Mózgowe mechanizmy prostych decyzji mniej skomplikowane niż dotychczas sądzono.
Wedle wyników badań sfinansowanych ze środków unijnych, proste zadania związane z podejmowaniem decyzji nie są przetwarzane, jak dotychczas sądzono, w części mózgu odpowiedzialnej za wyższe aspekty poznania takie jak samoświadomość. Są one bowiem przetwarzane w regionach mózgu, które otrzymują odpowiednie bodźce i kontrolują reakcje organizmu na te bodźce. Prace, których wyniki opublikowano w internetowym czasopiśmie Nature Neuroscience, zostały w części sfinansowane ze środków unijnych przez projekt "Sieć edukacyjna na rzecz badań nad mózgiem", finansowany ze schematu Marie Curie w Szóstym Programie Ramowym (6PR). "Ważne, aby zrozumieć w jaki sposób mózg podejmuje decyzje w normalnych warunkach, aby pozyskać wiedzę na temat chorób takich jak choroba Alzheimera, traumatyczne uszkodzenie czy udar mózgu, które powodują przerwanie procesu decyzyjnego" - wyjaśnił profesor Maurizio Corbetta z Akademii Medycznej Uniwersytetu Waszyngtońskiego w St Louis, USA. "Wolimy myśleć o swoich decyzjach jak o aktach zamierzonych, ale może się to okazać złudne. Wiele decyzji bowiem może być w znacznym stopniu bezpośrednio i automatycznie kierowanych tym, co odczuwa nasz mózg." Przez długi czas naukowcy zakładali, że mózg człowieka jest wyposażony w pewnego rodzaju moduł decyzyjny, który obejmuje płat czołowy, a więc część mózgu odpowiedzialną za wyższe procesy poznawcze. Jednakże ostatnie badania pokazują, że w przypadku małp, w nieskomplikowanych zadaniach pośredniczą stosunkowo proste mechanizmy osadzone w regionach sensoryczno-motorycznych mózgu. W ostatnim badanu naukowcy z Włoch i USA postawili sobie za cel sprawdzenie czy wygląda to tak samo w przypadku człowieka. Ochotnicy zostali przeszkoleni do wykonania zadania polegającego na rozróżnieniu między zdjęciem twarzy a zdjęciem budynku. Widząc twarz mieli odwracać oczy w określonym kierunku, a po zobaczeniu budynku - wyciągnąć rękę w tym samym kierunku. "Taka decyzja nie jest automatyczna. Wymaga zarówno uwagi na bodziec jak i kontrolowania reakcji" - powiedział profesor Corbetta. Widoczność zdjęć pojawiających się na krótki moment była w różnym stopniu zakłócana. W czasie kiedy ochotnicy wykonywali zadanie ich mózgi były skanowane za pomocą badania czynnościowego rezonansu magnetycznego (fMRI). Skany pokazały, że wzrosła aktywność w części mózgu odpowiedzialnej za planowanie działań takich jak ruchy oka czy ręki w zależności od typu pokazywanego zdjęcia (twarz lub budynek) oraz od typu reakcji planowanej przez mózg (ruch oczu lub ręki). Jeżeli zdjęcie było lepiej widoczne, podejmowanie decyzji było łatwiejsze, a aktywność mózgu w odpowiednim obszarze odpowiednio rosła. "To sugeruje, że regiony w płacie ciemieniowym przetwarzały wszystkie sygnały sensoryczne, decyzyjne i motoryczne niezbędne do podjęcia decyzji i jej realizacji" - zauważyła główna autorka raportu, Annalise Tosoni, absolwentka Uniwersytetu Chieti we Włoszech. "Natomiast w czasie podejmowania decyzji nie wzrosła znacząco aktywność żadnego obszaru płata czołowego, który - wedle poprzednich hipotez - bierze ponoć udział w podejmowaniu decyzji." "Nawet w przypadku arbitralnych i na swój sposób złożonych decyzji wizualnych, wydaje się, że mózg skłaniał się do takiego lub innego wyboru wyłącznie za sprawą ilości informacji sensorycznej" - dodał profesor Corbetta. Według naukowców, odkrycie potwierdza koncepcję "ucieleśnionego poznania", w którym abstrakcyjne funkcje kognitywne opierają się na prostych mechanizmach przetwarzania sensoryczno-motorycznego. Nieco upraszczając: "zobaczyć i następnie podjąć decyzję to w rzeczywistości zaplanować reakcję motoryczną" - napisali naukowcy. Zespół planuje teraz zbadanie, czy bardziej złożone decyzje są przetwarzane przez ten sam mechanizm sensoryczno-motoryczny oraz czy na decyzje ma wpływ wielkość nagrody oczekiwanej przez badanego w czasie podejmowania prostych oraz złożonych decyzji.
Kraje
Włochy, Stany Zjednoczone