami będzie się zwiększać, ponieważ innowacje stają się priorytetem w polityce spójności. "Komisja zapewni, że w nowych programach funduszy strukturalnych widoczny będzie wzmożony nacisk na innowacje, zarówno w aspekcie strategii, jak i przydziału środków finansowych, zgodnie ze strategią lizbońską", napisała Komisja. W 2006 r. w wielu państwach członkowskich zaczęto tworzyć grupy wspierające europejskie platformy technologiczne (mirror groups). Grupy te zwykle składają się z ekspertów wyznaczanych przez państwa członkowskie, a ich celem jest usprawnianie koordynacji i zapewnianie skutecznego dwustronnego sposobu komunikowania się między europejskimi platformami technologicznymi oraz działania uzupełniające na poziomie krajowym. Wciąż powstawały też krajowe platformy. Komisja wyczekuje również nowych pomysłów dotyczących potencjalnych europejskich platform technologicznych, zwłaszcza że 7PR rozwija się i koncepcja ta jest coraz lepiej rozpoznawana przez przemysł, badaczy i inne zainteresowane strony. Celem nie powinno być jednak tworzenie jak największej liczby europejskich platform technologicznych. "Niektóre tematy, chociaż niewątpliwie ważne, być może nie uzasadniają tworzenia wyspecjalizowanej europejskiej platformy, dlatego że mogą pokrywać się z istniejącymi platformami albo ich koncepcja jest zbyt ogólnikowa, bądź też zajmują się zagadnieniami o charakterze bardziej poziomym", stwierdzają autorzy raportu. Faktycznie, "zachęcanie do zwiększania liczby europejskich platform technologicznych przyniosłoby efekt przeciwny do zamierzonego, sprzeczny z ich głównym celem, jakim jest usprawnienie koordynacji obecnie rozczłonkowanej działalności badawczej w Europie".