Prosumenci w zmieniającej się sieci energetycznej
Sektor energii elektrycznej w Europie przechodzi właśnie gruntowną transformację z modelu opartego na państwowych monopolach w kierunku bardziej liberalnego i konkurencyjnego rynku. Jest to szczególnie widoczne w sektorze energii fotowoltaicznej. Obserwowany dla niego trend wzrostowy w połączeniu ze znaczącym obniżeniem kosztów instalacji doprowadził do powstania nowych programów, które silnie konkurują z energią dostępną z sieci elektroenergetycznych. Konsumpcja własna i społeczności energetyczne to doskonałe paradygmaty, przedstawiające współczesne możliwości wytwarzania i przechowywania energii elektrycznej oraz zarządzania nią. Nowoczesna europejska osada W ramach finansowanego przez UE projektu PV-Prosumers4Grid rozróżniono trzy koncepcje prosumenckie: indywidualna konsumpcja własna, zbiorowe wykorzystanie systemów fotowoltaicznych w jednym miejscu oraz modele energii sieciowej. Według przeprowadzonego w ramach projektu badania, indywidualna konsumpcja własna jest dopuszczona prawem we wszystkich objętych badaniem krajach europejskich (Austrii, Belgii, Francji, Niemczech, Włoszech, Portugalii, Holandii i Hiszpanii). Oznacza to, że użytkownicy jednostkowych paneli fotowoltaicznych mogą wytwarzać własną energię elektryczną, a jej nadmiar odsprzedawać do sieci elektroenergetycznej. Jednak nadmiarowa energia słoneczna może być także współdzielona w ramach jednego budynku lub odsprzedawana do pobliskich gospodarstw domowych, które zaopatrują się u dostawców konwencjonalnej energii elektrycznej. Co więcej, można ją także przechowywać w systemie akumulatorowym na potrzeby ładowania pojazdu elektrycznego lub wykorzystania w późniejszym czasie. „Stworzyliśmy pojęcie »europejskiej wioski«, aby lepiej odzwierciedlić korzyści gospodarki opartej na współdzieleniu energii. Chcemy pokazać, na przykład, w jaki sposób współdzielenie energii elektrycznej lub wspólne korzystanie z rejonowego akumulatora wpływają na wydajność sieci i średnią cenę rynkową energii elektrycznej”, zauważa Georg Lettner, z będącego partnerem projektu Uniwersytetu Technicznego w Wiedniu. Zespół projektu określa przypadki użytkowania z uwzględnieniem różnych rodzajów budynków, obciążeń i procesów energetycznych. Wyniki symulacji są porównywane do rzeczywistych przypadków wykorzystania, aby ocenić wpływ europejskiej osady na sieci i mechanizmy kształtujące cenę w różnych krajach Europy. Prosumenci a sieć Zdolność systemu elektroenergetycznego do szybkiego reagowania i dostosowywania się do zmian w dostawie energii i zapotrzebowaniu na nią jest ważnym aspektem konsumpcji własnej. Dlatego istnienie prosumentów nie zawsze postrzegane jest jako korzyść z punktu widzenia zarządzania siecią. „Operatorzy sieci patrzą na prosumentów jak na wyzwanie, zwłaszcza w przypadkach wysokiego obciążenia szczytowego”, zauważa koordynatorka projektu, Luz Alicia Aguilar, z niemieckiego stowarzyszenia przemysłu energii słonecznej German Solar Association. „Chcemy pokazać, że prosumenci nie są dla operatorów sieci problemem, a wręcz odwrotnie – mogą tworzyć dla sieci wartość dodaną. Współpraca z operatorami sieci jest możliwa, o ile konsumpcja własna i współdzielenie energii są w danym państwie zalegalizowane”. Ostatecznie inteligentne rozwiązania powinny umożliwić prosumentom wydajne zarządzanie energią w okresach zapotrzebowania szczytowego. Obecnie ramy prawne w wielu krajach nie dopuszczają współdzielenia systemów fotowoltaicznych. „Ponoszenie opłat za konsumpcję własną ogranicza wspólne zużycie energii elektrycznej w budynkach. Nawet jeśli możliwe jest przechowywanie energii, prosumenci mogą się narazić na dodatkowe opłaty. Z regulacyjnego punktu widzenia akumulatory są często traktowane jako dodatkowe urządzenia, a nie składowa w procesie konsumpcji własnej. Czasem nie jest jasne, czy są pobierane opłaty od przechowywanej energii elektrycznej”, wyjaśnia Aguilar. Analiza istniejących uwarunkowań ram prawnych w poszczególnych krajach była ważną podstawą prac projektowych. Jednak najważniejsza jest „kwantyfikacja” wpływu prosumentów: w jakie interakcje z rynkiem energii będą wchodzić panele fotowoltaiczne, urządzenia do przechowywania energii (akumulatory) i pojazdy elektryczne.
Słowa kluczowe
PV-Prosumers4Grid, prosument, konsumpcja własna, fotowoltaiczne, operatorzy sieci, europejska wioska, pojazd elektryczny, przechowywanie energii, zarządzanie siecią
