Jak stres wpływa na podejmowanie złych decyzji?
Portugalscy i amerykańscy naukowcy odkryli powiązanie między stresem a podejmowaniem złych decyzji. Ich odkrycia, opisane w czasopiśmie Science, pokazują, że przewlekły stres powoduje, iż wpadamy w tryb automatycznych reakcji, który powstrzymuje nas przed rozważeniem potencjalnie odpowiedniejszych i korzystniejszych odpowiedzi. Obecność stresu we współczesnym życiu została dobrze udokumentowana. Obok wpływu na nasze zdrowie fizyczne, który może objawiać się wszystkim od wrzodów po nadciśnienie, stres może również powstrzymywać nas przed podejmowaniem prawidłowych decyzji. Kiedy uwzględnimy liczbę wyborów, których dokonujemy codziennie w napięciu i pod presją, zrozumienie w jaki sposób chronić siebie przed nieprawidłowymi decyzjami może okazać się bezcenne. Naukowcy z Uniwersytetu Minho w Portugalii oraz Narodowego Instytutu Zdrowia w USA odkryli, w jaki sposób dokładnie stres wpływa na nasze wybory. W ramach badań, w których wykorzystano grupę szczurów narażonych na przewlekły stres oraz grupę kontrolną, zbadano dwa typy decyzji: zorientowaną na cel, gdzie w procesie decyzyjnym uwzględniane są konsekwencje oraz automatyczną, która jest wynikiem przyzwyczajenia. Naukowcy przyjrzeli się również wymianie pomiędzy tymi dwoma typami, ze szczególnym uwzględnieniem roli przewlekłego stresu w procesie decyzyjnym. Zespół wykorzystał dwa różne zadania: pierwsze opierało się na szkoleniu zwierząt w naciskaniu dźwigni zwalniającej pokarm, a drugie polegało na wyszukaniu pokarmu bez korzystania z dźwigni. Na pierwsze zadanie obydwie grupy szczurów zareagowały w podobny sposób. Naukowcy zauważyli różnice dopiero wtedy, kiedy zaczęto karmić zwierzęta w inny sposób. Grupa kontrolna stopniowo zmniejszyła liczbę naciśnięć na dźwignię, podczas gdy zestresowane szczury nadal ją naciskały, mimo braku nagrody w postaci pokarmu. Zdaniem naukowców, aby podejmować odpowiednie decyzje niezbędna jest zdolność do zmiany strategii behawioralnych. Wyniki badań pokazują, że przewlekły stres wpływa na te strategie, sprzyjając automatycznemu i nawykowemu procesowi decyzyjnemu w opozycji do wyborów opierających się na przyszłych konsekwencjach. Co istotne naukowcy udokumentowali również zmiany w aktywności mózgu zwierząt w czasie zadań, zwłaszcza jądra grzbietowo-przyśrodkowego (DMS) - części mózgu powiązanej z działaniami zorientowanymi na cel oraz jądra grzbietowo-bocznego (DLS), które powiązane jest z tworzeniem się nawyków. W porównaniu do grupy kontrolnej, u zestresowanych szczurów stwierdzono atroficzne DMS i rozwinięte DLS. Wyniki mogą okazać się niezwykle przydatne w powiązanych badaniach, na przykład nad kwestią dlaczego zachowanie nałogowe i kompulsywne często dominuje w zaburzeniach związanych ze stresem. Mogą również doprowadzić do nowych sposobów radzenia sobie z tym stanem, zwłaszcza w przypadku osób - np. wojskowych - które muszą podejmować krytyczne decyzje w ciągłym stresie. Profesor Nuno Sousa z Instytutu Badań nad Zdrowiem i Nauk Przyrodniczych przy Uniwersytecie Minho wyjaśnił, że zespół koncentruje się obecnie nad zalezieniem sposobu na pobudzanie "przełącznika" decyzji. "Skupiamy obecnie nasze działania badawcze na poznaniu molekularnych i funkcjonalnych mechanizmów, które leżą u podstaw tych odkryć, aby opracować w przyszłości nowe strategie, mogące odwrócić tendencję wywoływaną w procesach decyzyjnych przez stres."
Kraje
Portugalia