Wodorosty morskie sparzone słońcem? Owszem.
Nie tylko ludzie padają ofiarą oparzeń słonecznych - algi także. Naukowcy z Instytutu im. Alfreda Wegenera badali reakcję wodorostów morskich na zwiększoną dawkę promieniowania ultrafioletowego i stwierdzili, że rośliny są wrażliwe na nasilone promieniowanie tego typu. Mimo zdolności roślin do fotosyntezy - procesu metabolicznego, w którym energia świetlna przetwarzana jest na chemiczną - zbyt duża ilość słońca może być źródłem zbyt dużej ilości energii, która skutecznie zabija wrażliwe pigmenty w algach. Wówczas rośliny morskie zaczynają chorować, pokrywają się plamami, bledną i w końcu gniją. Jak więc algi chronią się przed promieniami słonecznymi powodującymi powstawanie pęcherzy? Eksperci mówią, że w przeciwieństwie do ludzi, którzy mają dostęp do filtrów przeciwsłonecznych oraz strojów ochronnych, rośliny muszą same budować swoją strategię obronną. "Na przykład krasnorosty znajdujące się pod nasilonym działaniem promieniowania ultrafioletowego wytwarzają mniej białek pobierających czerwone światło, redukując tym samym absorpcję promieniowania" - mówi profesor Christian Wiencke z Instytutu Badań Polarnych i Morskich im. Alfreda Wegenera (AWI), jednego z 15 ośrodków badawczych Stowarzyszenia Helmholtza. "Charakterystyczna czerwona barwa blaknie i końcówki rośliny stają się białe. Ponadto algi wytwarzają substancje, które reagują podobnie jak melanina w skórze człowieka: aminokwasy MAA." Pochłaniając energię, melanina chroni mikroorganizmy przed obciążeniami, które prowadzą do uszkodzenia komórek przez słoneczne promieniowanie ultrafioletowe. Ze względu na uszczuplenie warstwy ozonowej, która normalnie pochłania większość słonecznego promieniowania ultrafioletowego (o krótkiej fali), promieniom słonecznym łatwiej jest przebijać się do wody morskiej - informuje zespół badawczy. Naukowcy stacjonujący we francusko-niemieckiej bazie badawczej AWIPEV na Spitzbergenie, norweskiej wyspie niedaleko Grenlandii, badali ten problem w ramach szeregu obszernych eksperymentów. "Badamy szkodliwe działanie promieniowania ultrafioletowego na algi oraz ich mechanizmy obronne" - wyjaśnia profesor Wiencke. Zespół stwierdził, że promieniowanie ultrafioletowe uszkadza proces fotosyntezy u alg oraz ich materiał genetyczny. W wyniku tego słabnie tempo wzrostu tych organizmów i spada procent udanych cyklów reprodukcyjnych. Naukowcy powiedzieli, że nawet niewielka dawka ultrafioletu wystarczy, aby uszkodzić zarodniki i komórki zarodkowe oraz zahamować ich kiełkowanie. "Nasze badania wskazują na to, że występowanie niektórych gatunków brunatnic jest ograniczane przez obecność promieniowania ultrafioletowego w środowisku" - mówi profesor Wiencke. "Kiedy promieniowanie ultrafioletowe nasila się, algi spychane są do głębszych wód." Naukowiec z AWI zauważył, że warunki panujące na Spitsbergenie były optymalne do realizacji tego projektu. Powiedział, że wraz z zespołem chciał "obserwować rozwój morskich przybrzeżnych ekosystemów w świetle globalnych zmian klimatycznych". Jak zauważa profesor Wiencke: "Nie tylko promieniowanie ultrafioletowe odgrywa kluczową rolę, ale także temperatura wody, która wzrasta w wyniku efektu cieplarnianego. Wzrost ten szczególnie odczuwa się na Spitsbergenie, w Atlantyckiej części Arktyki."
Kraje
Niemcy, Norwegia