Pożary a zmiany klimatu
Najnowsze dane i symulacje przeprowadzane z użyciem modeli wskazują na to, że antropogeniczne zmiany klimatyczne mogą być czynnikiem stymulującym niekontrolowane pożary, a paleodane (informacje o klimacie w przeszłości) dają także wgląd w sytuację, jaka miała miejsce dawniej. Na podstawie tych danych międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że nagła zmiana klimatu w czasie ekspansji terenów leśnych, może być powodem większej liczby niekontrolowanych pożarów. Wyniki badań opublikowano niedawno w elektronicznym czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS). Naukowcy z Centrum Bioarcheologii i Ekologii (tj. CNRS/Université Montpellier 2/Ecole Pratique des Hautes Etudes de Paris) zanalizowali zmiany w częstotliwości niekontrolowanych pożarów w odpowiedzi na nagłe zmiany klimatu, jakie miały miejsce niemal 13.000 i 11.000 lat temu. Okres poddany analizie obejmował przedział od 15.000 do 10.000 lat temu i naukowcy stwierdzili, że charakteryzował się on znacznymi zmianami środowiskowymi. Doszli nawet do wniosku, że tamtą zmianę można porównać z tą, w obliczu której stajemy obecnie. Aby poznać sytuację z tych odległych czasów, naukowcy zrekonstruowali historię pożarów, jakie miały wówczas miejsce. Materiały źródłowe z jakich korzystali obejmowały 35 zestawów danych o węglu drzewnym i pyłkach roślinnych, a wnioski wysunięte na ich podstawie okazały się bardzo interesujące. Naukowcy wyjaśnili, że badając skamieliny pyłków doszli do wniosku, iż palenie się biomasy stopniowo nasilało się aż do rozpoczęcia młodszego dryasu (tj. Wielkich Mrozów). Dostępne są wprawdzie dane na temat wahań w zjawiskach pożarowych pomiędzy 12.900 a 11.700 lat temu, ale nie wykazują one żadnej systematycznej tendencji. Wskazują jednak na to, że liczba pożarów wzrosła po zakończeniu się Wielkich Mrozów około 11.700 lat temu, kiedy to Ziemia wkroczyła w okres holoceński, w którym to - wedle ekspertów - nadal żyjemy. Warto podkreślić, że nagłe zmiany klimatu miały miejsce w odstępach 13.900 13.200 i 11.700 lat temu, będąc skutkiem ogromnych pożarów. Jak zauważają naukowcy, ustalono wyraźne powiązania pomiędzy istotnymi zmianami klimatu a pożarami. Według autorów artykułu czas, w którym następowały zmiany "nie zbiegał się ze zmianami w gęstości zaludnienia czy wyginięciem megafauny", ani nawet z teorią o bombardowaniu meteorytów. Czynniki te mogły odegrać rolę w zmianach regularności zjawisk pożarowych w poszczególnych miejscach i okresach - wyjaśniają, dodając, że dane nt. węgla drzewnego wskazują na istotną rolę, jaką odgrywa klimat w określaniu poziomu tego typu zjawisk pożarowych. Jest to szczególnie widoczne w szybkich zmianach tych zjawisk - dodają. Naukowcy zaznaczają także, iż uzyskane wyniki przynoszą istotne informacje o możliwych trendach w niekontrolowanych pożarach w przyszłości. Jak mówi zespół, najnowsze badania wpisują się w projekt, który opisano w Nature Geoscience w październiku zeszłego roku, wskazujący na ważną rolę odgrywaną przez pożary w ciągu wieków poprzedzających rewolucję przemysłową. Mówiąc krótko, wyniki obecnych badań sugerują, że pożary powodowane zmianami klimatycznymi mogą się nasilić z powodu globalnego ocieplenia oraz ekspansji terenów leśnych. Skutkiem tego są nowe zagrożenia środowiskowe i społeczne, jak przestrzegają naukowcy.