Uczymy się od nowych sąsiadów
Wprawdzie nowe państwa członkowskie niedawno przystąpiły do Unii Europejskiej, ale niektóre z nich na pewno nie są nowicjuszami w dziedzinie powiększania zbiorów bibliotek cyfrowych - do takiego wniosku doszli partnerzy ostatnio ukończonego projektu "Biblioteki Europejskiej" TEL-ME-MOR. W ramach trwającego dwa lata projektu, który zakończył się w styczniu, poszukiwano sposobów wprowadzenia do Biblioteki Europejskiej cyfrowych zbiorów zgromadzonych przez Czechy, Cypr, Estonię, Litwę, Łotwę, Maltę, Polskę, Słowację i Węgry. Inicjatywa ta ma na celu połączenie zbiorów bibliotek narodowych przez wprowadzenie wielojęzycznej przeszukiwarki. W trakcie procesu digitalizacji okazało się, że dzięki późniejszemu przystąpieniu nowe państwa członkowskie mogły przezwyciężyć niektóre przeszkody, których ich poprzednicy nie byli zdolni uniknąć. Przykładowo mogły ominąć zaszłości technologii niesieciowych, które często okazywały się uciążliwe dla krajów stosujących je we wcześniejszym terminie. Częściowo może to wyjaśnić, jak udało im się przetworzyć w postać cyfrową więcej materiałów niż krajom członkowskim o dłuższym stażu. Stwierdzono, że prawie połowa z przekazanych zbiorów spełniała normy Open Archive Initiative (OAI), można je więc gromadzić w centralnej bazie danych i przekształcać w sposób niemożliwy dla zdalnie prowadzonych zbiorów. W sumie dziewięć nowych państw członkowskich wprowadziło do Biblioteki Europejskiej prawie milion pozycji przetworzonych w postać cyfrową. Obecnie Biblioteka Europejska zapewnia dostęp do 150 mln pozycji w 23 spośród 47 bibliotek narodowych uczestniczących w projekcie. Zasoby te są dostępne w postaci cyfrowej lub bibliograficznej (książki, plakaty, mapy, nagrania dźwiękowe i wideo). Obok pomocy udzielanej nowym państwom członkowskim w udostępnianiu użytkownikom większej liczby materiałów, w ramach TEL-ME-MOR opracowano kilka raportów dotyczących utworzenia Europejskiej Biblioteki Cyfrowej (EDL). Jest to następny etap na drodze do scentralizowania zasobów europejskich bibliotek narodowych. Jeden z raportów wykazał po raz kolejny, że biblioteki narodowe nowych państw członkowskich dysponują wiedzą specjalistyczną i kompetencjami w obszarze dziedzictwa narodowego oraz w dziedzinie badań i rozwoju procesu digitalizacji, które są porównywalne z bibliotekami krajów sąsiadujących. Niektóre spośród koncepcji i zaleceń projektu TEL-ME-MOR dotyczących rozwijania wielojęzycznego portalu Biblioteki Europejskiej zostaną poddane próbom przez naukowców uczestniczących w projekcie EDL. Projekt zainicjowany we wrześniu 2006 r. ma na celu włączenie do Biblioteki Europejskiej katalogów bibliograficznych i zbiorów cyfrowych bibliotek narodowych Belgii, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Islandii, Liechtensteinu, Luksemburga, Norwegii i Szwecji.