Eliminowanie barier utrudniających upowszechnienie rozwiązań w zakresie czystej energii w Europie
Ciągłe postępy w ostatniej dekadzie
Dzięki przyjęciu konkretnych przepisów unijnych, dyrektywom w sprawie odnawialnych źródeł energii oraz wdrożeniu bardziej efektywnych i opłacalnych technologii produkcja energii ze źródeł odnawialnych nieustannie rośnie. Dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii (2009/28/WE) określa ogólny wiążący cel, zgodnie z którym do 2020 r. 20 % energii ma pochodzić ze źródeł odnawialnych. Każdy kraj UE wyznaczył własne cele w tym zakresie – od 10 % w przypadku Malty do 49 % w Szwecji. Udział odnawialnych źródeł energii w koszyku energetycznym UE osiągnął 17,5 % w 2017 r. wobec 11,3 % w 2008 r., zanim dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii weszła w życie. Cele w zakresie energii odnawialnej na rok 2020 odegrały tu bardzo ważną rolę i UE jest na dobrej drodze do ich osiągnięcia. Teraz jednak Europa opracowała nowy plan działania, wyznaczający kierunki produkcji energii odnawialnej na kolejną dekadę. Dane przedstawione w ostatnim dwuletnim sprawozdaniu Eurostatu opublikowanym w 2019 r. potwierdzają, że zdecydowana większość państw UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia wiążących celów UE w zakresie energii odnawialnej na rok 2020. Komisarz UE ds. polityki klimatycznej i energetycznej Miguel Arias Cañete powiedział w lutym 2019 r.: „…jedenaście państw członkowskich przekroczyło już swoje cele krajowe. Jeżeli Europa ma być neutralna pod względem wpływu na klimat, wytwarzanie energii elektrycznej powinno zostać w pełni zdekarbonizowane do 2050 r., a ponad 80 % energii elektrycznej w UE musi pochodzić ze źródeł odnawialnych”. Komisarz podkreślił jednak, że kraje będą musiały kontynuować wysiłki na rzecz osiągnięcia tych celów.
Ambitne cele na rok 2030
W grudniu 2018 r. weszła w życie zmieniona dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii 2018/2001/UE. Ambitne cele wyznaczone na 2030 r. (wiążący cel dotyczący energii odnawialnej w wysokości co najmniej 32 % na poziomie UE) wymagają upowszechnienia technologii energii odnawialnej oraz szybszego wprowadzania ich na rynek. Oprócz dalszego rozwoju technologicznego, który jest możliwy między innymi dzięki redukcji kosztów i poprawie celów w zakresie wydajności zgodnie z planem EPSTE, konieczne jest zajęcie się szeregiem kwestii nietechnologicznych, które wciąż stają na drodze upowszechnieniu technologii OZE na dużą skalę. Należą do nich polityka ogólnoeuropejska, inicjatywy na rzecz budowania potencjału, podnoszenie świadomości, ulepszenie ram regulacyjnych i finansowych oraz wzmocnienie pozycji konsumentów i prosumentów. Poprzez program „Horyzont 2020” Unia Europejska wdraża działania na rzecz znajdowania i wspierania nowych i innowacyjnych rozwiązań, które pomogą Europie w skutecznej realizacji tych założeń – od czerpania światła i ciepła ze Słońca po pochodzącą z głębi Ziemi energię geotermalną i wszelkie inne naturalne źródła energii.
Wyeliminowanie barier utrudniających upowszechnienie energii odnawialnej jest możliwe
W niniejszej broszurze prezentujemy wybór projektów finansowanych przez UE w ramach programu „Horyzont 2020”, mających na celu w szczególności wyeliminowanie barier rynkowych i przyspieszenie wdrażania technologii energii odnawialnej. Dotyczą one między innymi instrumentów finansowych, takich jak aukcje, które stają się filarem działań na rzecz wspierania polityki w zakresie energii odnawialnej: W ramach projektów AURES i AURES II zidentyfikowano i oceniono stosowane opcje dotyczące aukcji oraz określono ich wpływ na mechanizmy polityki energetycznej i rynki w różnych warunkach. Na szczeblu regionalnym projekt CoolHeating wspierał wdrażanie małych modułowych sieci grzewczych i chłodniczych w Europie Południowo-Wschodniej, wykorzystując ulepszoną strategię biznesową i innowacyjne systemy finansowania. Znaczeniu prosumentów, czyli użytkowników energii, którzy zarówno produkują, jak i zużywają energię elektryczną, poświęcona jest inicjatywa PV-Prosumers4Grid. W projekcie BestRES analizowano możliwości agregacji różnych rozproszonych źródeł energii odnawialnej. Aby można było tworzyć „wioski bioenergetyczne”, koncepcje dotyczące bioenergii muszą znajdować się na etapie inwestycji. Dzięki projektowi BioVill wioski w Chorwacji, Serbii, Słowenii, Macedonii Północnej i Rumunii osiągnęły taki punkt rozwoju, że mogłyby współpracować z funkcjonującymi od dłuższego czasu rynkami w Austrii i Niemczech. Partnerzy projektu WinWind opracowali szereg dobrych praktyk zaczerpniętych z własnych krajów w celu zwiększenia społecznej akceptacji dla energii wiatrowej w docelowych regionach. Cennym źródłem energii odnawialnej jest również biomasa. Projekt SECURECHAIN przyczynił się do optymalnego zarządzania łańcuchem dostaw biomasy drzewnej w Europie. Celem projektu SEEMLA było uzyskanie wysokich plonów energetycznych z gruntów gorszej klasy, natomiast przedmiotem inicjatywy uP_running jest bioenergia uzyskana z resztek po przycinaniu drzew.
