W ramach projektu IQ powstają innowacyjne schematy i modele eksploracji danych
Europejscy naukowcy intensywnie pracują nad nowymi i udoskonalonymi technologiami. Mowa tutaj o finansowanym ze środków unijnych projekcie IQ (Indukcyjne zapytania do schematów i modeli eksploracji danych), w ramach którego udało się wypracować nowe metody analizy złożonych danych pochodzących z baz danych w celu wykorzystania tych metod w praktyce. Projekt IQ uzyskał dofinansowanie z tematu "Technologie społeczeństwa informacyjnego" (IST) Szóstego Programu Ramowego (6PR) na kwotę 1,5 mln EUR. Przyczynkiem do rozpoczęcia projektu było uświadomienie sobie przez zespół braku ram dla eksploracji danych. Naukowcy po kierunkiem profesora Saso Dzeroskiego z Instytutu im. Josefa Stefana w Słowenii, stwierdzili, że aby zapewnić takie ramy należy stworzyć indukcyjne bazy danych (IDB). Bazy IDB zawierają zarówno dane, jak i schematy, które mogą być lokalne i mieć formę zestawu pozycji (składającego się z zasady kojarzącej i poszczególnych pozycji) albo globalne, w formie drzewka decyzyjnego (wykresu dendrytycznego). Do akcji wkracza robot Eve, który wykorzystuje zaawansowaną sztuczną inteligencję połączoną z innowacyjnymi technikami eksploracji danych i odkrywania wiedzy do analizy wyników eksperymentów farmakologicznych, które sam przeprowadza. Dzięki temu "naukowiec" jest w stanie poczynić trafne założenia, co do skuteczności związków chemicznych w zwalczaniu choroby. Nowe techniki eksploracji danych opracowane przez konsorcjum IQ pomogą zwiększyć sprawność Eve w odkrywaniu możliwości leków, zwłaszcza dzięki temu że umożliwiają procesy odkrywania wiedzy. Poprzez powiązanie struktury chemicznej z aktywnością farmakologiczną, robot Eve może określić związki chemiczne, które należy przetestować jako następne. Wynikiem końcowym jest stopień przewidywalności procedur przesiewowych. "Z czasem Eve nauczy się wybierać przypuszczalnie najskuteczniejsze związki chemiczne przeciwko danemu celowi na podstawie analizy danych z poprzednich eksperymentów i porównania struktur chemicznych z właściwościami farmakologicznymi" - mówi, wg ICT Results, profesor Dzeroski. Profesor brał udział w pracach nad rozwijaniem możliwości Eve w zakresie eksploracji danych. "To powinno pomóc naukowcom i firmom farmaceutycznym w identyfikacji większej liczby związków skutecznie leczących różne choroby, umożliwiając im znalezienie wskazówek dotyczących leków w czasie i po kosztach stanowiących ułamek tego co wymagane jest przy stosowaniu obecnych metod" - wyjaśnił. Jedną z zalet Eve jest możliwość zminimalizowania potrzeby przeprowadzania testów losowych związków chemicznych. "Eve jest pierwszym systemem komputerowym zdolnym do planowania własnych eksperymentów, przeprowadzania ich, interpretowania wyników i powtórzenia całego cyklu" - zauważył słoweński naukowiec. Korzystając z istniejących systemów, farmakolodzy muszą przeprowadzać ślepe próby dziesiątek a nawet setek tysięcy związków chemicznych. Następnie oznaczają je pod kątem danej choroby. Uzyskane w ten sposób wyniki określają związek ilościowy struktura-aktywność (QSAR), a więc powiązanie struktury związku chemicznego z jego aktywnością farmakologiczną. Główny problem, jaki wiąże się z tym systemem, to nie tylko marnotrawienie czasu, ale także częsta konieczność powtarzania całej procedury za każdym razem, kiedy poszukiwany jest nowy lek. "Przeprowadziliśmy pewne wstępne próby i związki wybrane przez Eve dają więcej nadziei niż te wybrane losowo" - powiedział profesor Dzeroski. Partnerzy projektu IQ to Katholieke Universiteit Leuven (Belgia), Uniwersytet Antwerpski (Belgia), Albert-Ludwigs-Universität Freiburg (Niemcy), Institut National des Sciences Appliquées (INSA) w Lyonie (Francja), Uniwersytet Helsiński - Helsiński Instytut Technologii Informatycznych (Finlandia) oraz Walijski Uniwersytet Aberystwyth (Wielka Brytania).
Kraje
Belgia, Niemcy, Finlandia, Francja, Zjednoczone Królestwo