Eksperci wzywają do ujednolicenia praktyk przepisywania antybiotyków w Europie

Naukowcy, których badania są finansowanie ze środków unijnych, stwierdzili spore rozbieżności w sposobie przepisywania antybiotyków w Europie. W niektórych krajach antybiotyki przepisywane są zaledwie 20% pacjentów, którzy zjawiają się u lekarza z powodu kaszlu, podczas gdy w ...

Naukowcy, których badania są finansowanie ze środków unijnych, stwierdzili spore rozbieżności w sposobie przepisywania antybiotyków w Europie. W niektórych krajach antybiotyki przepisywane są zaledwie 20% pacjentów, którzy zjawiają się u lekarza z powodu kaszlu, podczas gdy w innych krajach odsetek ten sięga blisko 90%. Ponadto wyniki badań pokazują, że zażywanie antybiotyków wydaje się mieć niewielki wpływ na czas potrzebny pacjentowi, by wrócić do zdrowia.

Naukowcy wzywają na łamach czasopisma British Medical Journal (BMJ) do ujednolicenia praktyk przepisywania antybiotyków w całej Europie w ramach działań podejmowanych na rzecz rozwiązania problemu odporności antybiotykowej.

Źródłem unijnego wsparcia był projekt GRACE (Genomika w walce przeciwko odporności antybiotykowej w pozaszpitalnych zakażeniach dolnych dróg oddechowych w Europie), finansowany z tematu "Nauki o życiu, genomika i biotechnologia na rzecz zdrowia" Szóstego Programu Ramowego (6PR).

"Zagrożenie odpornością antybiotykową prawdopodobnie zwiększy się, bowiem lekarze ogólni stają w obliczu rosnącego zapotrzebowania na antybiotyki na ostry kaszel w dobie obecnej, globalnej pandemii grypy H1N1" - oświadczył koordynator projektu GRACE, Herman Goossens z Uniwersytetu Antwerpskiego w Belgii. "Te nowe dane należałoby wykorzystać w celu ograniczenia liczby recept na antybiotyki."

Odporność antybiotykowa jest głównym problemem systemów opieki zdrowotnej na całym świecie. W 2006 r. 39% bakterii inwazyjnych w Europie było odpornych na penicylinę. Niepotrzebne przepisywanie antybiotyków, zwłaszcza w przypadku problemów oddechowych takich jak kaszel, często wskazywane jest jako powód wzrostu liczby insektów odpornych na leki.

Podawanie antybiotyków, kiedy nie są konieczne to marnowanie zasobów, narażanie pacjenta na skutki uboczne oraz zwiększanie prawdopodobieństwa, że pacjent zjawi się u lekarza w przypadku wystąpienia podobnych objawów w przyszłości (zamiast lepiej zadbać o siebie).

W ramach przeprowadzonych badań naukowcy prześledzili doświadczenia 3.402 pacjentów, którzy udali się do lekarza z nowym lub pogarszającym się kaszlem albo możliwą infekcją dolnych dróg oddechowych. Pacjentów pozyskano do badań w ramach 14 sieci naukowych zajmujących się podstawową opieką zdrowotną w różnych krajach Europy.

Odnotowano dokumentację medyczną każdego pacjenta, w tym przepisywane antybiotyki, wraz z ostrością objawów. Poproszono również pacjentów o ocenę i notowanie objawów w dzienniczku przez 28 dni.

Generalnie antybiotyki zostały przepisane około 53% pacjentów, ale wystąpiły ogromne różnice między krajami. Mniej niż jedna trzecia pacjentów w Belgii, Norwegii i Hiszpanii otrzymała recepty na antybiotyki. Dla porównania, w Polsce, na Węgrzech, we Włoszech i w Wlk. Brytanii antybiotyki zaproponowano znacznie powyżej dwóm trzecim pacjentów. Słowacja przewodzi w rankingu wypisywania recept: antybiotyki przepisano 87,6% pacjentów ze stołecznej Bratysławy.

Różnice między ostrością objawów a czasem ich utrzymywania się u pacjentów, palenie tytoniu, wiek, temperatura i inne problemy zdrowotne nie mogą tłumaczyć takich różnic w nawykach przepisywania antybiotyków.

Co więcej, dzienniczki, w których pacjenci odnotowywali objawy, wykazały, że leki nie miały znaczącego wpływu na czas potrzebny do powrotu do zdrowia.

Naukowcy zidentyfikowali również różnice w typach przepisywanych antybiotyków. Na przykład amoxycylina, najczęściej przepisywany antybiotyk jak wykazały badania, stanowił zaledwie 3% recept w Tromsø (Norwegia), podczas gdy w Southampton (Wlk. Brytania) znalazł się na 83% recept. Autorzy raportu przypuszczają, że różnice mogą wynikać z odmiennych wytycznych i zwyczajów w poszczególnych krajach. Tym zagadnieniem zajmą się w ramach odrębnych badań.

"Międzynarodowa współpraca badawcza pokazała, że ogromne różnice między krajami w przepisywaniu antybiotyków nie znajdują uzasadnienia klinicznego" - zauważył naczelny autor raportu, profesor Chris Butler z Uniwersytetu Cardiff, Wlk. Brytania. "Stanowi to zatem solidną podstawę do większego ujednolicenia opieki zdrowotnej w całej Europie."