Badania dostarczają nowych informacji na temat mobilności na europejskim rynku pracy
Wyniki badań sfinansowanych z funduszy europejskich na temat mobilności na europejskim rynku pracy zarysowują złożoną sytuację, w której niewiele osób jest skłonnych do wyprowadzenia się z rodzinnego regionu, ale wiele jest gotowych dojeżdżać daleko do pracy i regularnie odbywać podróże służbowe, aby sprostać wymaganiom dzisiejszego rynku pracy w zakresie mobilności. Wyniki wskazują również na trudności z jakimi boryka się wielu rodziców, zwłaszcza matek, związane z pogodzeniem mobilności na rynku pracy z życiem rodzinnym, podkreślając, iż dla wielu mobilność nie jest wyborem lecz jedynym sposobem zarabiania na życie. Badania zostały przeprowadzone w ramach projektu "Mobilność na rynku pracy a życie rodzinne", który został sfinansowany z tematu "Obywatele i zarządzanie społeczeństwem opartym na wiedzy" Szóstego Programu Ramowego (6PR). Ostateczne wyniki projektu zostały zaprezentowane 17 października w Parlamencie Europejskim w Brukseli, w Belgii. Partnerzy projektu przepytali ponad 7.000 osób w wieku produkcyjnym z sześciu krajów europejskich na temat ich postawy wobec mobilności na rynku pracy, doświadczeń w tym zakresie, jak również na temat wpływu mobilności na ich karierę, życie rodzinne i społeczne oraz własny dobrobyt. Naukowcy zbadali cały zakres mobilności, począwszy od długoterminowych przeprowadzek do innego regionu lub kraju po podróże służbowe i dojazdy do pracy z częstotliwością dzienną lub tygodniową. Około połowa pytanych była mobilna w jakimś zakresie w czasie, kiedy prowadzony był sondaż lub wcześniej. Najpowszechniejszą formą mobilności okazało się dojeżdżanie daleko do pracy, gdzie 41% mobilnych respondentów spędzało co najmniej dwie godziny dziennie na dojazd do pracy i z powrotem. Kolejne 29% spędza rok rocznie ponad 60 dób poza domem z powodu pracy - do grupy tej zaliczają się osoby podróżujące służbowo, wyjeżdżające do pracy na cały tydzień oraz pracownicy sezonowi. Jedynie 14% osób przeniosło się do innego regionu kraju z powodu pracy, wobec 3% pracujących tymczasowo za granicą i 2% emigrantów. Badanie wykazało również, że mobilność nie rozkłada się równomiernie w całej populacji: osoby z wyższym wykształceniem są bardziej skłonne do mobilności, młodzi pracownicy są bardziej mobilni od starszych, podobnie jak mężczyźni są bardziej mobilni niż kobiety. Ponadto młodzi ludzie oraz osoby z wykształceniem wyższym skłaniają się ku przeprowadzce, podczas gdy starsi pracownicy i osoby bez wyższego wykształcenia wybierają raczej dojeżdżanie. Jedno z ciekawszych zaobserwowanych zjawisk dotyczy wpływu rodzicielstwa na mobilność. Mówiąc krótko, mobilność wzmacnia tradycyjne role płciowe w związku, w którym ojciec jest mobilny, a matka zazwyczaj przyjmuje na siebie niemal wszystkie prace domowe i obowiązki związane z wychowywaniem dzieci. Matki są bardzo rzadko mobilne, a mobilne kobiety bezdzietne raczej pozostają bezdzietne. Naukowcy zwracają uwagę, iż przedstawione wyniki stawiają cały szereg dylematów przed ustawodawcami. "Po pierwsze mobilność na rynku pracy jest zwykle trudna do pogodzenia z aktywnym rodzicielstwem" - powiedział profesor Norbert Schneider z Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji, w Niemczech, koordynator projektu. "Wzrost mobilności może zniechęcić kobiety do zakładania rodziny." Ponadto fakt, że mobilność przywraca tradycyjne role płciowe w związku stawia ją w sprzeczności z ideą równości płci. "Ustawodawcy powinni łagodzić te negatywne konsekwencje mobilności" - zauważył profesor Schneider. Dla wielu ludzi mobilność jest w dużej mierze pozytywnym doświadczeniem, niemniej dla około połowy mobilnych pracowników nie jest ona wyborem lecz jedynym sposobem by zarobić na życie. Na ogół pracownicy ci są mniej zadowoleni ze swoich doświadczeń z mobilnością. Co więcej, w przypadku tych osób pracodawcy rzadziej pokrywają koszty mobilności (takie jak koszty przeprowadzki czy podróży), aniżeli bywa to w przypadku osób, które same wybrały mobilność. "W czasach rosnącego zapotrzebowania na mobilność zawodową, politycy i przedsiębiorcy stają przed wyzwaniem wypracowania nowych strategii stymulujących mobilność Europejczyków przy jednoczesnym minimalizowaniu jej negatywnych konsekwencji" - podsumował profesor Schneider. Na przykład ustawodawcy mogą poprawić infrastrukturę transportową, by skrócić czas dojazdu, albo zwiększyć dostępność przedszkoli, aby ułatwić pracownikom łączenie rodzicielstwa z mobilnością zawodową. Pracodawcy ze swej strony powinni zrobić co w ich mocy, aby unikać wymagania mobilności tam, gdzie nie jest ona konieczna oraz bardziej elastycznie podchodzić do godzin pracy, lub umożliwić wykonywanie jej w domu.
Kraje
Belgia, Szwajcaria, Niemcy, Hiszpania, Francja, Polska