Naukowcy zmagają się z problemem globalnego pustynnienia
Jak duże znaczenie pod względem redukcji emisji gazów cieplarnianych ma wykorzystanie obszarów rolniczych? Jest olbrzymie - tak twierdzą czołowi na świecie naukowcy zajmujący się problematyką gospodarowania obszarami suchymi. Na konwencji, która odbyła się w dniach 22-24 września w stolicy Argentyny Buenos Aires, omawiano zmiany klimatyczne oraz proces pustynnienia obszarów suchych. Eksperci stwierdzili, iż zapobieganie temu procesowi jest nie tylko możliwe, ale wręcz konieczne w celu osiągnięcia stabilności warunków klimatycznych. Konsorcjum DSD (Dryland Science for Development) zorganizowało spotkanie w celu zrozumienia trendów procesu pustynnienia oraz degradacji gleby, które odbyło się w ramach dziewiątej konferencji klimatycznej Conference of the Parties (COP 9) Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania pustynnienia (UNCCD). Konsorcjum DSD składa się z pięciu organizacji badawczych, między innymi instytutu JRC-IES (Joint Research Centre's Institute for Environment and Sustainability) Unii Europejskiej, które dysponują fachową wiedzą w tematyce długotrwałego gospodarowania obszarami oraz przeciwdziałania degradacji gleby. W ramach konferencji dyskutowano nad kluczowym problemem: aby przeciwdziałać procesowi pustynnienia, konieczne jest opracowanie i wdrożenie ujednoliconych, naukowych metod monitorowania i oceny degradacji gleby. Dotychczas stosowane metody pozwalały ocenić skalę problemu bardzo pobieżnie. Stwierdzono, iż innowacyjne rozwiązania naukowe i technologiczne pozwolą poznać przyczyny tego procesu oraz opracować sposoby jego zwalczania. Całościowe podejście do problemu pustynnienia pomoże zwiększyć świadomość społeczną na temat tego procesu geologicznego oraz ułatwi zwalczanie skutków wywoływanych przez warunki klimatyczne i działalność człowieka. Postępujące pustynnienie oznacza coraz większą utratę zdolności produkcyjnych danego obszaru. W tym roku trzy zespoły robocze opracowały dokumenty White Paper na potrzeby konferencji UNCCD, zawierające podsumowanie wiedzy naukowej na temat gospodarki wodno-lądowej. W jednym z tych dokumentów stwierdzono, iż 40% powierzchni lądowej Ziemi stanowią obszary suche. Równie ważny jest fakt, iż około 1/3 ludności naszej planety zamieszkuje te tereny. Alarmująca jest informacja, że proces pustynnienia jest widoczny na 20% tego obszaru. �Obszary suche należy postrzegać jako linię frontu globalnej pomocy ludności ubogiej w walce z efektami zmian klimatycznych� - stwierdził dr William Dar, główny dyrektor instytutu ICRISAT (International Crops Research Institute for the Semi-Arid Tropics), członek konsorcjum DSD wspierany przez grupę CGIAR (Consultative Group on International Agricultural Research). Mahmoud Solh, prezes konsorcjum DSD, stwierdził natomiast, że �Delikatne ekosystemy obszarów suchych są wysoce podatne na degradację gleby i proces pustynnienia�. Rolnicy na tych terenach już zmagają się surowymi, zmiennymi warunkami atmosferycznymi oraz ograniczonymi środkami. Dr Solh, który jest również dyrektorem generalnym International Center for Agriculture Research in the Dry Areas, zaznaczył, iż �konieczne jest dokładne przedstawienie ludności postępów w zmaganiach z istniejącą sytuacją, aby przygotować ją na zmiany klimatyczne w przyszłości�. Naukowcy podkreślają zmniejszenie się bioróżnorodności ekosystemów. W ramach badań przeprowadzonych w regionie Radżastan w Indiach stwierdzono spadek liczby gatunków roślin z 54 do 9. Kontynuacja tego trendu spowoduje, że tereny suche nie będą nadawać się do zamieszkania przez ludzi. Efektem końcowym będzie niestabilność społeczna i polityczna oraz wzrost liczebności biednej ludności wiejskiej. Najnowsze dane dostarczone przez organizację IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) wskazują, iż zmiany klimatyczne nadal będą wpływać niszcząco na tereny suche, co spowoduje zwiększenie się ich obszaru o 11% w skali globalnej. W opinii ekspertów na zdegradowanych obszarach suchych nie są przeprowadzane procesy sekwestracji związków węgla (usuwania węgla z powietrza atmosferycznego i wiązania w pochłaniaczach). Według bieżących danych szacunkowych w glebach obszarów suchych znajduje się ponad 25% globalnych zasobów węgla organicznego. W wyniku degradacji tych terenów węgiel jest uwalniany do atmosfery. W skrócie: zdegradowane obszary suche odpowiadają za 4% globalnej emisji zanieczyszczeń w skali rocznej. Jak twierdzi dr Dar: �Nauka i technologia to klucz do rozwiązania problematyki zmian klimatycznych i procesu pustynnienia�. �Dzięki odpowiedniemu połączeniu całościowego podejścia i stałych działań globalnych, innowacyjne rozwiązania naukowe pozwolą ograniczyć proces pustynnienia oraz degradacji gleby, czego efektem będzie poprawa warunków życia wielomilionowej ludności ubogiej terenów suchych.�