W poszukiwaniu danych o ewolucji genetycznej lwów
Międzynarodowemu zespołowi naukowców udało się prześledzić z niespotykaną dotąd szczegółowością historię ewolucyjną lwów na świecie. Wyniki badań, które opublikowano w internetowym czasopiśmie Public Library of Science (PLoS), wskazują, że dzisiejsze lwy posiadają 11 podzbiorów genetycznych, które nie tylko odróżniają populacje afrykańskie od azjatyckich, ale również oddzielają łańcuchy genetyczne w ramach populacji afrykańskiej. Podzbiory, których większość jest zdeterminowana przez klastry geograficzne, występują pojedynczo w Namibii, w parku narodowym Krugera (Republika Południowej Afryki), w rezerwacie Ngorongoro Crater (Tanzania), w Kenii, w Ugandzie oraz - jedyny podzbiór azjatycki - w parku narodowym Gir Forest w Indiach. Ponadto dwa odmienne klastry występują w Botswanie oraz trzy w parku narodowym Serengeti (Tanzania). Odkrycie przeczy teorii, że lwy afrykańskie to jedna rasa, u której kojarzenie zachodzi losowo, inaczej zwana populacją panmiktyczną. Autorzy badania, wśród nich naukowcy z Portugalii, Wielkiej Brytanii, Afryki i USA, doszli do wniosku, że więcej wysiłku należy włożyć w ochronę poszczególnych populacji, a nie w programy ochrony zakrojone na wielką skalę. "Na przeszkodzie poznaniu szerszych aspektów historii ewolucji lwów stał brak reprezentatywnych próbek i markerów genetycznych niosących odpowiednie informacje" - wyjaśniają autorzy. Aby zaradzić tym brakom, naukowcy zbadali garnitur genetyczny 357 lwów z Afryki i Azji. Przeanalizowali również formy i odmiany wirusów znajdowanych u tych wielkich kotów. "Jedyna w swoim rodzaju ekologia społeczna lwów oraz fakt, że wybuchy chorób zakaźnych u lwów zostały dobrze udokumentowane [...] zapewniają doskonałą okazję do zbadania historii ewolucji lwów, wykorzystując informację genetyczną zarówno gospodarza jak i wirusa" - czytamy w raporcie. "W rzeczy samej, genetyka populacyjna przenoszonych patogenów może być dokładnym odzwierciedleniem historii demograficznej gospodarzy." Z tej perspektywy wirus upośledzenia odporności kotów (FIV), retrowirus analogiczny do wirusa zespołu nabytego braku odporności (HIV) u człowieka, był szczególnie przydatny ponieważ, jak wyjaśniają autorzy, "wirus lwów jest dosyć mocno zróżnicowany genetycznie, stanowiąc wyjątkowy marker w ocenie trwającego procesu demograficznego w populacji lwów". Zgodnie z analizą, obecna populacja 50.000 lwów żyjących w naturalnych warunkach w subsaharyjskiej Afryce i w Azji wywodzi się z kilku plejstoceńskich siedlisk (około 324.000 do 169.000 lat temu) we wschodniej i południowej Afryce. Te genetycznie różne populacje rozprzestrzeniły się w środkowej i północnej Afryce oraz w Azji w czasie późnego plejstocenu (około 100.000 lat temu). Na przełomie plejstocenu i holocenu, czyli jakieś 14.000 a 7.000 lat temu, wielkie koty z siedlisk na południu ponownie rozprzestrzeniły się na północy i wschodzie, co doprowadziło do krzyżowania się osobników z różnych populacji. Niemniej, czytamy w podsumowaniu, "pomimo zdolności lwów do rozmieszczania się na dużych odległościach, modele różnorodności genetycznej sugerują silny podział populacji [...] ograniczony przepływ genów, które, obok znacznych różnic w [...] sześciu różnych podtypach FIV-Ple w ramach populacji lwów, każą odrzucić założenie, że lwy afrykańskie to jedna panmiktyczna populacja."
Kraje
Indie, Kenia, Namibia, Portugalia, Tanzania, Uganda, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone, Republika Południowej Afryki