Badacze zwracają uwagę na potencjalny wpływ utraty bioróżnorodności na kluczowe usługi
Naukowcy ostrzegają, że utrata różnorodności biologicznej może mieć poważniejszy niż wcześniej sądzono wpływ na takie "usługi ekosystemów", jak produkcja żywności i zaopatrzenie w czystą wodę. W opracowaniu, które opublikowano w czasopiśmie "Nature", wykorzystano wyniki uzyskane w ramach projektu BIODEPTH finansowanego ze środków UE. Jesteśmy zależni od ekosystemów, które zapewniają nam różne niezbędne usługi, w tym zaopatrzenie w żywność i surowce, wychwytywanie dwutlenku węgla z atmosfery, zaopatrzenie w czystą wodę oraz ochrona gleb przed erozją. Ekosystemy są też dla nas źródłem dzikich genów, które mogą być przydatne w rolnictwie czy medycynie. W wielu badaniach wykazano, że prawidłowe funkcjonowanie usług ekosystemów zależy od sprawnej pracy pewnej liczby gatunków. Jednak naukowcy prowadzący wszystkie te badania rozpatrywali indywidualnie poszczególne usługi ekosystemów, podczas gdy w rzeczywistości większość ekosystemów jest ceniona lub wykorzystywana ze względu na kilka usług lub procesów, czyli tzw. wielofunkcyjność. Profesor Andy Hector z Uniwersytetu w Zurychu oraz dr Robert Bagchi z Uniwersytetu Oksfordzkiego opracowali teraz nową metodę służącą do badania kilku procesów zachodzących w ekosystemach podczas jednej i tej samej analizy. W najnowszym badaniu stosują oni tę metodę wobec danych zgromadzonych w trakcie projektu BIODEPTH, w ramach którego przeprowadzono łącznie osiem eksperymentów związanych z bioróżnorodnością; polegały one na oddziaływaniu na różnorodność biologiczną roślin na terenach trawiastych i monitorowaniu zmian w przebiegu wielu procesów zachodzących w ekosystemach. Badacze stwierdzili, że w przypadku uwzględniania wszystkich siedmiu usług ekosystemów podlegających pomiarowi konieczne są wyższe poziomy różnorodności biologicznej niż wówczas, gdy badanie koncentruje się tylko na pojedynczej wybranej usłudze. - Poprzednie analizy były zbyt zawężone i oparte w rzeczywistości na założeniu, że gatunki, które są istotne dla jednej usługi ekosystemu mogą pełnić także wszystkie inne funkcje - lecz nie wydaje się, aby tak było - powiedział profesor Hector. Analiza faktycznie ujawniła, że różne grupy gatunków oddziałują na różne usługi ekosystemów. - Ponieważ różne gatunki wpływają na różne usługi ekosystemów, dla całościowego funkcjonowania ekosystemu konieczne jest występowanie większej liczby gatunków niż w przypadku ekosystemu, który zagospodarowuje się z myślą o jednym celu - wyjaśnił dr Bagchi. "Badania koncentrujące się na pojedynczych wyizolowanych procesach będą oceniać zbyt nisko poziom różnorodności biologicznej wymagany do utrzymania wielofunkcyjnych ekosystemów", ostrzegają autorzy artykułu. Obydwaj naukowcy sprawdzają teraz swoje koncepcje w tropikach. Profesor Hector pracuje nad projektem na Borneo, w ramach którego bada, czy programy ponownego nasadzania drzew są bardziej skuteczne w przypadku użycia wielu różnych gatunków, czy raczej w przypadku zazwyczaj stosowanych monokultur. Tymczasem dr Bagchi bada różnorodność biologiczną lasów tropikalnych w Belize.