European Commission logo
polski polski
CORDIS - Wyniki badań wspieranych przez UE
CORDIS

Article Category

Zawartość zarchiwizowana w dniu 2023-03-02

Article available in the following languages:

Zdaniem ekspertów na badania wpływu pola elektromagnetycznego na zdrowie potrzeba więcej czasu

Jak wynika z opublikowanej ostatnio opinii Komitetu Naukowego ds. Pojawiających się i Nowo Rozpoznanych Zagrożeń dla Zdrowia (SCENIHR) Komisji Europejskiej, potrzebne są kolejne badania dotyczące wpływu pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka, ze szczególnym naciskiem n...

Jak wynika z opublikowanej ostatnio opinii Komitetu Naukowego ds. Pojawiających się i Nowo Rozpoznanych Zagrożeń dla Zdrowia (SCENIHR) Komisji Europejskiej, potrzebne są kolejne badania dotyczące wpływu pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka, ze szczególnym naciskiem na badania długookresowe. Pola elektromagnetyczne wytwarzane są m.in. przez linie energetyczne, urządzenia elektryczne, telefony komórkowe, monitory ekranowe i niektóre urządzenia diagnostyczne. Narażenie na silne pole nie pozostaje bez wpływu na zdrowie. Przy częstotliwościach poniżej 100kHz w wyniku oddziaływania prądu indukowanego dochodzi do pobudzenia komórek nerwowych i mięśniowych, natomiast przy wyższych częstotliwościach głównym niekorzystnym mechanizmem jest wytwarzanie ciepła w tkankach. Wytyczne ICNIRP (Międzynarodowej Komisji Ochrony przed Promionowaniem Niejonizującym) określają limity narażenia, opracowane w celu ochrony ogółu społeczeństwa przed tymi skutkami. Limity te włączono do ustawodawstwa europejskiego. Niewiele jednak wiadomo na temat zagrożenia zdrowia w wyniku dłuższego oddziaływania nieprzekraczającego ustalonych wartości granicznych - opinia ta jest powtórzeniem podobnej oceny z 2001 r. Od tamtej pory przeprowadzono wiele badań pól częstotliwości radiowych (RF) wytwarzanych przez telefony komórkowe. Autorzy opinii piszą, że "zestawienie danych epidemiologicznych wskazuje, iż używanie telefonu komórkowego przez okres krótszy niż 10 lat nie stwarza żadnego większego ryzyka rozwinięcia się guza mózgu czy raka nerwu słuchowego". Wprawdzie niewiele jest danych potwierdzających zwiększone ryzyko rozwinięcia się guza mózgu u osób korzystających z telefonów komórkowych przez długi czas, wskazuje się jednak na związek pomiędzy długim okresem ich używania a ryzykiem powstania raka nerwu słuchowego. Zdaniem autorów, aby dowiedzieć się więcej o długofalowych skutkach oddziaływania pól częstotliwości radiowych pochodzących z telefonów komórkowych, należy przeprowadzić dłuższe badania kohortowe i badania z wykorzystaniem dozymetrów osobistych, które umożliwią dokładne określenie poziomu indywidualnego narażenia. Istnieje prawdopodobieństwo, że dzieci są bardziej narażone na działanie pól częstotliwości radiowych, ponieważ mózg dziecka wciąż się rozwija. Mimo to, jak podano w raporcie, obecnie nie ma żadnych badań ukierunkowanych na tę grupę wiekową. W związku z tym konieczne jest wypełnienie luki badawczej. Niewiele wiadomo również o polach częstotliwości pośrednich wytwarzanych przykładowo przez czytniki kart i sklepowe urządzenia zabezpieczające przed kradzieżą. W opinii członków komitetu "coraz większe narażenie ludzi na oddziaływanie pól elektromagnetycznych o częstotliwościach pośrednich, które wytwarzane są przez nowe i powstające technologie zwiększa potrzebę właściwej oceny długofalowych skutków narażenia". Z kolei źródła pól magnetycznych o skrajnie małej częstotliwości to linie energetyczne, urządzenia gospodarstwa domowego oraz silniki elektryczne w samochodach i pociągach. W tym przypadku SCENIHR potwierdza, że pola te mogą być rakotwórcze, powołując się na ich związek z przypadkami białaczki dziecięcej. Jednocześnie SCENIHR zwraca uwagę na konieczność przeprowadzenia dalszych badań umożliwiających zrozumienie natury tego związku. W przypadku innych chorób autorzy opinii określają korelację pomiędzy występowaniem pól o skrajnie małej częstotliwości a przypadkami raka piersi i chorób układu krążenia jako "mało prawdopodobną", natomiast związek pomiędzy narażeniem na działanie takich pól a schorzeniami neurodegeneratywnymi lub powstawaniem guzów mózgu jako "niepewny". W opinii uwzględniono również pola statyczne wytwarzane przez monitory ekranowe w urządzeniach diagnozowania medycznego, takich jak sprzęt do obrazowania rezonansem magnetycznym. Podobnie jak w pozostałych omawianych przypadkach również tutaj podkreśla się poważne braki w dostępnych danych. W związku z tym komitet zaleca przeprowadzenie badan kohortowych obejmujących personel obsługujący tego rodzaju sprzęt, jak również badania rakotwórczości, genotoksyczności i skutków w zakresie zaburzeń rozwoju układu nerwowego. Niektóre ze wskazanych w opinii luk w wiedzy na temat skutków oddziaływania pól elektromagnetycznych zostaną wypełnione przez dane pochodzące z projektów badawczych finansowanych przez Unię Europejską, z krajowych inicjatyw badawczych oraz uzyskane w ramach rozpoczętego w 1996 roku międzynarodowego projektu dotyczącego pól magnetycznych, którego organizatorem jest Światowa Organizacja Zdrowia. Jednocześnie Komisja Europejska uwzględni zalecenia SCENIHR w pracach planowanych w siódmym programie ramowym (7PR).

Powiązane artykuły